BELGELERLE HÂMİDELİ (ŞARKÎ) KARA AĞAC'ı BELCEĞİZ KÖYÜ TARİHİ

(1475’ten 1842’ye)

 

Hazırlayan: Bekir YALÇINKAYA

Araştırmacı Gazeteci Yazar Şair

Ankara Yerel Gazeteciler ve Yazarlar Derneği Genel Sekreteri

 

A-Şarkî Kara Ağac Hakkında

   Hâmid Livâsı’nda Türkmen Soyumuz’un gelip yerleştiği ve barındığı bölgeler içinde vukuubulan Miryeokefalon Savaşı, kendine has ve hasletkâr bir özellik taşır. Yalvac, Eğirdir ve Kara Ağac ekseninde Malazgirt’ten sonra burada açılan 2. Kapı, Anadolu’da Bizans mallığının umudlarına tarihler boyunca ilelebet sed çekecektir.

   Bölgedeki Beyşehir Gölü, İlhanlı Beğlerbeği Emir Çoban’ın oğlu Demirtaş’ın eliyle, Eşrefoğulları’nın Hâkimi Süleyman Bey’i boğmak suretiyle bu beyliğin hükmünü kaybettiren bir med-cezir merkezidir. (1)

   Kubad-ı Âbâd, Yenişar’da Bademlü’nün ‘Dünya Cenneti’ sıfatıyla Selçuklu Sultanı Alâeddin Keykubad’ın kâh istirahat, kâh Karamanoğulları’nın belâlarından sığınma mekânı olan bir tahkimli saraydır.

  Eğirdir akıllı, silâhşör ve iradeli bir Bey olan Hâmid’in açtığı Uluborlu Merkez yolundan, bir asır boyunca yol alıp Bizans Küffarı’na yol vermeyen bir Feleküddin neslin beylik vazifesi sürdürdüğü muazzam bir kaledir.

  ..Ve tarihini öncelikli ele alacağımız Doğu’nun Kutsal Kara’lı Ağac’ı olan Şarkî Kara Ağac, başına gelen ve gelecek olan musibetlerden kurtulmak adına Osmanlı Sultanı I. Murad Han’a satılışına Neşrî’nin: “Ben ol ahdun üzerin tururın didi. Pes Ak-Şehir’i ve Beğ-Şehri’ni ve Yalavac’ı ve Kara Ağac’ı ve Isparda’yı, bu altı pare şehri şer’i mekdupla satubazar itdiler” diyerek not düştüğü Söğüd gölgesinde huzur bulan bir nefsihaneler beldesidir. İşte bu çağların içinden gelen Neâpolis evvelli Kara Ağac; Anadolu şehirleri içinde, en evvel tarihi itibariyle ilk defa Büyük İskender’in M.Ö. 334 yıllarında gerçekleştirdiği Doğu Seferi’nin ardından ticaret şehri olarak kurulmuş bir şehirdir. Neâpolis, yani Yenişehir adıyla iskân olunan Zengibar Köyü’nün zirvesindeki 1181 rakımlı ilk dağ ve yamaç şehrini kuranlar ise (2) M.Ö. 3020 senesinde Asya’dan göç ederek Anamas Dağı’nın Gelendost tarafına nazır 2100 metre yüksekliğindeki (3) alanda Başkent Massalar şehrinin de kurucuları olan Massalar, yani Luviler’dir. Neâpolis’in önemli diğer antik emarelerinden birisi de Kızıldağ mevkîindeki Silindi şeklinde yanlış telâffuz ettiğimiz Selendi’dir. Selendi; Neâpolis devri itibariyle Sallı Massalar’ın şehri Salında demek olup Selendi adı ise Kara Ağac’a yerleşen Türkmenler tarafından XV. Asırdan itibaren kullanılan ve Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA) kaynaklarında Sollar ile birlikte yazılan bir karyedir.

    M.Ö 4000 yılından itibaren bölgenin hâkim güçleri Hititlerdir. Hitit Kralı Anitta, anası Anapa’nın adını verdiği Anabora şehrini ise bugün Salur Sivrisi olarak bilinen Enevre’de kurmuş, zamanla Toroslar’ın başlangıç noktasındaki bu dağa da Maskot Anası manâsına gelen ‘Anamas’ adını vermiştir. (4) Anabura, Büyük İskender ile sağlanan merkezi otorite ve polisi aşan çok şehirli bir teşekkül olan Tetrapolis’in 4. üyesi olmuş, Strabun’da geçen on üç Pisidya şehrinden birisidir. Anabura’dan kalan harabeler, bugün ilçenin güneybatı tarafındaki Salur Köyü’nün batı istikâmetinde rakımı 800 metre olan Kızık kale Dağı’ndaki geniş bir alandadır. Bu antik Anabura’yı Hüseyin Şekercioğlu Anitta’ya dayandırırken, Isparta İl Turizm Müdürlüğü de Roma Devri eseri olarak değerlendirmişlerdir.

   Hititler’in ardından Türk menşeinden olan Marmanatlı Sümerler, sonra Ağralı Aka Türkleri, M.Ö. 1530’dan itibaren Frigyalılar, M.Ö. 800’den itibaren İyonlar, M.Ö. 600’den itibaren Lidyalılar ve M.Ö. 546’dan itibaren de Persler bu bölgeye hâkim olan güçlerdir. 530 yılına kadar Göller Bölgesine hâkim bir diğer güç ise Pisidia Krallığı’dır ve Persler bu krallıktan sonra bölge hâkimiyetinde yer almışlardır. (5) Bölge, 334’ten itibaren Persler’in Balkanlar’daki İskitler’e kadar uzanan hâkimiyetine son veren Büyük İskender ile tanışır ve Makedonya Kralı Büyük İskender’in devrinde ticarî amaçla Neâpolis şehri kurulmuştur.

   Bugünkü Şarkî Kara Ağac ilçe merkezi (Zengibar) civarında olduğu bilinen antik şehir Neâpolis’ten Naturalis Historia adlı eserinde (VI 47) ilk bahseden kişi Plinius’tur. Plinius, antik şehrin Galatia’da olduğuna işaret ederken, Hierosdes ise (672,3) Psidya’da bulunduğundan bahsetmektedir. Ptolomaios ise (V 49), şehri Pisidia’nın Galatia’ya yakın kısmında gösterir. Neâpolis, Beyşehir Gölü’nün kuzeyinde Antiokheia’dan (Yalvac) Likaonya ve Pamphilya’ya giden Roma yolu üzerindedir. Neâpolis’in Apollonia (Uluborlu) ile aynı tarihlerde Trakyalı Kolonistler tarafından kolonize edildiği anlaşılmaktadır. MS III. yüzyıla ait bir kitâbeden bölgede bir Tetrapolis’in olduğu bilinmektedir. Tetrapolis; Yunanca’da dört kent ya da ülkeden oluşan siyasî ve ticarî birliğe verilen bir ad olup Neâpolis de Roma İmparatorluk döneminde bölgede kurulan Tetrapolis’in bir üyesidir. Tetrapolis, Tetrapolis’in üyelerinden Altada (yeri bilinmiyor), Anabura (Enevre) ve Neâpolis (Şarkî Kara Ağac) bilinmekte; fakat dördüncü şehrin ismi bilinmemektedir. A.H.M. Jones, bu dörtlünün Cillanian Ovası Tetrapolisi olabileceğine işaret etmektedir. (6)

   Anabura ise Strabon’da; Şarkî Kara Ağac Salur Köyü’nün güneyinde, Belceğiz Köyü’nün batısında yer alan antik şehrin adı olarak geçmektedir. MÖ. I. yüzyılın ilk çeyreği içinde Strabon’un Geographika isimli eserinde kent halkından Anabouralılar diye bahsedilmektedir. Halbuki Naturalis Historia (Doğa Tarihi) isimli eserini MS 75 yılları civarında yazan Plinius, aynı bölgeyi anlatırken sadece Neâpolis kentinden söz eder. Buradan da anlaşılıyor ki, MS. I. yüzyılda yeni kurulan Neâpolis bölgedeki Anabura’nın adının sönükleşmesine ve önemsiz bir kent durumuna düşmesine sebeb olmuştur. Şehir Roma İmparatorluk döneminde bölgede kurulan Tetrapolis’in bir üyesidir. J. R.Sterrett, Beyşehir Gölü’nün kuzeybatısında Enevre denilen yerde ortaya çıkan kitâbelerden Anabura ismini tesbit ederek şehrin yerini kesinleştirmiştir. Şehir kuzeye alçalan bir yamaç üzerinde kurulmuştur. Şehirde tiyatro ve tapınak kalıntısı ile konut temellerinin izleri görülür. Söz konusu şehirden yakın çevrede bir kalıntı gözükmemekle birlikte Şarkî Kara Ağac İlçe Halk Kütüphanesi’nin bahçesinden arsitrav blokları, sütunlar ve mezar stelleri Isparta Müzesi’ne nakledilmiştir. Enevre yakın tarih itibariyle bölge halkı tarafından daha ziyade su değirmenleriyle de tanınan bir bölgeydi. Buralarda Massalar’ın Salında’sını, Hititler’in Anabura’sını, Büyük İskender ve Trakyalı Kolonistler devrinin Neâpolis’ini bulmak, onların devirlerinden kalma Enevre, Yeniköy, Çeltik, Ördekçi-Kızıldağ Sivrisi ve Zengibar mahallerindeki MÖ’si antik eşyalarla karşılaşmak mümkündür. Dolayısıyla bölgenin bu konuda da derinliğine araştırılması için -elbette Böcüzâde Süleyman Sami’den beri- lokal tarihî sahaya inememiş aydınlarımızla oldukça geç kalınmıştır. Ki taa 15. asırdan beri Kara Ağac’ın Osmanlı arşivlerindeki gizli belgelerini tamamen gün yüzüne çıkarabilmiş değiliz.

 

KAYNAKLAR_____________________________________________________________________________________

1-Ekrem Memiş, Eski Çağ Türkiye Tarihi, S.Ü.Yayınları, Konya 1989, s. 136

2- Hüseyin Şekercioğlu, Gelendost Tarihi, Bayrak Yay. İst. 1989, s. 43-Ekrem Memiş, a.g.e, S.Ü. Yayınları Konya 1989, s. 19-22

4-H. Şekercioğlu, a.g.e, s. 55-58

5-Ramazan Tunç; Şarkikaraağaç Tarihi 1, İstanbul 2005, s. 12-162

6-Mehmet Özsait, Psidia II, İ.Ü. Edb. Fak. Yayınları, 1980, s. 53-55

7-TKK-KKA a.g.e, s. 172-190

 

B-Nefsî Kara Ağac ve Köyleri

   Kara Ağac'ın köyden büyük kazâdan küçük nefsî (şehir) durumunda bulunduğu dönemlerde Hâmidoğulları'ndan mevzu’ubahis satışla Osmanlı İmparatorluğu'na geçişini takiben kısa süre sonra, o güne kadar yazılmayan nâhiye ve karyelerinin sâkinleri ve sâkinlerinin de üretimlerinden vergilerine kadar iştigâl sahaları defterlerde işlenmeye başlanmıştır. Çok iyi bir dereceye ve eğitime tâbi, aynı zamanda çok güzel el yazılarına hâkim Osmanlı il yazıcılarının mükemmel bir şekilde tutmaya başladıkları kayıdların Hâmid Sancağı'ndaki ilki Hicri 906 (1475-1481 yıllarına tekabül) tarihli ve TT 30 numaralı Mufassal Defter’dedir.

   Her ne kadar -Rotih’in yaptırdığı bugünkü Câmi-i Kebir’in kapısındaki kitabeye göre- Nefsî Kara Ağac’ın 1266 yılında kurulduğu yazılı ise de bu tarihin bir asır sonrasında Kara Ağac’ın Nâhiye olarak yazıldığı bu defter daha sonraki defterlere temel teşkil ettiğinden yazı karakteri ve işleniş açısından diğerlerine göre biraz farklıdır. Hâneye esas isimlerin ekseriyetinde mürekkebin dağılması sebebiyle okuma zorluğu ve hattâ bazılarını okuyamama gibi bir durum söz konusudur.

    Buna rağmen işleyiş esasına göre 1475 Tarih ve 30 numaralı TT (Tapu Tahrir) Defteri'nde en başa söz konusu şehir ve karyelerle hâsshâ-i ve tımar işlenmiş, hemen devamında 6'şar sıra olmak üzere hane sahibleri ve onun veledi (oğlu) veya biraderleri; çift, nimçift, caba, bennak veya mücerred durumlarıyla Şeyh, Muhassıl, Yeniçeri, İmam, Fakih, Hoca, Ağa, Kâtib, Kadı gibi ünvanları işlenmiştir. Bu kayıdların sonunda verilen yekûnda bu ilk defterde Çift, Nimçid ve Bennak’lar kaydedilmiş, daha sonra da hasıllar hânesine o yerdeki bütün hayvancılık ve ekimin resm ile öşürleri yazılmıştır.

  1475 tarihi itibariyle kayda geçen Nefsî Kara Ağac'daki 4 mahalle; Mahalle-i Yukarı, Mahalle-i Vasatî, Mahalle-i Câmii Kebir ve Mahalle-i Alcuklar'dır. 40 adet Karyeler (köyler) de; Karye-i Salur, Karye-i Çöküler, Karye-i Yaka-Eymür, Karye-i Çavundur, Karye-i Kullar ve İmecik, 1. Karye-i Armudlu (namı diğer Habillu), Karye-i Ömercik, Karye-i Tunâ-Şâh, Karye-i Çaltı, Karye-i Uşak-Eymür, Karye-i İgdir, Karye-i Süvari, Karye-i Bey, Karye-i Karkın, Karye-i Sürtme, Karye-i Fukahalar, Karye-i Karlu, Karye-i Sollar ve Selendi, Karye-i Çeltik, Karye-i Bilcüğez, Karye-i Uludinek, Karye-i Çarıksaray, Karye-i Uluköy, Karye-i Yakaköy, Karye-i Bayat, Karye-i Ömercik, Karye-i Karlu, Karye-i Kürtün, Karye-i Nekid, Karye-i Arak, Karye-i Saraycık, Karye-i Orvasi, Karye-i Arslandoğmuş, Karye-i Nudra, Karye-i Köprü, 2. Karye-i Armudlu, Karye-i Zengibar, Karye-i Ördekçi, Karye-i Viran ve Karye-i Akça-Kala'dır.

   Tek Cemâ'ât Karakuzulu Cem'â'atidir ve Bölükleri de Bölük Bozlu, Bölük Kara Yaka ve Bölük Şarvan'dır. 3 Mezra‘a ise; Mezra-i Selendi, Bağçe-Mezra‘a Karye-i Çeltik ve Mezra‘a Kullar İmecik'tir. Buna göre Kara Ağac'da bu tarihte 4 mahalle, 4 bölük, 40 köy ve 3 mezra'a olmak üzere 51 adet yerleşim yeri bulunmaktadır.

 

C-Belceğiz Köyü Hakkında

1-Fatih Sultan Mehmed Dönemi (1475-1481)

                 Defter No: TT 00 30

1475-1481’de Hâne ve Nüfus Durumu
Karye-i Bilcüğez	Sh/Nr.	Hâne	Nüf.
	570-572	21	105

 Osmanlı’da ilk Mufassal (Tafsilatlı) Defterler’in yazıldığı tarih 1475’tir. Fatih Sultan Mehmed Dönemi olan bu tarihlerdeki yazılımlar 1481’e kadar sürmüş, daha sonra II. Bayezîd-i Veli döneminde de (1501 Öncesi) tahrirler devam ettirilmiştir.

   1475’teki ilk kayıdlarda adı Bilcüğez olarak geçen Belceğiz TT 00 30 nolu dafterin 570 ve 572. sayfasında yer almıştır. Buna göre Bilcüğez’de 52 hanede 105 nüfus vardır. Bunların 2 çift (75 ila 150 dönüm arası arazi sahibi) 13 nimçift (75 dönüm ve altında arazi sahibi), 6 bennak (Evli vergiye tâbi) olub hiç mücerred (bekâr nüfus) bulunmamaktadır.

    Köyün ilk oturanlarından bazıları: İbrahim, Hüseyin, Tevfik, Muhammed oğlu Yusuf, Kardeşi Mustafa, Ali oğlu Mustafa, Muhammed oğlu Ali, Oğlu Bali, İshak, Kara Hacı, Mustafa, İsmail ve Hasan adını taşımaktadır.

  Köyde yetiştirilen ürünler ise; Hınta (buğday), şair (arpa) olub halkı bağ-bahçe öşri ile koyun resmine tâbidirler. Bunların yanı sıra köye ait bir hayli kalem hasıl da mevcuttur.

1501 Öncesi Hâne ve Nüfus Durumu
Karye-i Bilcüğez	Sh/Nr.	Hâne	Nüf.
	336	60	292

 

2-1501 Öncesi Bilcüğez Karyesi (Köy)   II. Bayezîd-i Veli Dönemi

                              Defter No: TT 0994

   II. Bayezîd-i Veli Dönemi olan 1501 ve öncesi TT 0994 Nolu defterin 350. sayfasında kayıdlı Bilcüğez’in 60 hanesindeki nüfus: 1 çift, 32 nimçift, 23 bennak, 1 Muhassıl, 2 mücerred ve 1 imam’dan ibarettir. Buna göre 60 hanenin içinde 2 bekâr nüfus ile 58x5=290+2=292 kişi bulunmakta olub köyde zira’atle hayvancılık yapılmaktadır. Sayfanın sonunda her köyde olduğu gibi Bilcüğez’de de köye ait diğer gelir, vergi ve tımar durumunun rakamları verilmiştir.

 

3-1522 Kara Ağac’ının Köylerinde Hasılat Durumu

1522’de Hâne ve Nüfus Durumu
Karye-i Bilcüğez	Sh/Nr.	Hâne	Nüf.
	506-507	45	228

   1522 Tarih ve TT 0121 Numaralı Mufassal (Tafsilatlı) defterde kayıdlı Bilcüğez’in bu tarihteki nüfus durumu hane 45, nefer 57 olarak geçmektedir. Kayıdlara göre Bilcüğez nüfusu; dikkat çekici sayıda 5 çift, 23 nimçift, 12 bennak, 2 muhassıl (vergi denetim ve toplama görevlisi), 7 mücerred (bekâr nüfus) ile 1 mücerred imamdan müteşekkil olub mücerredler ve mücerred imam dâhil 218 kişidir.

  5002 guruş hasılat tutarı olan köyün arazisi durumuna gelince husus hakkında 1530 Tarih ve 438 Numaralı Muhasebe-i Vilâyet-i Anadolu Defteri’nin 320. sayfasında yer alan Kara Ağac köyleri içinde Bilcüğez’in Mescid Vakfı için şöyle denilmektedir: “Karye- Bilcüğez.. Vakf-ı Mescid-i İmam tasarruf etdiği 50 dönüm mukadedi yerdir İmam tasarrufu olub sipahi dahletmesin.”

   Köyün Yaka-Eymür, Süvar, Çeltik, Sürtme ve Arslan’da olduğu gibi 50 dönüm ve nimçift sayılan arazisi de vardır.

 

4-TK-KKA 51 Nolu Tarihsiz Mufassal Defteri 184-405 Sıra No’da Belceğiz Köyü

     Bu tarihte Kara Ağac’ın 10 köyünde zeamet vardır ki bunlar Karlı, Sollar ve Selendi, Armutlu, Fakihler, Sürtme, Akça-kal’a, Çeltik, Armudlu ve Ördekçi ile Bilcüğez’dir ki burada da tımar kaydı ‘zeamet-i Ferruh an çavuşani vilâyet-i Anadolu ve Veli ve Mustafa’ olarak geçmektedir. İlk oturanlar da: Veledi Hasan Bali Fakih, nim Veledi Durmuş Hızır, nim.

   Muhassılın görevli olduğu Belceğiz de muhakkak ki bir Türkmen köyüdür. Buna rağmen Çaltı, Sürtme, Ördekçi, Nudra ve hattâ bugün tarih sahnesinden silinen Ömercik, Çeltik Yağcı, Çökiler ve benzeri köyler gibi Belceğiz de soya ve boya dayalı köy adları dışında Küçük Bel anlamında bir coğrafi ad almıştır. Lâkin dediğimiz gibi bir Türkmen köyüdür ve Kara Ağac’a II. Kılıç Arslan dönemi 1203’te yerleştirilen Hâmid Bey’in aşiretinden olan Saçıkaralılar’dan olduğu da muhakkaktır.

   1567 tarihi itibariyle 1522’ye göre Belceğiz’de nüfusu artışı söz konusudur. 77 hanede 127 nefer yazılı Belceğiz nim bennak ve mücerred resm (vergi) olarak 1656 guruş, Hınta (buğday) olarak 3600 guruş, Şair (arpa) olarak da 1200 guruş vermektedir. Ayrıca bağ, burçak, afyon, zemistani ve bad-ı heva gibi öşir ve resmlere de tâbi köyde ki nüfus durumu da şöyledir: 38 nimçift, 39 bennak, 58 mücerred ve 2 adet de çift vardır. Buna göre (ki her hane 5 nüfus olarak esas alınmıştır) 79x5=395+5= 400 nüfusu olan Belceğiz’in sâkinleri şunlardır:

    Pir Ahmed veled-i İmam Bayezid bennak (evli vergiye tâbi kişi), Bali veled-i o.mücerred (bekâr nüfus), Hasan Veled-i Bali Fakih nimçift, Nebi veled-i Ayvad nimçift, Babaşah veled-i o. mücerred, Durmuş veled-i Hızır nimçift, Aydın veled-i o. mücerred.

   Cafer veled-i Hızır nimçift, İmadeddin mezbur o. mücerred, Hüseyin veled-i Evci nimçift, Nesimi veled-i o. bennak, Gökce veled-i o. mücerred, Molla veled-i Ayvad nimçift, Hacı veled-i Yahya nimçift.

   Mansur mezbur o.bennak, Durmuş veled-i Timurşah nimçift, Oğuz mezbur o. bennak, Serhad mezbur o. bennak, Hızır İlyas veled-i Durmuş nimçift, Selim veled-i Emrullah nimçift, Osman veled-i o. mücerred.

  Pirkadem veled-i o. nemçift, Yasin veled-i o. mücerred, Solak veled-i Ya’kub bennak, Süleyman veled-i Nasuh nimçift, Nasuh veled-i o. bennak, Cafer veled-i o. mücerred, Öğüş veled-i İbrahim nimçift.

   Nasuh veled-i Sefer bennak, Fettah veled-i Peyami bennak, Süleyman veled-i mücerred, Receb Bekir veled-i Peyami nimçift, Şaban veled-i o. mücerred, Kalender mezbur o. mücerred, Kalender mezbur o. mücerred.

   Resûl veled-i Kör Emrullah bennak, Emrullah veled-i Peyami nimçift, Nebi veled-i o. mücerred, Musa veled-i Mutahhar nimçift, Hamza veled-i o. mücerred, Mutahhar mezbur o. mücerred.

   Mustafa veled-i Mutahhar nimçift, Şaban veled-i o.bennak, Emrullah mezbur o. bennak, Hüseyin veled-i Nasuh bennak, Şehsuvar mezbur o. bennak, Pir Alemdar mezbur o. mücerred, Süleyman mezbur o.mücerred.

   Abdullah veled-i Mutahhar nimçift, Nurlu veled-i o. bennak, Budak mezbur o. mücerred, Doruk mezbur o. mücerred, İbrahim mezbur o. mücerred, Piri veled-i Kutluhan nimçift, Hızır Bali veled-i o. bennak.

   İshak mezbur o. mücerred, Üyük mezbur o. mücerred, Mansur Abdullah Piri bennak, Abdurrahman veled-i Mehmed bennak, Mehmed veled-i o.bennak, Kolsür mezbur o. mücerred, Muhib mezbur o. mücerred.

   Süleyman veled-i İmareddin nimçift, Ali veled-i o. mücerred, Veli veled-i İmareddin bennak, Tûluhan veled-i İmareddin bennak, Devlet veled-i Alihan, Siyavuş veled-i Pir Ali bennak

  Ali veled-i İmareddin mücerred, Kevser veled-i Ali bennak, Hüdaverdi veled-i o. mücerred, Seydi Mahmud veled-i Ermiş bennak, Nasuh veled-i o. mücerred, Musa mezbur o. mücerred, Ermiş mezbur o. bennak.

   Sefer veled-i Durmuş nimçift, Ali veled-i o. mücerred, Hüseyin veled-i Durmuş bennak, Mehmed veled-i o. mücerred, Emin mezbur o. mücerred, Ömer veled-i Hamdi bennak.

   Satılmış veled-i o. mücerred, Osman veled-i Hamdi bennak, Bali veled-i o. mücerred, Sürücü veled-i Musa nimçif, Sarıca .. veled-i Alâeddin nimçift.

   Ali veled-i o. mücerred, Mehmed mezbur o. mücerred, Cafer veled-i Hacı nimçift, Ahi Yak’kub mezbur o. bennak, Mir Halli mezbur o. mücerred, Abdulkerim veled-i Bayram nimçift, Bayram veled-i o. bennak.

   Tunahan mezbur o. mücerred, Gökce mezbur Nuh bennak, Mehmed veled-i o. mücerred, Hüseyin veled-i Hasan nimçift, Emrullah veled-i o. bennak, Lütfi mezbur o. mücerred, Seyfullah mezbur o. mücerred.

   Ali veled-i Hamza nimçift, Üveyik veled-i o. mücerred, Hacı veled-i Hamza nimçift, Hamza veled-i o. mücerred, Hızır mezbur o. mücerred, Kutluhan veled-i Cafer nimçift, Sefer veled-i o. mücerred.

   Veli mezbur o.mücerred, Bali mezbur o. mücerred, Cafer veled-i Nasuh bennak, Ali veled-i Üveyik nimçift, Veli mezbur o. nimçift, Piri mezbur o. bennak, Mustafa veled-i Nasuh nimçift.

   Abdulkerim veled-i Mehmed nimçift, Ali veled-i o. mücerred, Hakkı veled-i Bali nimçift, Abdulcelil veled-i o. mücerred, Ahmed veled-i Mehmed bennak, Nurullah veled-i Sefer bennak, Musa veled-i Mehmed nimçift.

    Bali veled-i o. mücerred, İbrahim veled-i Mehmed nimçift, Mustafa veled-i o. mücerred, Yusuf veled-i Mehmed bennak, Kolluca veled-i Ya’kub nimçift, Satılmış veled-i o. mcerred, Davud veled-i Ya’kub bennak.

1567’de Hâne Nüfus ve Hasıl Durumu
Karye-i Belceğiz	Sh/Nr.	Hâne	Nefer	Hasıl
	184/405	77	137	8.000

   Seydi Ali veled-i Şeref nimçift, Nuh veled-i Ali bennak, Hüseyin veled-i Yusuf bennak, Mustafa veled-i Salurhan bennak.

   Hane 77 Nefer 137 Hasıl 8.000 guruş

    Kara Ağac geneli köylerin ürünlerine baktığımızda da buğdayda Salur en başta gelirken onu takibeden köyler Karlı, Armudlu, Ömercik, Nekid ve Bilcüğez’dir. En fazla arpa Yaka-Eymür’de, ardından Salur’dadır. Bağ ve bad-ı heva bakımından Ulu-dinek çok önlerde seyrediyor. Kovanda (arıcılık) Salur ile Ulu-dinek, afyon’da Bilcüğez ve Viran, bostanda ise Salur ve Çeltik en fazla üreten ve öşür ödeyen yerlerdir. Zemistânide (kışlık giyecek) ise Yaka-Eymür, Salur ve Çöküler aynı miktar ile başı çekerken cebe, nim, bennak ve mücerred resminde Ömercik diğer köylere büyük fark atıyor.

1567 Tarih ve 51 Nolu Mufassal Defter’de Hasıl Durumu
Bilcüğez	CNBM	Hınta	Şa’ir	Bağ	Afyon	Zmst	Bd. Hv.	Kovan	Zem.	Bostan	Dönüm
Sıra No 402	1656	45-3600	20-1200	400	700	100	94	10	50	20	50

   Bu durumda Salur’u, en fazla buğday, bal ve bostan üreten, aynı zamanda en çok zemistâni (kışlık giyecek için verilen para) alan köy olarak görüyoruz. Yaka-Eymür arpa, Bilcüğez afyon, Ulu-dinek de bağ ile rekor seviyede üretim gösteriyorlar. Nâhiyede Sürtme, Nevşirvan ve Kürtün olmak üzere sadece üç köyde bağ dikilmiyor. Afyon ekiminde ise köyler neredeyse yarı yarıya fire veriyor. Tam 14 köyde ekim yapılmıyor. Bizim dikkatimizi çeken en önemli husus, coğrafi açıdan rakım düşüklüğü olan ve özellikle Beyşehir Gölü seviyesine yakın köylerin daha verimsizlik göstermesidir.

   Öyle ki Fakihler ve Çeltik, Salur ile sınırlı olmalarına rağmen her ikisinde de ciddi üretim azlığı göze çarpıyor. Çeltik sadece bostanda Salur’un ardından ikinci sırayı alıyor.

   Elbette Nâhiye Kara Ağac ovasında söz konusu olan verim, yalnızca tarıma dayalı değildir. Bu bölgede aşiretlerin gelir kaynaklarından en önemlisi olan hayvancılık da yapılmıştır.

 

D-51 Nolu Son Mufassal’a Göre Kara Ağac ve Karyeleri

      “Nefsi Kara Ağac ve Karyelerinin 1567’de Hâne Nüfus ve Hasıl Durumu” tablosu itibariyle Kara Ağac ve köylerinde hane ve nüfus ve gelir durumu hakkında genel bir bilgiye sahib olmak mümkündür. Belceğiz’in 8.000 guruş olarak hesablandığı öşür ve gelir kaynağını teşkil eden ürün durumu köye ait defterin 407 nolu sayfasının altında yer aldığı gibi “Kara Ağac'ın TK-KKA 51 Nolu Tarihsiz Mufassal'da Öşür ve Resmleri” başlığı altındakibir tablomuzda da belirtilmiştir.  

   Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü’nün Kuyud-ı Kadime Arşivi’nde bulunan bu mufassal defter, daha öncekilere göre daha gelişmiş ve çok güzel bir yazı üslûbuyla işlenmiş olup, okumada en kolay olanıdır. Defterdeki bilgiler itibariyle, bize hanelerin ve dolayısiyle buna bağlı olarak da nüfusun arttığını gösteren defterin hemen başındaki mukaddemenin de, Kara Ağac’daki bazı köy ve mevkileri belirtmesi açısından önemi oldukça büyüktür. Elimizde tam teşekküllü belgeler olmasına rağmen isimlerin ekseriyetle, veled-i Ahmed ve veled-i Mehmed gibi mükerrerlik gösterişi itibariyle 1567 ile 1831 nüfusundaki sâkinleri birleştirerek bir sülâle şeceresi çıkarmak mümkün değildir.

   Bu itibarla bugüne göre geriye giderek en sağlıklı sülâle hareketini bulmak için 1831 Osmanlı Genel Nüfus Sayımını esas almak zorundayız. Çünkü Osmanlı’daki bu ilk nüfus sayımı daha gerilerdeki; yani ne 1475, ne de 1501, 1530 ve 1567’lerdeki kayıdlara hiç benzemez. Daha tafsilatlı ve sülâleler lâkaba dayalı kayıdlara alınmışlardır. Bunun içindir ki elimizdeki belgelerde Fatih Sultan Mehmed, II. Bayezid-i Veli, Yavuz Sultan Selim, Kanuni ve II. Selim dönemlerine ait Bilcüğez Köyü sâkinleri mevcut olsa da 1831 ile bağlantı kurulamayacağından bunların hane ve adlarını vermeye ihtiyaç duymadık.  

 

E-Karye-i Belceğiz Tâ‘bi Kara Ağac

                 Defter No: 58-436

   Bütün bu bilgileri ihtiva eden defterler ise bizim esas aldığımız yıllara göre daha ileride (H.1260-1261) 1840’ü yıllarda yazılmıştır. 1839 Osmanlı Genel Nüfus Sayımı itibariyle gördüğümüz çiftçi-rençber, çoban, bakkal (bak’al), derzi, debbağ, helvacı ve berber gibi meslekî hususların analizinde rençber-çiftçi ifadesinin yoğunluğu hattâ neredeyse tamamı bize Kara Ağac ve köylerinde daha ziyade ziraî faaliyetlerin revaçta olduğunu göstermektedir.

 

F-Karye-i Belceğiz sâkinleri

   1831 Osmanlı Genel Nüfus Sayımı itibariyle 3237 No’lu defterin 55-433. sayfasında yer alan ve ‘Uzun boylu, kırcı sakallu İmam Mahmud

veled-i Ali, 45’ ile yazımı başlayan Nüfus hareketlerinde bu tarihte Belceğiz’de 72 hânede 138 nefer vardır. Köyün Muhtar-ı evveli uzun boylu sarı sakallu Hamza veled-i Ramazan ise 55 yaşındadır. Köyün en yaşlısı da ‘Orta boylu, ak sakallu Yerebakan Hüseyin veled-i Memiş’ 90 yaşındadır.

    Bugüne ışık tutacak ve ecdadın büyüklerine ulaşma imkânı sağlayacak ve hem nüfus, hem de vergi defterlerinde kayıdlı Belceğiz Köyü’nün sâkinleri aşağıda verilmiştir.

 

HANE VE SIRA NO’LARINA GÖRE KÖY SÂKİNLERİ

Karye-i Belceğiz Tâbi Kara Ağac

Defter No: 55-433   

DH1/1-Uzunboylu, kırcasakallı İmam Mahmud veled-i Ali, 45

DH2/2-Uzunboylu, kırsakallı Cami-i Şerif Hatibi Hasan veled-i Ahmed, 50

        3-Oğlu ortaboylu, şab-ı emred Abdülkadir, 18

DH3/4-Muhtar-ı evvel uzunboylu sarısakallı Hamza veled-i Ramazan, 55

DH4/5-Karındaşı ortaboylu, kumralbıyıklı çiftçi Mehmed veled-i Ramazan, 35

        6-Oğlu Mustafa, 2

DH5/7-Muhtar-ı sâni ortaboylu, karasakallı Musa veled-i çiftçi İbrahim, 35

        8-Oğlu, ortaboylu, şab-ı emred Mustafa, 18

        9-Diğer oğlu İbrahim, 3

        10-Karındaşı oğlu sabi Muhsin veled-i Ahmed, 3

DH6/11-Ortaboylu, karasakallı çiftçi Yahya veled-i Abdülkadir, 40

        12-Oğlu Hamza 3

DH7/13-Ortaboylu, sarıbıyıklı çiftçi Süleyman veled-i Abdülkadir, 30

        14-Karındaşı ortaboylu, karabıyıklı Osman veled-i Abdülkadir, 20

DH8/15-Ortaboylu, karasakallı çiftçi Mustafa veled-i Ali, 55

DH9/16-Karındaşı ortaboylu, sarısakallı çiftçi Yahya veled-i Ali 30

DH10/17-Uzunboylu, karasakallı çiftçi el-Hac Abdullah Veli, 40

DH11/18-Karındaşı ortaboylu, karasakallı çiftçi Veli veled-i Veli, 35

          19-Oğlu Süleyman, 10

          20-Diğer oğlu Nebi, 8

DH12/21-Ortaboylu, kırsakallı çiftçi İbrahim veled-i Mahmud, 55

          22-Oğlu Musa, 12

          23-Diğer oğlu Mahmud, 3

DH13/24-Ortaboylu, aksakallı çiftçi Mustan veled-i İbrahim, 65

          25-Oğlu, uzunboylu, kumralbıyıklı Osman Mustan, 30

DH14/26-Uzunboylu, sarısakallı çiftçi Mustafa veled-i Uzunömer oğlu Ömer, 45

DH15/27-Karındaşı uzunboylu, sarısakallı İsmail veled-i Ömer, 40

          28-Oğlu Osman, 10

Belceğiz Köyü’nün 1831 Tarih ve 3262 No’lu Nüfus Defteri’ndeki 113. İlk Sayfası

 

DH16/29-Kısaboylu, kırsakallı çiftçi Boyacıoğlu İbiş veled-i Mustafa, 70

DH17/30-Karındaşı oğlu, uzunboylu, terbıyıklı Halil veled-i Halil, 25

          31-Oğlu Mehmed, 3

          32-Diğer oğlu Musa, 1

DH18/33-Orta boylu, karasakallı çiftçi Mevlüdoğlu Ali veled-i Hüseyin, 40

          34-Oğlu Süleyman, 1

DH19/35-Ortaboylu, kösesakallı çiftçi Mevlüdoğlu Hüseyin veled-i Hasan, 35

DH20/36-Redif, ortaboylu, karabıyıklı çiftçi Karamahmudoğlu Ahmed veled-i Mahmud, 30

          37-Oğlu Osman, 3

          38-Karındaşı, ortaboylu, terbıyıklı Hasan veled-i Mahmud, 20

DH21/39-Diğer karındaşı ortaboylu, şab-ı emred Mehmed veled-i Mahmud, 15

          40-Diğer karındaşı şab-ı emred Ali, 10

DH22/41-Orta boylu, kara sakallı çiftçi Süleymanoğlu Mahmud veled-i Süleyman, 40

          42-Oğlu Mehmed, 1

          43-Merkumun gulamı Mercan, 13

DH23/44-Uzun boylu, kırsakallı çiftçi Hüseyin veled-i Yakub, 45

          45-Oğlu ortaboylu, terbıyıklı Yakub veled-i Yakub, 18

          46-Diğer oğlu Veli, 1

DH24/47-Ortaboylu, terbıyıklı çiftçi Mevlüdoğlu Mehmed veled-i Mustafa, 20

          48-Merkum karındaşı Mehmed, 5

DH25/49-Uzunboylu, karasakallı çiftçi İbrahim veled-i İbiş, 30

DH26/50-Ortaboylu, karasakallı çiftçi Ramazan veled-i Abdurrahman, 35

          51-Oğlu Abdurrahman, 12

DH27/52-Karındaşı ortaboylu, karasakallı çiftçi Mustafa veled-i Abdurrahman, 30

(*) DH28/53-Kişi kaydı yok

DH29/54-Uzunboylu, sarısakallı çiftçi civiloğlu Ahmed veled-i Veli, 45

          55-Oğlu Veli, 4

DH30/56-Karındaşı, uzunboylu, karasakallı çiftçi Mehmed veled-i Veli, 30

          57-Oğlu Mustafa, 1

DH31/58-Ortaboylu, sarısakallı çiftçi Musaoğlu İbrahim veled-i Musa, 45

          59-Oğlu Ali, 1

DH32/60-Uzunboylu, sarıbıyıklı çiftçi Deliibişoğlu Eyub veled-i İbiş, 30

          61-Karındaşı, ortaboylu terbıyıklı İbrahim çiftçi veled-i İbiş, 18

DH33/62-Ortaboylu, karasakallı çiftçi Abdiloğlu veled-i Osman, 30

          63-Oğlu şab-ı emred Osman, 10

DH34/64-Ortaboylu, terbıyıklı çiftçi Adıgüzeloğlu Memiş veled-i Ahmed, 20

          65-Oğlu Hasan, 5

          66-Övey karındaşı, ortaboylu, terbıyıklı çiftçi Ecir veled-i İsmail, 18

DH35/67-Ortaboylu, karasakallı çiftçi Araboğlu Mustafa veled-i Hasan, 30

          68-Oğlu Hasan, 2

          69-Karındaşı, şab-ı emred Ali veled-i Hüseyin, 12

          70-Diğer karındaşı Ahmed, 10

DH36/71-Ortaboylu, karabıyıklı çiftçi Kurt İbrahim veled-i Mehmed, 24

          72-Oğlu Mehmed, 3

DH37/73-Ortaboylu, karasakallı rençber İber veled-i Himmed 31

          74-Oğlu Hasan, 10

          75-Diğer oğlu Ali, 3

DH38/76-Ortaboylu, karasakallı çiftçi Arab Hasanoğlu Musa veled-i Hasan, 43

          77-Mensureden, oğlu, Ortaboylu, terbıyıklu Hüseyin veled-i Musa, 18

DH39/78-Ortaboylu, sarısakallı çiftçi İsmail veled-i veled-i Hasan, 40

DH40/79-Redif, ortaboylu, kumralbıyıklı çiftçi Süleyman veled-i Hüseyin, 37

DH41/80-Karındaşı, ortaboylu, karasakallı çiftçi Musa veled-i Hüseyin, 28

          81-Oğlu İbrahim, 4

          82-Diğer oğlu Hüseyin, 2

DH42/83-Uzunboylu, kırsakallı budagcı Memiş veled-i Hamza 45

          84-Redif, oğlu ortaboylu, terbıyıklı Hamza veled-i Memiş, 18

DH43/85-Oğlu, ortaboylu, kırsakallı çiftçi Hasan veled-i Süleyman, 45

          86-Oğlu Süleyman, 5

          87-Diğer oğlu Kerim, 1

DH44/88-Ortaboylu, karasakallı çiftçi Harbeoğlu Hüseyin veled-i Süleyman, 30

          89-Mansureden, karındaşı, ortaboylu, karasakallı çiftçi Süleyman vld. Süleyman, 26

DH45/90-Ortaboylu, karasakallı çiftçi Kerimoğlu Veli veled-i Kerim, 30

          91-Oğlu Kerim, 2

DH46/92-Ortaboylu, terbıyıklı çiftçi Böcekoğlu İbrahim veled-i Ali, 20

DH47/93-Ortaboylu, karasakallı Camuşoğlu Mustafa veled-i Hasan, 28

          94-Oğlu Mehmed, 6

          95-Diğer oğlu Hasan, 4

          96-Diğer oğlu Abdurrahman, 2

DH48/97-Ortaboylu, sarısakallı çiftçi İbişoğlu Halil veled-i İbiş, 55

          98-Oğlu, ortaboylu, terbıyıklı Veli veled-i Halil, 20

          99-Diğer oğlu İbiş, 3

DH49/100-Ortaboylu, karasakallı çiftçi .. (isim silik) veled-i Hasan, 30

          101-Oğlu Ali, 1

DH50/102-Redif, ortaboylu, terbıyıklı Hasan veled-i Ahmed, 18

          103-Karındaşı şab-ı emred İsmail Çoban, 14

DH51/104-Ortaboylu, karasakallı çiftçi Ali veled-i Osman, 50

          105-Oğlu şab-ı emred Osman, 15

          106-Diğer oğlu Memiş, 1

DH52/107-Kısaboylu, terbıyıklı çiftçi Musaoğlu Rızvan veled-i Musa, 25

          108-Oğlu Abdullah, 4

DH53/109-Ortaboylu, sarısakallı Pırtanoğlu Mehmed veled-i çiftçi Mustafa, 28

          110-Oğlu Mustafa, 1

DH54/111-Ortaboylu, sarısakallı çiftçi Hüseyin veled-i Hasan, 30

          112-Oğlu Nebi, 1

DH55/113-Ortaboylu, terbıyıklı İbrahim veled-i Hüseyin, 28

DH56/114-Ortaboylu, kösesakallı Veli veled-i Osman, 28

          115-Oğlu Hasan, 2

DH57/116-Ortaboylu, terbıyıklı çiftçi Mustafa veled-i Veli, 25

DH58/117-Uzunboylu, terbıyıklı çiftçi Veli veled-i Mehmed, 16

DH59/118-Ortaboylu, kösesakallı rençber Civiloğlu veled-i İsmail, 35

          119-Oğlu İsmail, 10

DH60/120-Mansureden, ortaboylu, karabıyıklı Mahmud veled-i İsmail, 26

          121-Oğlu Mehmed, 4

          122-Ortaboylu, karabıyıklı İbrahim veled-i İsmail, 20

DH61/123-Ortaboylu, terbıyıklı Sokac Mustafa veled-i Ahmed, 26

          124-Karındaşı ortaboylu, şab-ı emred hizmetkâr Mehmed, 18

DH62/125-Redif, ortaboylu, terbıyıklı çiftçi Mehmed veled-i Mehmed, 17

DH63/126-Ortaboylu, kırsakallı çiftçi topal Şaban veled-i Yahya, 65

DH64/127-Ortaboylu, sarıbıyıklı rençber Kerimoğiu Ali veled-i Kerim, 21

DH65/128-Ortaboylu, kırsakallı Çoban Himmet veled-i Ipıl, 50

DH66/I29-Oğlu şab-ı emred molla Osman oğlu hizmetkâr Ömer veled-i Osman, 13

DH67/130-Ortaboylu, ter bıyıklı Sarıoğlu hizmetkâr Osman veled-i Osman, 16

DH-68/131-Civiloğlu Hasan oğlu Hasan, 2

DH-69/132-Civiloğlu şab-ı emred Hüseyin veled-i Memiş, 11

DH70/133-Ortaboylu, şab-ı emred İsmail veled-i Abdullah, 14

          134-Karındaşı ortaboylu, şab-ı emred Mehmed veled-i Abdullah, 11

DH71/135-Ortaboylu, karabıyıklı hizmetkâr Kocabaşoğlu Ali veled-i Ali, 25

DH72/136-Ortaboylu, aksakallı Yerebakan Hüseyin veled-i Memiş, 90

          137-Oğlu, ortaboylu, karabıyıklı çiftçi Mustafa veled-i Mehmed, 25

          138-Diğer oğlu Hüseyin, 1

   

BELCEĞİZ KÖYÜ’nün 1831 NÜFUSU

1831 Tarih ve 3237/274 No’lu İCMAL Defteri

      Hâmid Sancağı, Ağlasun, İncir, Kara Ağac-ı Yalvac ve Afşar Kazâsı’nı içine alan Hicri 1246 (M.1831) Nolu Müslim Defteri’nin 271. sayfasında yer alan Belceğiz Köyü’nün sâkinleri 1831’deki Osmanlı Genel Nüfus Sayımı itibariyle kayıd altına alınmıştır. Buna göre köyün halkı aşağıda görüldüğü üzre 40 Kişi Kara ve Ter Bıyıklı, 22 kişi Kara ve Sarı Sakallı, 84 kişi Bir Yaşından 16 Yaşına Kadar Varınca, 20 kişi Ak ve Kır Sakallı ve Alil ve 5 kişi de Asâkir-i Mansure’de (Asker mensubu) Olanlar olarak yekûn 171 kişiden teşekkül etmektedir. Bu kişiler akrabalık bağları, mesleği, doğum ve ölümü ile yaşları itibariyle aşağıda gösterilmiştir.

       

Defter No: 3237/275 Sayfa No: 190

Hasan İmam ve Hatib Yaşı 45, -Oğlu Mehmed Yaşı 12 Ölümü 1254

Mehmed’in oğlu Mehmed Doğumu 1254

Hasan’ın oğlu Abdulkadir Yaşı 8

Hamza Muhtar Yaşı 47, -Oğlu Ramazan Doğumu 1247

Kardeşi Mehmed Sarıbıyıklı Yaşı 26, -Kardeşi Mustafa Yaşı 14

Gökmenoğlu Hüseyin Yaşı 85

Burcuoğlu İbiş Karasakallı Yaşı 40

Kardeşi Halil Yaşı 14, -Halil’in oğlu Mehmed Doğumu 1250

İbiş’in kardeşi oğlu İbrahim Yaşı 32

Çapkınoğlu İbiş Yaşı 55, -Oğlu İbrahim Karabıyıklı Yaşı 25

Mevlüdoğlu Mustafa Karasakallı Yaşı 35 Ölümü 1251

Oğlu Ömer Doğumu 1245, Oğlu Mehmed Yaşı 8, Oğlu Mevlüd Yaşı 2

Dolu Hasanoğlu Hüseyin Sarıbıyıklı Yaşı 26

Sekbanoğlu Mahmud Karasakallı Yaşı 30, -Oğlu Musa Doğumu 1248 Ölümü 1254, -Oğlu Mehmed Yaşı 4 Ölümü 1254, -Oğlu Süleyman Yaşı 2 Ölümü 1254, -Oğlu Hasan Yaşı 3

Cıvıloğlu Mestan yaşı 50, -Oğlu Osman Sarıbıyıklı Yaşı 27, Oğlu Ahmed Terbıyıklı Y. 17 Ölümü 1250

Musaoğlu İbrahim Karasakallı Yaşı 30, -Oğlu Durmuş Doğumu 1252

Cıvıloğlu Abban Karasakallı Yaşı 26 Ölümü 1252

Kardeşi Süleyman Karabıyıklı Yaşı 25, Kardeşi Musa Alil Yaşı 22

Oğlu İbrahim Doğumu 1248

İbişoğlu Halil Karasakallı Yaşı 40, -Oğlu Veli Ter bıyıklı Yaşı 17

Arabhasanoğlu İsmail Karabıyıklı Yaşı 25

Oğlu Eyüb Yaşı 2

Kardeşi Hasan Yaşı 15

İbişoğlu Rıdvan Terbıyıklı Yaşı 20, -Oğlu Abdullah Doğumu 1247

Kardeşi İbrahim Yaşı 13

Ramazanoğlu Abdurrahman Yaşı 80, -Oğlu Ahmed Karasakallı Yaşı 40

Ahmed’in oğlu Osman Doğumu 1247, Ahmed’in oğlu Numan Doğumu 1249, Ahmed’in oğlu İbrahim Doğum 1252, Ahmed’in oğlu Ramazan Karabıyıklı Yaşı 27

Ramazan’ın oğlu Abdurrahman Yaşı 80, -Oğlu Ahmed Karasakallı Yaşı 40

Ramazan’ın oğlu Abdurrahman Yaşı 3, Ramazan’ın oğlu Memiş Yaşı 1

Ramazan’ın kardeşi Mustafa Karabıyıklı… 1247 Yaşı 25

Mustafa’nın oğlu Hasan Yaşı 2

Ramazan’ın kardeşi Ali Karabıyıklı Yaşı 22

Hasanoğlu Mahmud Karasakallı Yaşı 40

Mahmud’un oğlu Ahmed Terbıyıklı Yaşı 20

Ahmed’in oğlu Osman Yaşı 2

Mahmud’un oğlu Hasan Yaşı 5

 

Defter No: 3237/275 Sayfa No: 190

Mahmud’un oğlu Mehmed, -Mahmud’un oğlu Ali

Karamusaoğlu Musa Karabıyıklı Yaşı 28, -Oğlu Mustafa Yaşı 5, Oğlu İbrahim Yaşı 1 Ölümü 1249, -Oğlu İbiş Yaşı 1

Karamusaoğlu Ahmed Karabıyıklı Yaşı 25 Ölümü 1254

 

Defter No: 3237/275 Sayfa No: 191

Oğlu Ali Doğumu 1247

Kardeşi Memiş Terbıyıklı Yaşı 20 Ölümü 1250

Karaalioğlu Hüseyin Karasakallı Yaşı 30 Ölümü 1250, Oğlu Mustafa Yaşı 12, Oğlu Ali Yaşı 2, Oğlu Ahmed Yaşı 3

Memişoğlu Habib Karasakallı Yaşı 30 Ölümü 1254, -Oğlu Mustafa Doğumu 1250

Kardeşi Ahmed Alil Yaşı 22 Ölümü 1250

Sülekoğlu Ali Karasakallı Yaşı 32, -Oğlu Ali Doğumu 1247

Kardeşi Ahmed …. Ölümü 1254, -Oğlu Hasan Yaşı 12, Oğlu İsmail Yaşı 4

Yakuboğlu Hüseyin Yaşı 50, -Oğlu Yakub Yaşı 5, -Oğlu Osman Yaşı 2 Ölümü 1249

Zoralioğlu İsmail Karasakallı Yaşı 30 Ölümü 1254, -Oğlu Ecir Yaşı 10, -Oğlu Memiş Ter bıyıklı Yaşı 22

Memiş’in oğlu Hasan Yaşı 1

Camusoğlu Mustafa Karabıyıklı Yaşı 25, -Oğlu Hasan Yaşı 2 Ölümü 1247, -Oğlu Mehmed Doğumu 1245, -Oğlu Hasan Doğumu 1250

Camusoğlu Abdil Karabıyıklı Yaşı 25,-Oğlu Osman Yaşı 3

Mollaosmanoğlu Ali Karasakllı Yaşı 35, -Oğlu Memiş Yaşı 14 Ölümü 1251, -Oğlu Osman Yaşı 10,

-Oğlu İsmail Yaşı 2

Camusoğlu Ali Askere gitti … 1252 Yaşı 9

Edikcioğlu Ahmed Yaşı 25, -Oğlu Mehmed Yaşı 5

Çapkınoğlu Ali Yaşı 48 Ölümü 1254

Kölesi Mercan … 1250 Askere gitti Mansure 1250 Yaşı ..

Kardeşioğlu Yahya Karabıyıklı Yaşı 27

Yahya’nın oğlu Abdülkadir Doğumu 1250, Yahya’nın oğlu Halil Yaşı 2

Yahya’nın kardeşi Süleyman Ter bıyıklı Yaşı 17, Yahya’nın kardeşi Osman Yaşı 10, Yahya’nın kardeşi oğlu Mehmed Yaşı 2

Atlalıibişoğlu Eyüb Sarıbıyıklı Yaşı 27

Kardeşi Halil Terbıyıklı Yaşı 17 Ölümü 1252

Kardeşi Ömer Yaşı 9, Kardeşi İbrahim Yaşı 3

Cincioğlu Hasan Yaşı 55 Ölümü 1250, -Oğlu Hüseyin Terbıyıklı Yaşı 20

Hasan’ın üveyoğlu Mehmed Yaşı 5

Cankaroğlu Mahmud Askere gitti Mansure 1240 Yaşı 24, -Oğlu İsmail Doğumu 1250

Kardeşi İbrahim Yaşı 15

Nebioğlu Nebi Askere gitti Mansure Yaşı

Kardeşi Süleyman Yaşı 8

Ömeroğlu Mustafa Sarısakallı Yaşı 40, -Oğlu Ahmed Doğumu 1250, Oğlu İbrahim Yaşı 9, Oğlu Hasan Hüseyin Yaşı 3

Kardeşi İsmail Sarıbıyıklı Yaşı 27

İsmail’in oğlu Osman Yaşı 5, İsmail’in oğlu Ömer Yaşı 3

Veli Ömeroğlu Mustafa’nın kaynı (Askerde Mansure) Yaşı ..

Maciralioğlu Ümmed Sarısakallı Yaşı 30 Ölümü 1254, -Oğlu Mehmed Doğumu 1251, Oğlu Süleyman Yaşı 5, Oğlu Mehmed Yaşı 2

Mevlüdoğlu Ali Köse Karasakallı Yaşı 30

Kardeşi Hüseyin Karabıyıklı Yaşı 35

Hüseyin’in oğlu Halil Doğumu 1248 Ölümü 1254

Cıvıloğlu Ahmed Köse Karasakallı Yaşı 35

Oğlu Veli Alil Yaşı 8 Ölümü 1247, Oğlu Veli Doğumu 1250, Oğlu Karan Yaşı 7, Oğlu Ali Yaşı 4

Kardeşi Mehmed Sarıbıyıklı Yaşı 28

Mehmed’in oğlu Durmuş Doğumu 1250 Ölümü 1252, Mehmed’in oğlu Mustafa Yaşı 2 Ölümü 1254

Cıvıloğlu Hasan Sarıbıyıklı Yaşı 27, -Oğlu Hasan Doğumu 1254

Kardeşi oğlu Hüseyin Yaşı 3

Cıvıloğlu Ali Sarıbıyıklı Yaşı 23, -Oğlu İsmail Yaşı 3

Gençalioğlu Mustafa Terbıyıklı Yaşı 18

Kozalakoğlu Mustafa Karasakallı Yaşı 37, -Oğlu Mustafa Doğmu 1247 Ölümü 1249

Kölesi Mercan Ortaboylu Şab-ı Emred Geldi 1252 Yaşı 17

 

Sayfa No: 3237/276

Oğlu Abdullah Yaşı 7, Oğlu Nebi Yaşı 4

Kozalakoğlu Yahya Sarıbıyıklı Yaşı 27, -Oğlu İsmail Doğumu 1252 Ölümü 1254, Oğlu Mehmed Yaşı 8, Oğlu Hüseyin Yaşı 6 Ölümü 1254, Oğlu Halil Yaşı 2 Ölümü 1247

Erhasanoğlu Ali Yaşı 50, -Oğlu Ecir Yaşı 2 Ölümü 1254

Harbeoğlu İbrahim Terbıyıklı Yaşı 20, -Oğlu Mehmed Doğumu 1250

Yahyaoğlu Mehmed Yaşı 80, -Oğlu Ali Yaşı 15 Ölümü 1247, Oğlu Hasan Yaşı 5

Abdulkerimoğlu Veli Terbıyıklı Yaşı 20

Sukaçoğlu Ahmed Yaşı 50 Ölümü 1247, -Oğlu Mustafa Terbıyıklı Yaşı 17, Oğlu Mehmed Yaşı 12

Kurdoğlu Hüseyin Yaşı 51 Ölümü 1254

Hasanoğlu İbil Askerde (Mansure) Yaşı.., -Oğlu Hasan Yaşı 2

Ramazanoğlu Mehmedoğlu Veli Yaşı 7

Kara Ahmedoğlu Ahmed Yaşı 50 Ölümü 1248, -Oğlu Hasan Yaşı 5, Oğlu Mustafa Yaşı Ölümü 1247, Oğlu Ali Yaşı 1 Ölümü 1250, -Üveyoğlu Hüseyin Yaşı 5 Ölümü 1254

Harbeoğlu Hüseyin Terbıyıklı Yaşı 20

 

Defter 3237/277 Sayfa No: 192

Kardeşi Süleyman Askerde (Mansure) Yaşı..

Türkmen İbrahimoğlu Hasan Yaşı 10

Üvey Kardeşi Ömer Yaşı 4

Tulçalıoğlu Abdil Karasakallı Yaşı 30

Kardeşi Veli Sarıbıyıklı Yaşı 22

Veli’nin oğlu Mehmed Doğumu 1250, Veli’nin oğlu Süleyman Yaşı 2, Veli’nin oğlu Nebi Yaşı 1

İmamoğlu İbrahim Karasakllı Yaşı 30

Oğlu Ramazan Doğumu 1252, Oğlu Musa Yaşı 4, Oğlu Mehmed Yaşı 2 Ölümü 1249

Kardeşi Ali Yaşı 8 Ölümü 1254

Abdulkerimoğlu Ali Terbıyıklı Yaşı 20

Kocaosmanoğlu Ali Karabıyıklı Yaşı 22 Ölümü 1247

Kocaoğlu Mustafa Yaşı 55 Ölümü 1247

Hamzaoğlu Memiş Karasakallı Yaşı 40

Oğlu Hamza Yaşı 8

Lodinoğlu Mustafa Yaşı 50

Oğlu Mehmed Terbıyıklı Askere gitti (Mansure) 1247 Yaşı 18

İmamoğlu Osman Yaşı 2

_______________________________

Kara ve Ter Bıyıklı                                  :   40  

 Kara ve Sarı Sakallı                               :   22  

 Bir Yaşından 16 Yaşına Kadar Varınca :   84      

Ak ve Kır Sakallı ve Alil                           :   20                      

Asâkir-i Mansure’de Olanlar                    :    5                                    

                                         YEKÛN: 171

 

Kazâ-i Kara Ağac-ı Yalvac 11 Şubat 1842 Tarihli Vergi Defteri’nde

BELCİĞEZ Köyü Sâkinleri

   Bizim bu köy tarihleri içinde ele aldığımız Belceğiz Köyü’ne ait defterler; 1475’ten itibaren 1501, 1522 ve 1567 Mufassal (Tarihsiz) Defter olmak üzere 4, 1831 Tarihli Osmanlı Genel Nüfus Sayımı Defteri, 1831 İcmal Defteri ve 1 aded de 1842 Vergi defterleridir. Ayrıca bu seriye girebilecek 1 de Temettü’at Defteri vardır ki böylece 8 defterde Belceğiz kaydı bulunmaktadır. Vergi defterleri 1842’de ele alınan ve Temettü’ât defterlerinden önceki son defterlerdir. Osmanlı’da esasen bir hayli defter daha vardır. Bunları incelesek de burada ele almadık.

   Son defter olan Vergi Defteri sâkinleri aşağıya alınmıştır. 

39/1-Karye-i mezkûr Hatibi Veli Küçükoğlu Hasan veledi Memiş

39/2-Muhtar-ı evvel Ömeroğlu İsmail veledi Ömer

39/3-Muhtar-ı sâni Hacı Abdi veledi Veli

39/4-Çiftçi Çapkınoğlu Süleyman veledi Abdülkadir

39/5-Çiftçi Kibaroğlu Mustafa veledi ali

39/6-Çiftçi Civiloğlu Mustafa veledi Abdurrahman

39/7-Çiftçi Böcekoğlu Hüseyin veledi Halil

39/8-Çiftçi Molla Mahmud veledi Ahmed

39/9-Çiftçi Ya’kub oğlu Ya’kub veledi Hüseyin

39/10-Çiftçi Mevlüd oğlu Mehmed veledi Mustafa

39/11-Çiftçi Ramazanoğlu Ramazan veledi Abdurrahman

39/12-Çiftçi Civiloğlu Bozahmed veledi Mehmed

39/13-Çiftçi Veli veledi Hasan

39/14-Çiftçi Arab Mustafa veledi Hüseyin

39/15-Çiftçi Harbiyelioğlu Hüseyin veledi Mehmed

39/16-Çiftçi Suhte Musa veledi Hasan

39/17-Çiftçi Yenişarlı İbrahim veledi Mehmed

39/18-Rençber Köse mustafa veledi hasan

39/19-Rençber Kurtali veledi Ali

39/20-Rençber Emeksiz Hasan veledi Süleyman

39/21-Rençbcr Durmuşali veledi Hasan

39/22-Rençber Kör Musa veledi İbrahim

39/23-Rençber Başoğlu Mustafa veledi İbrahim

39/24-Rençber Süleymanoğlu Ömer veledi Osman

39/25-Rençber Sülükoğlu Hasan veledi Hasan

39/26-Rençber Hasancakoğlu Mehmed veledi Ali

39/27-Rençber Eğriveli veledi Hasan

39/28-Rençber Sokuçoğlu Mustafa veledi Ahmed

39/29-Çiftçi İmamoğlu İbrahim veledi Mahmud

39/30-Çiftçi Süleymanoğlu Mahmud veledi Süleyman

39/31-Çiftçi Bilaloğlu Musa veledi İbrahim

39/32-Çiftçi Keskin Hüseyin veledi Hasan

39/33-Çiftçi İbrahim veledi Adı İbiş

39/34-Çiftçi Ahmet veledi Kara Mahmud

39/35-Çiftçi Gökmenoğlu Hamza veledi Ramazan

40/1-Çiftçi Eyüb veledi İbiş

40/2-Çiftçi Hamzaoğlu Abdül veledi Osman

40/3-Çiftçi Adıgözoğlu Memiş veledi Ahmed

40/4-Çiftçi İnce Mehmed veledi Mehmed

40/5-Çiftçi Kelleci Mehmet veledi ibiş

40/6-Çiftçi İsmail veledi Arab Hasan

40/7-Çiftçi İbrahim veledi Musa

40/8-Rençber Doluoğlu Hüseyin veledi Hüseyin

40/9-Rençber Huriyeoğlu İbrahim veledi Süleyman          

40/10-Rençber Dedimoğlu İbrahim veledi Mehmed

40/11-Rençber Kerimoğlu Ali veledi İbrahim

40/12-Rençber Delü Veli veledi Abdülkerim

40/13-Rençber Şaban koca veledi Mehmed

40/14-Rençber Mustanoğlu Ali veledi Abdurrahman

40/15-Rençber Durmuş ali veledi Osman

40/16-Rençber Borancı veledi Memiş

40/17-Rençber Patıroğlu Mehmet veledi Mustan

40/18-Rençber Himmed veledi Himmed

40/19-Rençber İsmail veledi Ahmed

 

NETİCE

    Şarkî Kara Ağac’ı ilgilendiren Nüfus Sayımı Defterleri yanı sıra ayrıca kişilerin meslekleri ile sahib oldukları tarla ve hayvanat, bunları ilgilendiren 1840 ve 1841 yıllarındaki iki senelik hasılatları ve bunlar için ödedikleri vergilerin yekûnlarını gösteren ve Temettü’ât denilen Kazanç Defterleri de Osmanlı Devleti’nde tutulmuştur.

   Temettü’âtlar ekseri köy veya şehirlerin varlıklı simalarını ilgilendirdiği gibi amele, çoban, oduncu, değirmenci, zira’at erbabı, imam, hatib vs. kimseleri de ilgilendirmekteydi. Bu defterlerde kişiler 1831’den 10 yıl sonra yazıldıklarından yakın tarihe ait sülâlelerin aranmasında da bir kolaylık sağlaması bakımından önemli sayılırlar.

   Osmanlı Devleti’nde ayrıca 1893 öncesi ve bu tarihte de sayımlar yapılmışsa da başarı sağlanamadığından Hicrî 1320 (1904-1905) tarihindeki sayım, Kadın ve Erkek’lerin ilk defa bir arada sayılması hususiyetiyle çok öneme sahibdir.

    Osmanlı Arşivleri’nde bulunmayıp il ve ilçelerin nüfus müdürlüklerinde muhafaza edilen 1904 Nüfus Sayımı Defterleri bugüne göre Sülâle araştırmaları için de çok faydalı bir durum arzeder.

   Bu itibarla Belceğiz Köyü’ne ait 1904 Yılı Nüfus Defterleri bilgilerini, elimizde mevcut olmadığından değerlendiremiyoruz. Buna rağmen Belceğiz Köyü’nün Genel Nüfus Hareketleri hakkında kendi vatandaşlarına fayda sağladığımızı umuyoruz.