| İçindekiler |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| |
KARA AĞAC TARİHİ-VIII-SÂL-NÂMELER |
|
| |
VII. BÖLÜM
Osmanlı Devleti’nde Beledîye Teşkilâtı Çalışmaları
Belediyecilik tesis edildiği günden bugüne önemli hizmetleriyle dikkat çekici hâle gelen kurumlarımızın ilkidir. Osmanlı Devleti’nin kurucusu Osman Gâzi’nin, Selçuklu Devleti’ne karşı bağımsızlığını ilan ettiğinde ilk tâyin ettiği memurlar Kadı ile Subaşı, ilk koyduğu vergi de belediyeyle ilgili pazar resmî olan Bac’dır. (Eryılmaz, 2007:184)
Uzun bir dönem taşra yönetiminin temelini teşkil eden bu kurumlar, Osmanlı Devleti’nde de önemli bir teşkilâtlanma aracı olarak kullanılagelmiş ve yönettiği kazânın beledî hizmet ve kontrolden doğan davâlarına ait yargı mercîi konumunda mahallî ve beledî düzende bir takım kurallar koyarak, âdeta uygulamada kanun ve nizamların bıraktığı boşlukları doldurmuşlardır. (Ortaylı, 1973:16)
Merkezî bir teşkilât olan İstanbul Şehremaneti (Osmanlı İmparatorluğu’nda, bugünkü belediye zabıtası görevini yapan, şehrin temizlik ve güzelliğiyle ilgilenen yerel yönetimin Türkiye’de kurulan ilk biçimi) batılı anlamda ilk Türk belediyeciliği açısından son derece ehemmiyetli bir örnektir. Meclis-i Valâ-yı Ahkâm-ı Adliye isimli (bugünkü Yargıtay ve Danıştay’ın vazifelerini beraber gören) teşkilâtın görev ve statüsü de 13 Haziran 1854 tarihli bir nizamname ile düzenlenmiştir. Burada Şehremaneti’nin Meclis-i Valâ’ya bağlı olduğu belirtilmektedir. (Ortaylı, 2000; 133) Merkeze bağlı çalışan böyle bir teşkilâtlanış, dönemin idarî merkeziyetçilik anlayışından kaynaklanmaktadır. Yerel yönetimlerin bizdeki gelişimi batıdakilerin aksine böyle bir merkeziyetçi dönemde ortaya çıkmıştır. Ancak bu gelişmeden önce Şehremaneti’nin Avrupa standartlarında çalışmasını sağlamak ve belediye teşkilâtının yeniden yapılandırılması konusunda projeler sunmak gayesiyle çalışmaları yürütmek üzre 9 Mayıs 1855 tarihinde Tanzimatçı Padişah Gâzi Abdülmecîd’in yazılı emriyle bir İntizam-ı Şehir Komisyonu kurulmuştur. İntizam-ı Şehir Komisyonu 1857 yılına kadar çalışmalarına devam etmiş, kanalizasyon ve suyollarının yapılması, sokakların temizliğinin sağlanması, aydınlatılması, genişletilmesi ve düzgün işleyen bir muhasebe bürosunun tesis gibi teklifler getirmiştir. (Vural, 2004: 188; Ortaylı, 2000: 141)
Genel olarak bakıldığında taşradaki belediye yönetimlerinin resmî temelini teşkil eden bu nizamnâmeyle vilâyet, sancak ve kazâların merkezlerinde belediye işlerine dair belediye meclisleri oluşturulduğu görülür. Bu meclise verilen yetkiler, 1868 tarihinde Dersâadet İdare-i Belediye Nizamnâmesi’yle Şehremaneti’ne verilen yetkilerle paraleldir. Fakat plânlanan bu yapı çoğu yerde teşekkül ettirilemediğinden uygulamada başarı sağlanamamıştır. İstanbul dışındaki taşra mahiyetli yerleşim merkezlerine yönelik batı tarzı belediye teşkilâtlanmalarının kuruluşu ise 1870 yılına kadar gerçekleştirilememiştir. Bu alanlardaki modern belediye idarî teşkilâtının kuruluşu ve ilk şeklini alışı 9 Kanun-ı sâni 1286 (22 Ocak 1871) tarihli İdare-i Umumiye-i Vilâyât Nizamnamesi’nde (133) görülmektedir.
Taşra Belediyeciliği
Konumuzun esasından olan Taşra Belediyeciliğ’ini ilgilendiren ve 1871 yılında çıkarılan İdare-i Umumiye-i Vilâyât Nizamnâmesi, vilâyet, sancak ve kazâların merkezi olan her şehir ve kasabada belediye işleri için bir belediye meclisi kurulacağını belirlemiş ise de, yine bu meclisler de gerek malî güç gerekse personel açısından yetersiz kalmıştır. 1864 tarihli eski nizamnamenin bazı özelliklerinin değişikliği içinde yer alan önemli hususlardan ilki merkezî yönetimin taşra yönetimine kazâ ile köy arasına nâhiyelerin eklenmesidir. Bu dönemde bazı sancaklar da doğrudan merkeze bağlanmıştır.
Bu nizamnâmede vali, mutasarrıf ve kaymakamlık merkezi olan her şehir ve kasabada belediye işleri için bir Meclis-i Beledî bulunması hüküm altına alınmış ve belediyelerin görevleri belirtilmiştir. Ancak bu teşkilât da geçerli bir faaliyet gösterememiştir. Her ne kadar 1281/1864 tarihli Vilâyât Nizamnâmesi’nde de her karyede (köy) bir İdare-i Belediye bulunacağına dair bir hüküm (134) mevcut olmuşsa da böyle bir idare fiilen ortaya çıkmamıştır. (Ülkmen, 326)
1875 yılındaki Nâhiyeler Nizamnâmesi’yle kasaba ve köylerde belediye teşkilâtının kurulma düşüncesi de bir temenniden öteye gidememiştir. Osmanlı Devleti’nin, uzun yıllar devam eden bu tarz sıkıntılara son verici taşra belediyelerine ait en son düzenlemesi ancak 1877 tarihli Vilâyetler Belediye Kanunu ile gerçekleşmiştir. Kanuna göre belediye organları seçimle işbaşına getirilmişlerdir. Bu teşekkül şehrin nüfusuna göre 6 ilâ 12 kişilik bir belediye meclisiyle bu meclise meclis üyeleri arasından hükümetçe atanan bir belediye başkanından ibarettir. Vilâyât belediyelerinin aynı isme münhasır Vilâyât Belediye Kanunu’yla esaslıca kuruluşu ise 23 Eylül 1293/5 Ekim 1877 tarihinde (Düstur 1. tertip, Cilt 4, s. 538-553) gerçekleştirilmiştir. Bu kanunla, her şehir ve kasabada bir belediye meclisi kurulması ve büyük şehirlerin her daire için imkân nisbetinde kırkar bin nüfus esas alınarak çeşitli belediye dairelerine ayrılması, her birinde bir belediye meclisi bulunması esası kabul edilmiştir.
_________________________________________________
133- Maliye Bakanlığı Vilayet ve Mahalli idareler Mevzuatı (1864- 1996) Bümko Yayın No: 1997/1, s. 26-66;
Düstur 1. tertip, Cilt 1, s. 626-651
134-ÜLKMEN, ismail Hakkı: a.g.e, s. 326
Dersaadet (Saadet Kapısı anlamında bir İstanbul ismi) Belediye Kanunu ile birlikte Vilâyetler Belediye Kanunu’nun yürürlüğe girmesiyle Şehremaneti’nde olduğu gibi İstanbul dışında da 1930 yılına kadar uygulanacak bir yapı meydana getirilmiş ve söz konusu bu kanun da 1580 Sayılı Kanun’un yürürlüğe girişine kadar uygulanmıştır. Vilâyetler Belediye Kanunu bu yapının İstanbul dışındaki teşkilâtlanmasının kanunî temelini teşkil etmiştir. Halk tarafından dört yıl için seçilen ve üyelerinin sayısı nüfusa paralel olarak 6 ilâ 12 arası değişen bir (Müntahabî) Belediye Meclisi, Mümeyyizân ve bu belediye meclisinin üyeleri arasından devletin tâyin ettiği bir belediye başkanı ile belediyelere tüzel kişilik kazandırılmış, yeni yetkiler verilmiştir. Meclis maiyetinde de bir Kâtip ve Sandık Emini ile ihtiyaca göre de belediye çavuşu bulundurulmuştur.
Özellikle 1877 Belediye Kanunu ilk defa tek dereceli seçim getirmekte ve bunun gizli oy açık tasnif esasına dayandığını belirtmekteydi. Elbette bu düzenleme Türk Belediyecilik Tarihi açısından önemli bir gelişme olmuştur. Diğer yandan mezkûr kanunla malî yapısının gelirler noktasındaki biteviye güçsüzlüğü bilinen belediyelere istimlâk yetkisi ve nüfus sayımı gibi yeni yetki ve görevler de verilmiştir. (Ortaylı, 2000: 190)
Kara Ağac Belediye Reisleri ve Şarkî Kara Ağac Belediye Başkanları
Bugüne Kadar Bütün Kaynaklarda Kara Ağac’ın İdarî Yapısı Nasıl Gösterildi?
Belediyeler tarihine baktığımızda Osmanlı İmparatorluğu’ndaki ilk belediyenin 1855’te kurulduğunu görüyoruz. Bir Re’is ve maiyetindeki 12 kişilik Şehir Meclisi’nden teşekkül ettirilen belediyeler, resmî hizmet faaliyetleri yanında sağlık alanında da yeni bir teşkilâtlanmada yer alır. 1861’de yayınlanan Nizamnâme’deki bir maddeyle belediyelerin hekim istihdamı konusu da hükme bağlanır. 1864’te Vilâyet Nizamnamesi’yle Eyalet Teşkilâtı’nın yerini Vilâyet Teşkilâtı alır. (135) 1876’ya gelindiğinde Vilâyet Belediye Kanunu’yla ülkedeki bütün şehir ve kasabalarda belediye teşkilâtları kurulmasına karar verilir.
1381’de Osmanlı Devleti’ne satıldıktan sonra da Hâmid Sancağı’na bağlı olarak yerleşim özelliğini koruyan ve 1863’te ilçelik statüsüne kavuşturulan Kara Ağac’da ilk belediye teşkilâtının; ‘1876’ya gelindiğinde Vilâyet Belediye Kanunu’yla ülkedeki bütün şehir ve kasabalarda belediye teşkilâtları kurulmasına karar verilmiş olması’ hükmünden daha önce, 1864’te seçilmiş re’isler ve meclis üyeleri yönünde ilçe bazında genelbir kanaat vardır. Bu kanaatı destekleyici mahiyette de Selim H.Özkan, Şarkikaraağaçlım’a Ispartam’daki tefrika yazısında “ilk Belediye Reisi (1865) Manioğlu Hacı Ömer’dir” diyor. Osmanlı Devleti Genel Nüfus Sayımı’nda ise 1. (ilk) Belediye Reisi Kara Ali (7 Haziran 1893) olarak görünüyor. 1894 sayımlarında Konya'ya bağlandığından Şarkî Kara Ağac’ın, 1894’ten Konya’dan ayrıldığı 1919 yılına kadarki dönemde hizmetteki belediye reislerine ait kişilik ve hizmet açısından 25 yıllık teferruatlı bilgilerin yer aldığı Konya Vilâyet Sâl-nâmelerini incelediğimizde ise her ne kadar Asî’liği mevzuubahis edilerek ilk Mülkî ve Beledî Teşkilâtı belgelerinde Kara Ağac için kaynaklara dayanmayan ve doğru olmayan görüşler ortaya çıkmaktadır. Dolayısıyla bütün mezkûr yanlışlıkların doğruluk kazanması açısından devam yazımızın çok dikkatli okunmasına ihtiyaç vardır.
Konya Sâl-Nâmeleri’nde Kazâ-i Kara Ağac
Abdülaziz dönemine tekabül eden 1868 yılında yeni mülkî idare sistemi uygulanıncaya kadar; 1868’de vilâyet sistemi uygulanmaya başlayınca Isparta, Liva-i Hamid “Isparta Livası” adıyla Konya Vilâyeti Merkez Mutasarrıflığı’na bağlı bir sancak merkezi hâline gelmiştir. Böylece (136) Yalvac ve Kara Ağac (Şarkî) kazâları Konya’ya, Burdur, Tefenni ve Kara Ağac (Garbî) kazâları da eskiden olduğu gibi Isparta’ya bağlanmışlardır.
Konya Vilâyeti’nin kazâsı durumuna geldikten sonra kayıdları tutulan Kara Ağac (Şarkî) Kazâsı’nın Beledî Teşkilâtı yapısına baktığımızda memureyn (memurlar) kadrolarının fevkalâde geniş ve ehliyetlilerden olduğu görülecektir. “Vilayât belediyelerinin esaslı olarak kurulması 23 Eylül 1293 (5 Ekim 1877) tarihli Vilayât Belediye Kanunu ile başlamıştır” ifadesine rağmen mezbur kazâda teşkilâtın mevcudiyetini 1868’den itibaren görmekteyiz. Zira bu teşkilâtta yer alan görevlilerin kayıdları Konya Vilâyeti Sâl-nâmeleri’nin 1. Defa ta’bına göre ilk defa 1868/69 tarihlerinde tutulmuştur. Ayrıca kapağında “1 Defa 50. Sayfa Hicrî 1285 Miladî 1869 Sene Sâl-Nâme Konya Vilâyeti matbaasında tabolunur” kaydı bulunan hem bu sâl-nâmede, hem de ‘2 Defa 54. Sayfa Hicrî 1287 Miladî 1871’ tarihli ikinci sâl-Nâmede Kara Ağac Kazâsı’nın başında Asî ifadelerinin bulunması oldukca dikkat çekicidir. Bu durum; 2 Defa basılan 54. Sayfa Nolu ve Hicrî 1287 Miladî 1871 tarihli Kazâ-i Kara Ağac-ı Hamid şeklinde ve Asî’liği kaldırılarak düzeltilmiştir. Bize göre bu Asî ifadesi de daha sonraları olduğu gibi (Şarkî) Kara Ağac’a, Kara Ağac-i Gölhisâr’daki Germiyanoğulları’ya savaşa tutuşan Afşar Beyi Kara Ağac’ın etkili mücadelesine istinaden verilmiştir.
_________________________________________________
135-Maliye Bakanllığı Vilayet ve Mahalli idareler Mevzuatı (1864- 1996) Bümko Yayın No: 1997/1, s.175-196;
Düstur 1. tertip, Cilt 4, s. 538-553
136-H.1285 Tarihli 1. Defa Konya Vilâyeti Sâl-Nâmesi, s. 50
Kara Ağac’ın teşkilât yapılanması sâl-nâmelerde iki bölümde ele alınmıştır. Kazâya dair kayıdların ilk bölümünde “Meclis-i İdare Re’is Kâim-makâm Süleymân Rüşdi Efendi uhdesinde misâlen A’zâ-i Tabi’iyye olarak A’zâ Süleymân Ağa, Hâcı Hamdi Ağa, Hâcı Halil Ağa ve Mal ve Tahrirât Kâtibi olmak üzere 4 üye, Re’is Nâ‘ib’in uhdesinde ise Meclis-i Deâvi; Mümeyyizân Hâcı Mustafa Ağa, Muhammed Derviş Efendi, Abdi Ağa, Kâtib Şerif Efendi ve Sandık Emîni Panayot Efendi’den müteşekkil kadrosu bulunmaktadır. Sâl-Nâme’nin sonunda da Ma‘a Yavice-i İrla Nâhiyesi Zabıta Memuru Azmi Efendi” (137) şeklinde bir tablo yer almaktadır.
Bugünkü birimlere bakıldığında Şarkî Kara Ağac’da; İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü, Nüfus Müdürlüğü, Emniyet Müdülüğü, Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü, İlçe Özel İdare Müdürlüğü, Sağlık Gurub Başkanlığı ve Mal Müdürlüğü olarak gördüğümüz teşkilât, 1868 tarihlerinde daha ziyade çok geniş bir kadroya sahibtir. 1868 tarihinden itibaren Kara Ağac’da görev alan Kaymakam, Müdür ve Memur kesiminin dâhil olduğu birimler ise; Kâim-makâmlık, Nâ‘iblik, Müftilik, Mal ve Tahrirât Müdirliği, Mümeyyizân, Sandık Emîni, Sandık Emîni Kâtibi, Tahrirât ve Meclis İdare Kâtibi, Zabıta Müdürü, Müfetdis, Tapu Kâtibi, Telgraf Memuru, Vukuat Kâtibi, Ambar Memuru, Evkaf vekili, Evrak Memuru, Ser Tahsildar, Nüfus Müdiri, İaşarat ve Ağnam İdaresi Müdiri, Tahrir ve Vergu Kâtibi, Orman Memuru,Tahrir ve Yargu Kâtibi, Başkâtib, Menafi’ Komisyonu Re‘isi, Muhakeme-i Şeriyye Kâtibi, Mülâzim, Muhasib Kâtibi, Mukûlat Tahriri, Muallim-i Evel, Muallim-i Sâni, Vukuat Mualli, Yüzbaşı, İcra Mübaşiri, Doktor, Telgraf ve Posta Memuru, Şeriye Kâtibi, Nüfus Kâtibi, Mektebi Rüşdi Muallimi’nden ibarettir.
Kadılık Teşkilâtı
Kazâ Kara Ağac’da belediye re’isliğini yürüten ve seçilmişlerin başkanlığını yapan kişi Nâ‘ib’dir. Nâ‘ib’in yani Kadı vekilininin bugünkü manâda belediye hizmetleri olarak nitelendirilebilecek görevlerinde yardımcısı da muhtesipti. Kökeni itibariyle, Hz. Ömer’in hilafeti döneminde teşkilâtlı hâle getirildiği söylenen “hisbe” (ihtisap) müessesesine dayandırılan (Kazıcı, 2006:11) ve iyiliklerin yapılmasını emretmek, kötülüklerden vazgeçirmek amacını taşıyan bu teşkilât biçimi, sonraları değişik isimlerle bir çok İslâm Devleti’nde olduğu gibi Osmanlı Devleti’nin idarî teşkilâtında da yer almıştır.
Muhtesibin dinî ve bir takım adlî görevleri olmakla birlikte (Kazıcı, 2006:74) fiyat tesbiti ve kontrolü, vergi toplama gibi ekonomik ve sosyal hayata dair görevleri ağırlıktaydı. Daha bir hayli beledî nitelikteki hizmetleri icra etmekteydi.
Bütün bu yetkilere ve yardımcılara sahip bulunan kadıların yerelde başlıca görevleri (Çelik, 1995:590) mahallin dirlik ve düzenini temin ile ölçü ve tartı âletlerini kontrol etmek, gerekli imar ve düzenleme faaliyetlerini yürütmek, ihtiyaç maddelerinin karaborsaya düşmesini önlemek, çevre temizliğini sağlamak, tenbih, tedbir ve yasaklar koymak, emir ve yasaklara uymayanları cezalandırmak idi. Kadılar bütün bu görevleri yerine getirirken narh defterleri ve sicilleri tutmuşlardır. Bunlar o dönemin yerel hizmetlerinin ne şekilde görüldüğü konusunda bilgi vermesi açısından çok önemli belgelerdir. (Ortaylı, 1973:17)
_______________________________________________________________
137-H.1285 Tarihli 1. Defa Konya Vilâyeti Sâl-Nâmesi, s. 50’den 260. sayfaya
Kazâ-i Kara Ağac’ın Sâl-Nâmelerdeki İdarî Kadroları
Konya Sâl-Nâmeleri’nin ilk baskısı H.1285/M.1868 ve son baskısı da H.1330/M.1924 tarihlerinde neşredilmiştir. Birinci sayı Sultan Abdü'l-Aziz Hân devrinde H.1285/M.1868 tarihinde başlamış olup ve H.1293/M.1876’de bu devrin son sayısı olan dokuzuncu sayı Konya Vilâyet Matbaası’nda tab'edilmiş olan ilk sâl-nâmenin daha önce de belirttiğimiz gibi kapağında; 1 DEFA, 50. Sayfa, Hicrî 1285 Miladî 1868 Sene, Sâl-Nâme, Konya Vilâyeti matbaasında tabolunur ibareleri bulunmaktadır. Sayfa numaraları ve tarihî sıralarıyla toplam 44 varaktan müteşekkil sâl-nâmelerde işte 1. Varak’taki Kazâ-i Kara Ağac’ın ilk Kaymakamlık ve Belediye Teşkilât Mensubları:
1 DEFA
Hicrî 1286 Miladî 1868
Sâl-Nâme
Konya Vilâyeti matbaasında tabolunur
50. Sayfa
KAZA-İ ASÎ KARA AĞAC
Kâm-makâm (Kaymakam) Süleymân Rüşdi Efendi
Nâ’ibi es-Seyyid Muhammed (Mehmed) İsmet Efendi
Müftüsü olmayıb civarında Denizli’den istifta olunur
Mal ve Tahrîrât Müdiri İsmâ’îl Efendi
MECLİS-İ İDARE
Re’is Kâim-makâm
A’zâ Yusuf Ağa
Hâcı Muhammed Ağa
Hâcı Halil Ağa
Mal ve Tahrîrât Müdiri
MECLİS-İ DEÂVİ (DÂVÂ)
Re’is Naib
Mümeyyizân Hâcı Mustafa Ağa
Muhammed (Mehmed) Derviş Efendi
Abdi Ağa
Kâtib Şerif Efendi
Sandık Emîni Krmızoğlu Panayot Efendi
Ma’a Yavice-i İrle Nâhiyesi Zâbıta Memuru İzzet Efendi
Ek:1
KARA AĞAC KAZÂSI’NIN DÂHİL OLDUĞU HASSA BİRİNCİ ORDU-YU HÜMAYUN’UN ALTINCI REDİF ALAYININ ISPARTA BİRİNCİ TABURU’NA BAĞLI
İKİNCİ TABUR YALAVAC DAİRESİ
Binbaşı Mustafa Ağa Nefsî Yalvac’da Keza
Kol Ağası Mustafa Ağa Keza
Tabur Kâtibi Kadri Efendi Keza
Birinci Yüzbaşı Abdullah Ağa Keza
İkinci Yüzbaşı Ali Ağa Bölüğ-ü Ulubor
Üçüncü Yüzbaşı Ali Ağa
Dördüncü Yüzbaşı Ali Ağa
Beşinci Yüzbaşı Osmân Ağa
Altıncı Yüzbaşı Hasan Ağa
Yedinci Yüzbaşı Mustafa Ağa
Sekizinci Yüzbaşı Mustafa Ağa
Ek: 2
Konya Vilâyeti’nin Ne Kadar Kazâ ve Kasaba ve Kura ve Mahallatı Havi Olduğunu ve
Ne Mikdar Nüfusu Câmii Bulunduğunu Mübeyyin Cetvelidir
ASÎ KARA AĞAC KAZÂSI KAYMAKAMLIĞI
Aded Aded
47 11390 Kara Ağac Kazâsı
40 3689 Ma‘a Yavice İrla Nâhiyesi
87 15079 Yekûn
2 DEFA
50. Sayfa
Hicrî 1286 Miladî 1869 Sene
Sâl-Nâme
Konya Vilâyeti matbaasında tabolunur
KAZA-İ ASÎ KARA AĞAC
Kâim-makâm Mustafa Hamdi Efendi
Nâ’ib es-Seyyid Mustafa Şerif Efendi
Müftüsü olmayıb civarında Denizli’den
istifta olunur
Mal ve Tahrîrât Müdiri İsmâ’îl Efendi
MECLİS-İ İDARE
Re’is Kâim-makâm
A’zâ Süleymân Ağa
Hâcı Hamdi Ağa
Hâcı Halil Ağa
Mal ve Tahrîrât Müdiri
MECLİS-İ DEÂVİ
Re’is Nâ’ib
Mümeyyizân Hâcı Mustafa Ağa
Muhammed Derviş Efendi
Abdi Ağa
Kâtib Şerif Efendi
Sandık Emîni Panayot Efendi
Ma‘a Yavice-i İrle Nâhiyesi Zâbıta Memuru Azmi Efendi
Kâtib Mehmed Efendi
2 DEFA
54. Sayfa
Hicrî 1287 Miladî 1870 Sene
Sâl-Nâme
Konya Vilâyeti matbaasında tabolunur
KAZÂ-İ KARA AĞAC-İ HAMİD
Kâim-makâm Mustafa Hamdi Efendi
Nâ’ib Mustafa Şerif Efendi
Müftüsü olmayıb civarında Denizli’den istifta olunur
Mal Müdiri İsmâ’îl Efendi
Tahrîrât ve Meclis İdare Kâtibi Osmân Efendi
MECLİS-İ İDARE
Re’is Kâim-makâm
A’zâ Yusuf Ağa
Ahmed Ağa
Ali Efendi
Mal Müdiri
Tahrirat İdare Kâtibi
MECLİS-İ DEÂVİ
Re’is Nâ’ib
Mümeyyizân Muhammed Derviş Efendi
Hâcı İbrahîm Ağa
Kâtib Ahmed Ağa
Sandık Emîni Eniştaş Efendi
Ma‘a Yavice-i İrle Nâhiyesi Zâbıta Müdiri Osmân Beg
Kâtib Mahmud Efendi
3 DEFA
54. Sayfa
Hicrî1288 Miladî 1871 Sene
Sâl-Nâme
Konya Vilâyeti matbaasında tabolunur
KAZÂ-İ KARA AĞAC-İ HÂMİD
Kâim-makâm Muhammed Na’im Efendi
Nâ’ib Mustafa Şerif Efendi
Müftüsü olmayıb civarında Denizli’den istifta olunur
Mal Müdiri İsmâ’îl Efendi
Tahrîrât ve Meclis İdare Kâtibi Osmân Efendi
MECLİS-İ İDARE
Re’is Kâim-makâm
A’zâ Yusuf Ağa
Ahmed Ağa
Ali Efendi
Mal Müdiri
Tahrîrât İdare Kâtibi
MECLİS-İ DEÂVİ
Re’is Nâ’ib
Mümeyyizân Derviş Efendi
Hâcı İbrahîm Ağa
Muhammed Ağa
Kâtib
Sandık Emîni Enaştaş Efendi
Ma‘a Yavice-i İrle Nâhiyesi Zabıta Müdiri Osmân Beg
Katib Mahmud Efendi
Afşar Nâhiyesi’nin köylerinin de, Kara Ağac köylerinde olduğu gibi kazâya
uzaklıklarında tutarsızlar sözkonusudur.
TASHİHLİ KARYELER
Oğras Karyesi, Ofrahı? Karyesi geçiyor
Ulvidinek Karyesi, Ulvî Dümbek geçiyor
Selvi Çiftliği, Sandı Çiftliği geçiyor (Doğrusu Selendi Çiftliği’dir)
Çiftlik Karyesi, Çeltik Karyesi geçiyor
Karalif Çiftliği Karyesi, Karayaka çiftliği karyesi geçiyor
Delkiler Çiftliği, Tilkiler Çiftliği geçiyor
Sürtme Çiftliği, Sürdüm Çiftliği geçiyor
Hatlur Karyesi, Salur Karyesi geçiyor
Yaka-Eymür Karyesi, Başkaemir Karyesi geçiyor
Yakaemir Karyesi geçiyor
Nudra Karyesi, (Terde)? Karyesi geçiyor
Çavundur Karyesi, Cıvandar Karyesi geçiyor
Afşar’da; Şaraphane Karyesi Şarapseden? Karyesi geçiyor
Gelendos Karyesi, Gilendos Karyesi geçiyor
(*) Konya Büyükşehir’in hazırlattığı ve Mehmed Eminoğlu’na ait Konya Vilâyeti
Sâl-Nâmesi isimli eserde hatalı geçen Karye isimleri:
Yanlışı Doğrusu
Ulvi Dünbük Ulvî Dinek
Vakf-ı Dünbük Vakf-ı Dinek
Turkaşe Tunâ-Şâh
Delikler Tilkiler
Sürtmü Sürtme
Yakaemir Yaka Eymür
Tedrevirân Nudra
Cıvandır Çavundır
Yazıcıların karye isimlerinin kayıdlarında yaptıkları hatalar, aynı zamanda kazâya mesafelerin tamamında mevcuttur. Turkaşe olarak yazılan Tunâ-Şâh’ın 2’lik mesafesi Kara Ağac’ın Beyşehir Gölü’ne bitişik 3 kilometre mesafeli en uc Sürtme karyesiyle neredeyse 1’lik bir farkla eşit gibi görünmektedir. Her karyenin bu emsâlda doğru olarak ölçülüp yazılmadığı görülmektedir. Diğer taraftan karyelerin ve kazâların hem re’s-i livaya, hem de merkezi vilâyete olan uzaklıkları kayda geçirilmemiştir. Sâl-nâmenin 120’den 212. sayfaya kadar devam eden mesafe hesablarına göre ele alınan 1692 aded-i Kurâ’sında Hâne sayısı 137341 ve Nüfus yekûnu da 430206’dır.
2 DEFA
50. Sayfa
Hicrî 1889 Miladî 1872 Sene
Konya Vilâyeti Sâl-Nâmesi
KAZÂ-İ KARA AĞAC
Kâim-makâm Mustafa Efendi
Nâ’ib İbrahîm Şevki Efendi
Müfeddis Muhammed Efendi
Mal Müdiri İrfan Efendi
Tahrîrât ve Meclis İdare Kâtibi Hâfız Efendi
MECLİS-İ İDARE
Re’is Kâim-makâm
Azâ Molla Ahmedzâde Hâcı Hâfız
Hâcı Ramazan Ağa
Rüşdi Efendi
Mal Müdiri
Tahrîrât ve Meclis İdare Kâtibi
MECLİS-İ DEÂVİ
Re’is Nâ’ib
Mümeyyizân Salih Ağa
Mustafa Ağa
Rağıb Ağa
İbrahîm Efendi
Sandık Emîni Hâcı Muhammed Efendi
Afşar Nâhiyesi Zabıta Müdiri Hâcı Mustafa Ağa
Kâtib Süleymân Efendi
50. Sayfa
Hicrî 1290 Miladî 1873
KAZÂ-İ KARA AĞAC
56. Sayfa
Hicrî 1291 Miladî 1875
KAZÂ-İ KARA AĞAC
Kâim-makâm Served Efendi
Na’ib Hakkı Efendi
Müftüsü Mehmed Efendi
Mal Müdiri İrfan Efendi
Tahrîrât ve Meclis İdare Kâtibi Mehmed Emîn Efendi
MECLİS-İ İDARE
Re’is Kâim-makâm
A’zâ Molla Ahmedzâde Hâcı Hâfız
Hâcı Ramazan Ağa
Rüşdi Efendi
Mal Müdiri
Tahrîrât ve İdare Kâtibi
MECLİS-İ DEÂVİ
Re’is Na’ib
Mümeyyizân Salih Ağa
Mustafa Efendi
Muhammed Ağa
Kâtib İbrahîm Efendi
Sandık Emîni Ali Efendi
Afşar Nâhiyesi Zâbıta Müdiri Hasan Ağa
Kâtibi Süleymân Efendi
KARA AĞAC KAZÂSI KÂİM-MAKÂMLIĞI
Kara Ağac Kazâsı basid bir mahalde olub bağ bostanı da çokdır derûn-ı kasabada iki minareli ve dördü minaresiz büyük ve küçük altı aded câmi-i şerif ve on aded mescid-i münîf ve cümlesi yüz altmış altı hücreyi hâvi altı aded medrese ve yedi aded mekteb-i sıbyan ve bir de çift hammam ve bir han ve altı çeşme olub çarşusu dahî oldukça muntazam bir hâldedir.
MAHSÛLAT-I SINA’İYYESİ
Her nev’i boyalı iplik ve keten bezi nesc olunur ve bel ve kazma ve ma’mûlat-ı debbağiyye olduğı misillü bezîr ve haşhaş yağı dahî ta’sir olunur
Yazıcıların Karye isimlerinin kayıdlarında yaptıkları hatalar, aynı zamanda Kazâya mesafeleri hususunda da neredeyse tamamen hatalıdır. Turkaşe olarak yazılan Tunâ-Şâh’ın 2’lik mesafesi Kara Ağac’ın Beyşehir Gölü’ne bitişik 3 kilometre mesafeli en uc Sürtme karyesiyle neredeyse 1’lik bir farkla eşit gibi görünmektedir. Diğer taraftan karyelerin ve kazâların hem re’s-i livaya, hem de merkezi vilâyete olan uzaklıkları kayda geçirilmemiştir.
Sâl-nâmenin 120’den 212. Sayfaya kadar devam eden mesafe hesablarına göre ele alınan 1692 aded-i Kurâ’sında Hâne sayısı 137 341 ve Nüfus yekûnu da 430206’dır.
56. Sayfa
Hicrî 1291 Miladî 1874
KAZÂ-İ KARA AĞAC
Kâim-makâm Ahmed Efendi
Nâ’ib Hakkı Efendi
MECLİS-İ İDARE
Re’is Kâim-makâm Efendi
A’zâ Hasan Efendi
Hâcı Ramazan Ağa
Hâcı Osmân Ağa
Kâtib Tahrîrât Kâtibi Muhammed Efendi
Müfeddis Hâcı Rağıb Efendi
Mal Müdiri Abdulvahit Efendi
MECLİS-İ DEÂVİ
Re’is Nâ’ib Efendi
Mümeyyizân Salih Ağa
Mustafa Ağa
Bekir Ağa
Kâtib İbrahîm Efendi
Sandık Emîni Ali Efendi
MENAFİ‘ KOMİSYONU
Mal Müdiri Osman Efendi
Pare 24 Sermayesi 74.482
AFŞAR NÂHİYESİ
Zâbıta Müdiri Raşid Efendi Kâtib Süleymân Efendi
Vilâyet dahilinde bulunan Menafî‘-i Umumiye Sandıkları Sermâyesinin Mikdârı
Kara Ağac Kazâsı: 074.482
Dâhil-i Vilâyette Bulunan Mekâtib-i Rüşdiyyesi Kara Ağac Rüşdiyyesi
KARA AĞAC KAZÂSI KÂİM-MAKÂMLIĞI
Kara Ağac Kazâsı basid bir mahalde olub bağ botanı da çokdır derûn-ı kasabada iki minâreli ve dördü minâresiz büyük ve küçük altı aded câmi-i şerif ve on aded mescid-i münîf ve cümlesi yüz altmış altı hücreyi hâvi altı aded medrese ve yedi aded medrese ve yedi aded mekteb-i sıbyan ve bir de çift hammam ve bir han ve altı çeşme olub çarşusu dahî oldukça muntazam bir hâldedir
MAHSÛLAT-I SINA’İYYESİ
Her nev’i boyalı iplik ve keten bezi nesc olunur ve bel ve kazma ve ma’mûlat-ı debbağiyye
olduğı misillü bezîr ve haşhaş yağı dahî ta’sir olunur
VİLÂYET DÂHİLİNDE BULUNAN MEDÂRİS VE MEKÂTİB-İ RÜŞDİYYE VE ATFÂLİYENİN ADEDİ İLE TULLÂP VE ŞÂKİRDÂNIN ADEDİNİ MÜBEYYİN CEDVELDİR
--------------------------------------------------------------------------------------------------------
Aded-i Tulâp Aded-i Medrese Aded-i Şâkirdân Aded-i Mekâtib-i Rüşdiyye
200 6 30 1
Aded-i Atfâl-i Zükûr Atfâl-i İnas Aded-i Mekâtib-i Sıbyan Esâmî-i Kazâ ve Nevâhi
801 574 50 Kara Ağac Kazâsı
|
Konya Vilâyeti’nde Bulunan Kurânın Nâhiyeye ve Nâhiyenin Kazâya ve Kazânın Elviyeye ve Livânın Merkez Vilâyete Olan Bu’d ve Mesafesiyle Mikdâr-ı Nüfusu ve Hâne ve Esâmisini Mübeyyin Cetveldir
|
|
MESÂFESİ
|
Aded-i
Kurâ
|
Mikdâr-ı
Hânesi
|
Mikdâr-ı
Nüfûsu
|
Esâmi-i Kazâ ve
Livâ ve Nevâhi
|
|
Merkez-i
Vilâyete
|
Re’s-i
Livâya
|
Kazâya
|
|
24
|
21
|
0
|
34
|
2.157
|
5.969
|
Kara Ağac Kazâsı
|
|
30
|
15
|
6
|
14
|
1.011
|
3.528
|
Afşar Nâhiyesi
|
56. Sayfa
Hicrî 1292 Miladî 1875
KAZÂ-İ KARA AĞAC
Kâim-makâm Hâfız Ahmed Efendi
Nâ’ib Abdurrahman Nâfiz Efendi
MECLİS-İ İDARE
Re’is Kâim-makâm Efendi
A’zâ Hasan Efendi
Hâcı Ramazan Efendi
Hâcı Osmân Ağa
Kâtib Tahrîrât Kâtibi Osmân Efendi
Müfeddis Hâcı Rağıb Efendi
Mal Müdiri Zeynel Abidin Efendi
MECLİS-İ DEÂVİ
Re’is Nâ’ib Efendi
Mümeyyizân Mustafa Ağa
Bekir Efendi
Hâcı Muhammed Efendi
Kâtib İbrahîm Efendi
Tapu Kâtibi Ömer Efendi
Sandık Emîni Karlus Efendi
MECLİS-İ BELEDİYYE
Re’is Hâcı Ömer Ağa
A’zâ Ahmed Ağa
Mustafa Ağa
Kâtib İsmâ’îl Efendi
MENAFΑ KOMİSYONU
Memuru Osmân Efendi
Sermayesi 101 318
AFŞAR NÂHİYESİ
Zâbıta Müdiri İsmâ’îl Efendi
Kâtib Süleymân Efendi
56. Sayfa
Hicrî 1293 Miladî 1876
KAZÂ-İ KARA AĞAC
Kâim-makâm İzzet Beg
Nâ’ib Abdurrahman Nâfiz Efendi
MECLİS-İ İDARE
Re’is Kâim-makâm Efendi
A’zâ Hasan Efendi
Hâcı Ramazan Ağa
Hâcı Osmân Ağa
Kâtib Tahrirat Kâtibi İbrahîm Efendi
Müfetdis Hâcı Rağıb Efendi
Mal Müdiri Osmân Efendi
MECLİS-İ DEÂVİ
Re’is Nâ’ib Efendi
Mümeyyizân Mustafa Ağa
Bekir Ağa
Hâcı Muhammed Efendi
Kâtib Sâdık Efendi
Tahrîr Kâtibi Ahmed Efendi
Sandık Emîni Karlus Efendi
Tapu Kâtibi Muhammed Efendi
Sandık Emîni Karlus Efendi
MECLİS-İ BELEDİYYE
Re’is Hâcı Ömer Ağa
A’zâ Ahmed Ağa
Mustafa Ağa
Kâtib ve Sandık Emîni Halil Efendi
MENAFİ‘ KOMİSYONU
Mal Memuru Osmân Efendi
AFŞAR NÂHİYESİ
Zâbıta Müdiri İsmâ’îl Ağa
Kâtib Ömer Efendi
69. Sayfa
Hicrî 1294 Miladî 1877
KAZÂ-İ KARA AĞAC
Kâim-makâm Hüseyin Hüsnî Efendi
Nâ’ib Emîn Efendi
MECLİS-İ İDARE
Re’is Kâim-makâm Efendi
A’zâ Vehbi Efendi
Hâcı Muhammed Efendi
Emîn Efendi
Hâcı Hâfız Muhammed Efendi
Tahrîrât Kâtibi
Kâtib Sâdık Efendi
Müfeddis Hâcı Rağıb Efendi
Mal Müdiri İbrahîm Efendi
MECLİS-İ DEÂVİ
Re’is Nâ’ib Efendi
Mümeyyizân Ali Efendi
Abdulaziz Efendi
Bekir Efendi
Muhammed Efendi
Kâtib Ali Efendi
Tapu Kâtibi Mustafa Efendi
Sandık Emîni Etnas Efendi
MECLİS-İ BELEDİYYE
Re’is Mustafa Efendi
A’zâ Mustafa Efendi
İsmâ’îl Efendi
Kâtib ve Sandık Emîni Ahmed Efendi
Sermayesi 44 778
MENAFΑ KOMİSYONU
Memuru Osmân Efendi
AFŞAR NÂHİYESİ
Zâbıta Müdiri Salih Enver Efendi
Kâtib Ömer Efendi
72. Sayfa
Hicrî 1295 Miladî 1878
KAZÂ-İ KARA AĞAC
Kâim-makâm Hüseyin Hüsnî Efendi
Nâ’ib Abdi Efendi
MECLİS-İ İDARE
Re’is Kâim-makâm Efendi
Azâ Vehbi Efendi
Hâcı Muhammed Efendi
Emîn Efendi
Tahrîrât Kâtibi Hâcı Hâfız Muhammed Efendi
Kâtib Sâdık Efendi
Müfetdis Hâcı Rağıb Efendi
Mal Müdiri İbrahîm Efendi
MECLİS-İ DEÂVİ
Re’is Nâ’ib Efendi
Mümeyyizân Ali Efendi
Abdulaziz Efendi
Bekir Efendi
Muhammed Efendi
Kâtib Ali Efendi
Tapu Kâtibi Mustafa Efendi
Sandık Emîni Tanış Efendi
MECLİS-İ BELEDİYYE
Re’is Mustafa Efendi
A’zâMustafa Efendi
İsmâ’îl Efendi
Katib ve Sandık Emîni Ahmed Efendi
Sermayesi 14 778
MENAFΑ KOMİSYONU
Memuru Osmân Efendi
AFŞAR NÂHİYESİ
Zâbıta Müdürü Salih Enver Efendi
Kâtib Ömer Efendi
108. Sayfa
Hicrî 1296 Miladî 1879
MENAFΑ KOMİSYONU
Re’is Osmân Efendi
Vekiller Hâcı Salih Efendi
Hasan Efendi
Ömer Efendi
Kâtib Muhammed Efendi
BAZI MEMURİN
Telgraf Memuru Hüseyin Efendi
Vukuat Kâtibi Nuri Efendi
Tapu Kâtibi Halil Efendi
Sandık Emîni Karlus Efendi
KAZÂ-İ ISPARTA SANCAĞI KARA AĞAC MEMURİN KAZÂ
Kâim-makâm Hüseyin Hüsnî Efendi
Nâ’ib Mustafa Efendi
Müfti Hâcı Rağıb Efendi
Mal Müdiri İbrahîm Efendi
Tahrîrât Kâtibi İsmâ’îl Efendi
109. Sayfa
MECLİS-İ İDARE A’ZÂ-İ TABİ’İYYE
Re’is Kâim-makâm Efendi
Nâ’ib Efendi
Müfti Efendi
Mal Müdiri Efendi
Tahrîrât Kâtibi Efendi
MECLİS-İ İDARE AZÂ-İ MÜNTEHABE
(SEÇİLMİŞLER)
Vehbi Efendi
Hâcı Muhammed Efendi
Emîn Efendi
Hâcı Hâfız Muhammed Efendi
MECLİS-İ DEÂVİ
Re’is Nâ’ib Efendi
Mümeyyizân Ali Efendi
Abdulaziz Efendi
Bekir Efendi
Muhammed Efendi
Kâtib İbrahîm Efendi
MECLİS-İ BELEDİYYE
Re’is Mustafa Efendi
A’zâ Mustafa Efendi
İsmâ’îl Efendi
Kâtib ve Sandık Emîni Ahmed Efendi
Sermayesi 14778
AFŞAR NAHİYESİ
Müdir Salih Enver Efendi
Kâtib Ömer Efendi
Vukuat Kâtibi Süleymân Efendi
BAZI MEMURİN
Kara Ağac Vukuat Kâtibi Muhammed
Nadir Efendi
Tapu Kâtibi Mustafa Efendi
Sandık Emîni Tanış Efendi
KARA AĞAC KAZÂSI
Kara Ağac basid bir mahalde olub bağ ve bostanı çoktur mahsulatı sına’iyyeden
olarak her nev’i boyalı iplik ve keten bezi nesc olunur ve Afşar Nâhiyesi’nde lüle taşı madeni vardır
110. Sayfa
Aded-i kura 59 Miktar hane 4373 Nüfus-u Saliha 9924 Kâfe vergisi 545 698
Defa 14
Hicrî 1298 Miladî 1881 Senesi Sâl-Nâmesi
97. sayfa
KÂZA-İ HAMİD SANCAĞI KARA AĞAC
MEMURİN KAZÂ
Re’is Kâim-makâm Ahmed Rufat Efendi
Nâ’ib İbrahiî Selâmi Efendi
Müfti Hâcı Rağıb Efendi
Mal Müdiri İsmâ’îl Efendi
Tahrîrât Kâtibi İsmâ’îl Efendi
MECLİS-İ İDARE A’ZÂ-İ TABİ’İYYE
Re’is Kâim-makâm Efendi
Nâ’ib Efendi
Müfti Efendi
Mal Müdürü Efendi
Tahrîrât Kâtibi Efendi
MECLİS-İ İDARE A’ZÂ-İ MÜNTEHABE
Hâcı Abdurrahman Efendi
Hâcı Ali Efendi
Hâcı Ramazan Efendi
Mustafa Efendi
MAHKEME-İ BİDAYET
Re’is Kâim-makâm Efendi
A’zâ Ali Efendi
Kâtib Bedri Efendi
Memur Ali Şerif Efendi
İcra Memuru İbrahîm Efendi
İAŞERAT İDARESİ
Müdir Süleymân Beg
Kâtib İrfan Efendi
Hâcı Haşim Efendi
Ambar Memuru Hüseyin Efendi
MECLİS-İ BELEDİYYE
Re’is Ramazan Ağa
A’zâ Hâcı Muhammed Efendi
Hâcı Abdurrahman Efendi
Osmân Efendi
Kâtib Muhammed Efendi
Sandık Emîni Ahmed Efendi
98. Sayfa
MENAFΑ KOMİSYONU
A’zâ Osmân Efendi
Hâcı Hatib Efendi
Kâtib Hâcı Muhammed Efendi
BAZI MEMURİN
Evkaf vekili Hasan Efendi
Vukuat Kâtibi Süleymân Efendi
Evrak Memuru Osmân Efendi
Ser Tahsildar Hâcı Muhammed Efendi
Nüfus Müdiri İsmâ’îl Efendi Sandık Emini
KARA AĞAC KAZÂSI
Kara Ağac basid bir mahalde olub bağ ve bostanı çoktur mahsulatı sına’iyyeden
olarak her nev’i boyalı iplik ve keten bezi nesc olunur ve Afşar Nâhiyesi’nde lüle taşı madeni vardır
56. Sayfa
İsâmî Kazâ-i Mübin Hanesi Rum Ermeni İslâm Nüfus-u İcmal
Kara Ağac Kazâsı 2774 - - 6382 6389
Afşar Nâhiyesi 1993 - - 2158 3757
İsâmî Kazâ-i Mübin Bedel-i Askeriyye Vergisi İcmal
Kara Ağac Kazâsı - 325533-16 325532-16
Afşar Nâhiyesi - 197714-26 197714-36
Sayfa 87
Hicrî 1299 Miladî 1882
Kâim-makâm Vekili İbrahîm Efendi
Nâ’ib Hüseyin Efendi
Müfti Hâcı Rağıb Efendi
Mal Müdiri Süleymân Efendi
Tahrirat Kâtibi Ali Şerif Efendi
Tapu Kâtibi Efendi
MECLİS-İ İDARE
Re’is Kâim-makâm Efendi
A’ZÂ-İ TABİ’İYYE
Nâ’ib Efendi
Müfti Efendi
Mal Müdiri
Tapu Kâtibi
AZÂ-İ MÜNTAHABE
Tahrirat Kâtibi Hâcı Abdurrahman Efendi
Hâcı Ali Efendi
Hâcı Ramazan Efendi
Tapu Kâtibi
MAHKEME-İ TEBLİĞAT
Re’is Nâ’ib Efendi
Azâ1 Şakir Efendi
2 Hasan Efendi
4 Baş Kâtib İrfan Efendi
Sandık Muavini Ahmed Efendi
MECLİS-İ BELEDİYYE
Re’is Hâcı Hafız Mehmed Efendi
A’zâ Hâcı Abdurrahman Efendi
Hâfız Muhammed Efendi
Hâcı Osmân Efendi
Kâtib Muhammed Efendi
Sandık Muavini Ahmed Efendi
88. Sayfa
İAŞERAT VE AĞNAM İDARESİ
Müdir Süleymân Beg
Kâtib Abdullah Efendi
Memurin Haşim Efendi
Anbar Memuru Hüseyin Efendi
MENAFΑ KOMİSYONU
Re’is Hâcı Hâfız Muhammed
A’zâ Tevfik Efendi
Ali Beg
Hayri Efendi
Kâtib Osmân Efendi
BAZI MEMURİN
Ma’a Tahrir ve Vergu Kâtibi Süleyman Efendi
Orman Memuru Osmân Efendi
Ser Tahsildar Süleymân Efendi
Nüfus Mukayyidi Şerif Efendi
Sandık Emîni Suh Efendi
AFŞAR NÂHİYESİ
Hıdır Tahir Beg
Nâ’ib Hâcı Osmân Efendi
Kâtib Abdulhamid Efendi
Ma’a Tahrir ve Yargu Kâtibi Süleymân Efendi
Nüfus Mukayyidi Süleymân Efendi
KARA AĞAC KAZÂSI
Mahsûlat-ı sına’iyyeden olarak her nevi boyalı iplik ve keten bezi mensuc olunmışdır ve
her dürlü hububat ve irat cümle afyon zerdali hasıl olur Afşar Nâhiyesi’nde lüle taşı madeni vardır
Hicri 1300/Miladî 1883
Hamid Sancağı Kara Ağac Memuru Ahmed Efendi
HAMİD SANCAĞI KAZÂ-İ KARA AĞAC
MEMURİN-İ KAZÂ
Kâim-makâm Abdulhalim Efendi
Nâ’ib Halil Haşmed Efendi Devriye Müderrislerinden
Müfti Hâcı Rağıb Efendi Bursa Müderrislerinden
Mal Müdiri Hâcı Abdulkerim Efendi
Tahrîrât Kâtibi Ali Şerif Efendi
Ser Tahsildar Osmân Efendi
MECLİS-İ İDARE
Re’is Kâim-makâm Efendi
A’za’i Tabi’iyye Nâ’ib Efendi
Müfti Efendi
Mal Müdiri
Tahrîrât Kâtibi
MECLİS-İ BELEDÎ
Re’is Hâcı Hâfız Mehmed Efendi
A’za Hâcı Abdurrahman Efendi
Hâfız Mehmed Efendi
Hâcı Osmân Efendi
Kâtib Mehmed Efendi
MAHKEME-İ BİDAYET
Re’is Nâ’ib Efendi
A’za Şakir Efendi
Hasan Efendi
Kâtib-i Evvel İrfan Efendi
Kâtib-i Sani Sâdık Efendi
Mustandık Muavini Ahmed Efendi
MENAFΑ KOMİSYONU
Re’is Hâcı Hâfız Mehmed Efendi
A’za Tevfik Efendi
Ali Bey
Yahya Efendi
Osmân Efendi
A’ZA-İ MÜNTAHABE
Hâcı Ramazan Ağa
Hâfız Emîn Efendi
Hâcı Ali Efendi
Hâcı Mevlüd Efendi
A’ŞAR VE AĞNAM İDARESİ
Memur Ahmed Efendi
Kâtib-i Evvel Ahmed Efendi
Kâtib-i Sani Haşim Efendi
Ambar Memuru Tamyanos Efendi
AFŞAR NÂHİYESİ
Müdir Tahir Bey
Nâ’ib Vekili Osmân Efendi
Kâtib Abdulhamid Efendi
Maa Tahrîr Vergi Kâtibi Ali Efendi
Nüfus Mukayyidi Süleymân Efendi
BAZI MEMURİN
Maa Tahrir Vergi Kâtibi Süleymân Efendi
Orman Memuru Mustafa Efendi
Nüfus Mukayyidi Şerif Efendi
Sandık Emîni Sava Efendi
Okunan Derslerle Medrese ve Müderrisin ve Talebe-i Ulûmun Mikdarını Mübeyyin Cedveldir
Esâmi-i Esatize-i Kiram Esami-i Bedaris Aded-i Tullab
Müftü Hâcı Rağıb Efendi Hâcı Süleymân 30
Hâcı Emîn Efendi Hâcı Emîn Efendi 65
Hâcı Emîn Efendi Kemaliyye 50
Hâcı Said Efendi Müftü 25
Ali Efendi Hüseyin Ağa 25
İbrahîm Efendi Hâcı Mehmed Efendi 25
----
225
Esâmi-i Esatize-i Kiram Badel-Asr Sabahleyin
Müftü Hâcı Rağıb Dürer Şerh-i Akaid
Hâcı Emîn Efendi Molla Câmi Şerh-i Akaid-Tasavvurat
Hâcı Emîn Efendi Çelebi Molla Câmi-i İzhar
Hâcı Said Efendi Mülteka İzhar ve Sarf
Ali Efendi Mülteka Tasavvurat
İbrahîm Efendi Çelebi İzhar ve Sarf
Kara Ağac Kasabasında bir hükümet konağı ve bir aded mekteb-i rüşdi ve altı medaris ve dokuz cevami’ ve on iki mescid ve bir hamam ve bir kütübhane ve sekiz çeşme ve bir han ve on bir halvacı dükkânı ve kırk bak’al ve dokuz malfatura ve beş na’lband ve dört etmekci dükkânı vardır
Mahsulat-ı sına’iyyesi her nev’i boyalı iblik ve mensuc keten bezi
Mahsulat-ı arziyyesi her dürlü hububat ve afyon ve haşhaş ve üzüm ve elma ve erik ve armud ve zerdali ve karpuz ve kavun ve övez ve ayva ve cevizdir
Afşar Nâhiyesinde lüle taşı madeni vardır
HAMİD SANCAĞI
Esâmi-i Kazâ Nadas Arazi Mezru‘ Arazi Ma’a Afyon
ve Nevâhi
Kara Ağac 26450 216193 223802
Esâmi-i Kazâ Bedalat-ı A’şar Para Doksan yedi senesi
ve Nevâhi aynen alınan A’şar
Kara Ağac 5 23389
HAMİD SANCAĞI
Esam-i Kazâ ve Nevahi Nüfus-i Zukûr-i Ermeni Nüfus-i Zukûr-i Rum
Kara Ağac Kazâsı 000 000
Nüfus-i Zukûr-i İslâm
5689
Bedel-i Asker Vergi-yi Emlak ve Temettüat Para Hâne
000 24 330636 2774
112. Sayfa
H.1301/ M.1884
KAZÂ-İ HAMİD SANCAĞI KARA AĞAC
MEMURİN KAZÂ
Kâim-makâm Muhammed Faik Efendi
Nâ’ib Muhammed Ali Efendi
Müfti Hâcı Rağıb Efendi
Mal Müdiri Süleymân Efendi
Tahrirat Kâtibi Aziz Efendi
Ser Tahsildar Nedim Beg
MECLİS-İ İDARE
Re’is Kaymakam Efendi
Nâ’ib Efendi
AZÂ-İ MÜNTAHABE
Müfti Efendi
Mal Müdürü
Tahrirat Kâtibi
AZÂ-İ TABİ’İYYE
Hâcı Ramazan Ağa
Mehmed Halil Efendi
Hâcı Ali Efendi
Hâcı Mevlud Efendi
112. Sayfa/2
MAHKEME-İ BİDAYET
Re’is Nâ’ib Efendi
Azâ İrfan Efendi
Hasan Efendi
Başkâtib Nadir Efendi
Sâdık Efendi
Sandık Muavini Mehmed Efendi
MECLİS-İ BELEDİ
Re’is Hâcı Hâfız Mehmed Efendi
Azâ Hâcı Abdurrahman Efendi
Hâfız Muhammed Efendi
Hâcı Osmân Efendi
Kâtib Muhammed Efendi
Sandık Kâtibi Ahmed Efendi
‘ŞAR VE AĞNAM İDARESİ
Re’is Ahmed Efendi
Ta Ul Haşim Efendi
N 2 Sâdık Efendi
Tamunus Efendi
MENAFΑ KOMİSYONU
Re’is Hâcı Hâfız Muhammed Efendi
Azâ Tevfik Efendi
Ali Efendi
Hayri Efendi
Osmân Efendi
BAZI MEMURİN
Tahrirat ve Başkâtib Süleymân Efendi
Nüfus Memuru Abdulhalim Efendi
Kâtib Ali Şerif Efendi
Orman Memuru Mustafa Efendi
AFŞAR NÂHİYESİ
MüdürTaha Beg
Naib Vekil Süleymân Efendi
Kâtib Abdulhamid Efendi
Maa Tahrir Evrak Kâtibi Ali Efendi
Nüfus Memuru Süleymân Efendi
Okunan Derslerle Medrese ve Müderrisin ve Talebe-i
Ulûmun Mikdarını Mübeyyin Cedveldir
Sabahleyin Dürer Adedi Tullap Esâmi-i Medaris Esâm-i Esatize-i Kiram
Şerhi Akaid Verar 30 Hâcı Süleymân Müfti Hâcı Rağıb Efendi
Şerhi Akaid Tasavvurat 65 Molla câmi Hâcı Emîn Efendi
Sabahleyin Esâm-i Esatize-i Kiram
Şerhi Akaid Müfti Hâcı Rağıb Efendi
Şerhi Akaid Hâcı Emîn Efendi
114. Sayfa
Molla câmi Ezhar Çelebi 50 Kâtib Hâcı Emin Efendi
İzhar ve Sarf Mülteka 65 Müfti Hâcı Said Efendi
Tasavvurat Mülteka 20 Hâcı Mehmed Efendi, Ali Efendi
İzhar ve Sarf Çelebi 35-225 Hâcı Mehmed Efendi, İbrahîm Efendi
Kara Ağac Nahiyesi’nde bir hükümet konağı ve bir idadi mekteb-i rüşdi ve altı medrese ve dokuz cuma-i (câmi) ve on iki mescid ve bir hamam ve bir kütübhane ve sekiz çeşme ve bir han ve on bir halucu dükkânıve kırk bak’al dükkânı ve dokuz ma’lfatura ve dört kalaycı ve beş na’lband ve dört etmekçi dükkânı vardır Mahsulat sına’iyyesi her nev’i boyalı iplik ilemensuc keten bezi mahsûlat-ı arziyyesi her dürlü hububat ve afyon ve haşhaş ve üzüm ve elma ve erik ve armut ve zerdali ve karpuz ve kavun ve muşmula ve ivez ve ayva ve cevizdir Afşar Nâhiyesi’nde lüle taşı madeni vardır.
259. Sayfa
Hicrî 1303 Miladî 1887
MENAFÎ KOMİSYONU
Re’is Muhammed Na’il Efendi
A’zâ Hâcı Hasan Efendi
Muhammed Arif Efendi
Hâcı Muhammed Efendi
Kâtib Sandık Emîni Mustafa Efendi
BAZI MEMURİN
Tahrir ve Vergi Kâtibi Muhammed Efendi
Nüfus Memuru Muhammed Emin Efendi
Kâtib Ali Efendi
Sandık Emîni Ali Kâmil Efendi
Muhakeme-i Şeriyye Kâtibi Rıfat Efendi
Sermayesi 47510
259.Sayfa
KARA AĞAC KAZÂSI
260. Sayfa
Hicrî 1303 M. 1887
MEMURİN KAZÂ
Kâim-makâm Muhammed Ferid Efendi
Nâ’ib Faik Efendi
Müfti Hâcı Rağıb Efendi
Mal Müdiri Abdulkerim Efendi
Tahrirat Kâtibi Muzafer Efendi
Ser Tahsildar Nedim Efendi
MECLİS-İ İDARE HEYETİ
AZÂ-İ TABİ’İYYE
Nâ’ib Efendi
Müfti Efendi
Mal Müdiri
Tahrirat Kâtibi
Re’is Kâim-makâm Efendi
AZÂ-İ SEÇİLMİŞLER
Hâcı Mevlud Efendi
Hâcı Ali Efendi
Hâcı Mustafa Efendi
MAHKEME-İ BİDAYET
Re’is Nâ’ib Efendi
A’zâ Hâcı Samed Efendi
Hâcı Muhammed Efendi
Mülâzim Osmân Efendi
Başkâtib Cafer Efendi
Katib-i Sâni Sâdık Efendi
Sandık Memuru Sâdık Efendi
MECLİS-İ BELEDÎ
Re’is Hâcı Hâfız Mehmed (Muhammed) Efendi
A’zâ Hâcı Abdurrahman Efendi
Hâcı Muhammed Efendi
Hâcı Osmân Efendi
Kâtib Muhammed Efendi
Sandık Emîni Ahmed Efendi
MENAFΑ KOMİSYONU
Reis Hâcı Hafız Muhammed Efendi
261. Sayfa
Hicrî 1303 M. 1887
A’zâ Şakir Efendi
Hâcı Veli Efendi
Hâcı Mevlud Efendi
Hâcı Ali Efendi
Hâcı Mustafa Efendi
BAZI MEMURİN
Ma‘a Tahrirve Yargu Kâtibi Süleymân Efendi
Nüfus Memuru Abdilhalim Efendi
Kâtib Ali Şerif Efendi
Tapu Kâtibi Muhammed Efendi
Sandık Emîni Nazır Efendi
AFŞAR NAHİYESİ
Müdir Tahir Efendi
Nâ’ib Vekili Osmân Efendi
Kâtib Hâfız Ahmed Efendi
Ma‘a Tahrir ve Yargu Kâtibi Tevfik Efendi
Nüfus Memuru Süleymân Efendi
Muhammed Efendi
MALÛMAT
Kara Ağac Kasabası’nda bir Hükümet Konağı ve bir Mekteb-i Rüşdi ve altı Medrese ve dokuz Cuami (Câmi) ve on iki Mescid ve bir Hamam ve bir Kütübhane ve sekiz Çeşme ve bir Han ve on bir Halucu Dükkânı ve kırk Bakkal Dükkânı ve dokuz Ma’lfatura ve beş Na’lband ve dört Etmekci Dükkânı vardır
Mahsûlat-ı Sına’iyyesi her nev’i boyalu iplik ile mensuc keten bezi mahsûlat-ı arziyesi her dürlü hububat ve Afyon ve Haşhaş ve Üzüm ve Elma ve Erik ve Armud ve Zerdali ve Karpuz ve Kavun ve
262. Sayfa
Hicrî 1303 M. 1887
Muşmula ve Ayva ve Cevizdir
Afşar Nâhiyesi’nde eski şehirde çıkarılan meşhur lüle taşı madeni vardır
Ma‘a Hamid Sancağı’nda tahrir edilen nüfus zekûr ve inasın mikdarını mübin cetveldir
Zekûr (Erkek) İnas (Kadın)
25369 25658 Isparta Kazâsı
9484 8526 Eğirdir Kazâsı
9783 8908 Kara Ağac Kazâsı
11981 12347 Yalvac Kazâsı
3823 3940 Uluborlu Kazâzı
60389 58379 YEKÛN
156. Sayfa
Hicrî 1305 Miladî 1888
KARA AĞAC NÂHİYESİ
MEMURİN KAZÂ
Kâim-makâm vekili Şefik Efendi
Nâ’ib Faik Efendi
Mal Müdiri Ali Basri Efendi
Müftü Hâcı Rağıb Efendi
Tahrirat Kâtibi Niyazi Efendi
Evkafvekili İbrahîm Efendi
MECLİS-İ İDARE
Re’is Kâim-makâm Efendi
157. Sayfa
Hicrî 1305 Miladî 1888
AZA-İ TABİ’İYYE
Nâ’ib Efendi
Müfti Efendi
Mal Müdiri
Tahrirat Kâtibi
AZÂ-İ MÜNTAHABE
Hâcı Mustafa Efendi
Hâcı Ali Efendi
Şakir Efendi
Hâcı Muhammed Efendi
MAHKEME-İ BİDAYET
Re’is Nâ’ib Efendi
A’zâ Hâcı Seyid Efendi
Şakir Efendi
Mülâzim Avni Efendi
Başkâtib Cafer Efendi
Katib-i Sâni Sâdık Efendi
Sandık Muavini Sâdık Efendi
MECLİS-İ BELEDİ
Re’is Hâfız Mehmed Efendi
A’zâ Hâcı Veli Efendi
Hâcı Ahmed Efendi
Hâcı İbrahim Efendi
Hâcı Salih Efendi
Hâcı Ömer Ağa
Kâtib Muhammed Efendi
Sandık Emîni Muhammed Efendi
MENAFΑ KOMİSYONU
Re’is Hâcı Hâfız Muhammed Efendi
A’zâ Şakir Efendi
Hâcı Veli Efendi
Hâcı Ali Efendi
Hâcı Mustafa Efendi
BAZI MEMURİN
158. Sayfa
M/1888
Ma‘a Tahrir Vergu Kâtibi Hasan Efendi
Nüfus Memuru Mustafa Efendi
Kâtib Ali Şerif Efendi
Tapu Kâtibi Muhammed Efendi
Sandık Emîni Nuri Efendi
AFŞAR NÂHİYESİ
Müdir Osmân Efendi
Nâ’ib vekili Osmân Efendi
Ma’a Tahrir Vergu Kâtibi Tevfik Efendi
Kâtib Hâfız Ahmed Efendi
Kazâ Nüfus Memuru Süleymân Efendi
Kâtib Mustafa Efendi
MALÛMAT
Kara Ağac Kasabası’nda bir Hükümet Konağı ve bir Mekteb-i Rüşdi ve altı Medrese ve dokuz Cuami (Câmi) ve on iki Mescid ve bir Hamam ve bir Kütübhane ve sekiz Çeşme ve bir Han ve on bir Halucu Dükkânı ve kırk Bak’al ve dokuz Ma’lfatura ve dört Kalaycı ve beş Na’lband ve dört Etmekci Dükkânı vardır
Mahsûlat-ı Sına’iyyesi her nev’i boyalu iplik ile mensuc keten bezi
Mahsûlat-ı arziyesi her dürlü hububat ve Afyon ve Haşhaş ve Üzüm ve Elma ve Erik ve Armud ve Zerdali ve kavun ve Karpuz ve Muşmula ve Ayva ve Cevizdir
Afşar Nâhiyesi’nde eski şehirde çıkarılan meşhur lüle taşı madeni vardır
159.Sayfa
Ma‘a Mülhağat Hamid Sancağı’nda Tahrir Edilen Nüfus Zekûr ve İnasın Mikdarını Mübin Cedvelidir
Zekûr (Erkek) İnas (Kadın)
25269 25658 Isparta Kazâsı
9484 8526 Eğirdir Kazâsı
9782 8908 Kara Ağac Kazâsı
11981 12347 Yalvac Kazâsı
3823 3940 Uluborlu Kazâsı
60389 59379 YEKÛN
MECLİS-İ İDARE
Re’is Kâim-makâm Efendi
AZÂ-İ TABİ’İYYE
Naib Efendi
Müfti Efendi
Mal Müdiri
Tahrirat Kâtibi
AZÂ-Î MÜNTAHABE
Hâcı Muhammed Efendi
Hâcı Mestan Efendi
Hâcı Veli Efendi
Muhammed Şakir Efendi
MAHKEME-İ BİDAYET
Re’is Nâ’ib Efendi
A’zâ Hâcı Muhammed Said Efendi
Hâcı Muhammed Feyzi Efendi
Başkâtib Mustafa Safvet Efendi
164. Sayfa
Miladî 1893
Kâtib-i Sâni Abdulbâki Efendi
Sandık Muavîni Sadık Efendi
BELEDÎ MECLİSİ
Re’is Hâcı Hüseyin Efendi
A’zâ İrfan Efendi
Hâcı Veli Ağa
Hâcı Abdurrahman Efendi
A’zâ Abdulaziz Efendi
Hâcı Muhammed Efendi
Hâfız Ahmed Efendi
Kâtib ve Sandık Emîni Nuri Efendi
Sermayesi Ğuruş 85 000
ZİRÂ’AT BANKASI
Re’is Hâcı Abdurrahman Efendi
A’zâ Hâcı Ahmed Efendi
Hâfız Abdurrahman Efendi
A’za Hâcı Muhammed Efendi
Hâcı Salih Ağa
Muhasib Kâtibi Muhammed Sabri Efendi
Sermayesi Ğuruş 604897
MA‘ARİF KOMİSYONU
Re’is Müftü Efendi
Â’zâlar İrfan Efendi
Şakir Efendi
Ali Efendi
Kâtib Hasib Efendi
165. Sayfa
M.1893
MAL KALEMİ
Mal Müdiri Ecder Fuat Efendi
Memurin Mustafa Rıfat Efendi
Refik Tevfik Beg
Sandık Emîni Sun Efendi
NÜFUS KALEMİ
Memur İrfan Efendi
Kâtib Mustafa İzzet Efendi
BAZI MEMURİN
Telgraf ve Posta Memuru Sâdık Efendi
Mukulat Tahriri Safvet Efendi
Tapu Kâtibi Halil Cemşid Efendi
Orman Memuru Hüseyin Ağa
MEKTEB-İ RÜŞDİ
Muallim-ûl Abdulkerim Efendi
Muallim-i Sâni Hâcı Habib Efendi
Raka Muallimi İrfan Efendi
Bevvab Hâcı Habib Efendi
AFŞAR NÂHİYESİ
Müdir Vekili Muhammed Paşa Miralamir
Nâ’ib vekili Abdullah Efendi
Ma’a Tahrir Vergu Kâtibi Tevfik Efendi
167. Sayfa
Hicri 1312 Miladi 1895
K 3 Yüzbaşı Mustafa Efendi
K 3 Mülâzim-i evvel Ahmed Ağa
K 3 Mülâzim-i sâni Abdulkadir Efendi
K 4 Yüzbaşı Ahmed Ağa
K 4 Mülâzim-i evvel Hacı Ahmed Ağa
K 4 Mülâzim-i Sâni Osmân Adil Efendi
SEĞİR KEND NÂHİYESİ
Müdir Habib Efendi
Nâ’ib vekili Hâcı Arif Efendi
Nâhiye Kâtibi İbrahîm Efendi
KARA AĞAC KAZÂSI
Kâim-makâm Hâcı İbrahîm Vasfi Efendi
mutabin fi 30 N 315/1899 sene
Nâ’ib İbrahîm Fevzi Efendi
Mal Müdiri Rıfat Efendi
Müftü Hâcı Rağıb Efendi Müderris
Tahrirat Kâtibi Ali Şerif Efendi
168. Sayfa
MECLİS-İ İDAREİ KAZÂ
Re’is Kâim-mâkam Efendi
AZÂ-İ TABİ’İYYE
Nâ’ib Efendi
Müfti Efendi
Mal Müdiri Efendi
Tahrirat Kâtibi Efendi
AZÂ-İ MÜNTAHABE
Hâcı Muhammed Efendi
Hâcı Mustafa Efendi
Hâcı Veli Efendi
Hâcı Osmân Efendi
MAHKEME-İ BİDAYET
Reis Nâ’ib Efendi
Â’zâlar Hâcı Muhammed Efendi
Hâcı Muhammed Feti Efendi
Nâ’ib Kâtib Mustafa Safvet Efendi
Kâtib-i Sâni Abdulbâki Efendi
Sandık Muavini Sadık Efendi
İcra Mübaşiri İbrahîm Efendi
..(Dakuya) Ahmed Ağa
DAİRE-İ BELEDİYYE
Re’is Hâcı Veli Ağa
A’zâ İrfan Efendi
Hâcı Mustafa Efendi
Hâcı Abdurrahman Efendi
A’zâ Hacı Ömer Efendi
Hafız Ahmed Efendi
Kâtib ve Sandık Emîni Niyazi Efendi
Sermayesi Ğuruş 81000
169. Sayfa
M.1895
ZİRÂ’AT BANKA ŞEHBİHASİ
Re’is Hâcı Abdurrahman Efendi
A’zâlar Hâcı Ahmed Efendi
Hâcı Mustafa Efendi
A’zâlar Hâcı Abdurrahman Efendi
Hâcı Salih Efendi
Muhasib Kâtib Ahmed Sabri Efendi
Sermayesi Ğuruş 790000
MA‘ARİF KOMİSYONU
Re’is Müfti Efendi
A’zâ İrfan Efendi
Şakir Efendi
Ali Efendi
Kâtib Hasib Efendi
MAL KALEMİ
Mal Müdiri Muavini Mustafa Rıfat Efendi
Sandık Emîni Muhammed Efendi
MEKTEB-İ RÜŞDİ
Mualim-ûl Abdulkerim Efendi
Rakaa Muallim Muhammed Efendi
Muallim-i sâni Habib Efendi
Bevvab Said Efendi
MEMURİN MÜNFERİTE
Nüfus Müdiri İrfan Efendi
Kâtib Asım Efendi
Telgraf ve Posta Memuru Mustafa Efendi
Mukulat Tahriri Safvet Efendi
Orman Memuru Hüseyin Avni Efendi
Nâ’ib vekili Abdullah Efendi
Kâtib Hüseyin Efendi
Ma‘a Tahriri Vergu Kâtibi Tevfik Efendi
Tahrirat kâtibi Ali Şerif Efendi
170. Sayfa
M. 1895
AFŞAR NÂHİYESİ
Müdir Ömer Hulusi Efendi
247. Sayfa
Hicrî 1317/Miladî 1900
HAYVANAT
665 Öküz 10 Manda 1432 Koyun 12294 Adi Keçi
42 Bergir 483 Merkeb 25 Ester Kuray-i Mevcude
KARA AĞAC KAZÂSI Sınıf 3
MEMURİN KAZÂ
Kâim-makâm Nâzım Efendi
Nâ’ib Muhammed Âlim Efendi 314/1898
mO 316 (1900)
Müfti Muhammed Rağıb Efendi Müderis 303/1887
MECLİS-İ İDARE KAZÂ
Re’is Kâim-makâm Efendi
Nâ’ib Efendi
AZÂ-İ TABİ’İYYE
Müfti Efendi
Mal Müdiri
Tahrirat Kâtibi
AZÂ-İ MÜNTAHABE
Veli Efendi
Mustafa Efendi
Muhammed Efendi
Ahmed Efendi
MAHKEME-İ BİDAYET
Re’isNâ’ibEfendi
A’zâ Şakir Efendi
A’zâ Sâdık Efendi
A’zâ Başkâtib Seyfeddin Efendi
Refik İsmâ’îl Efendi
Sandık Memurini Talât Efendi
248. sayfa
MAL KALEMİ
Mal Müdiri Ahmed Hamdi Efendi
Memurin Ahmed Hamid Efendi
Vergu Kâtibi Hüseyin Hüsni Efendi
Sandık Emîni Vehbi Efendi
MA‘ARİF KOMİSYONU
Re’is Nâ’ib Efendi
A’zâ Hâcı Said Efendi
A’zâ Raşid Efendi
A’zâ Şakir Efendi
Mülâzim Şensi Efendi
Kâtib Muhammed Asım Efendi
ZİRÂ’AT BANKA ŞEABEHASI
Re’is Hâcı Hasan Efendi
A’zâ Hâcı Muhammed Efendi
A’zâ Muhammed Efendi
Tahrirat Kâtibi Muhammed Efendi
Refik Niyazi Efendi
DAİRE-İ BELEDİYYE
Re’is Ramazan Efendi
A’zâ Ahmed Efendi
A’zâ Hafı Ahmed Efendi
A’zâ Hâcı HâcıYa’kub Ağa
A’zâ Hâcı Muhammed Efendi
Tahrirat Kâtibi Nus Efendi
Kâtib Süleymân Sami Efendi
MEMURİN MÜTEFERİKE
Şeriye Kâtibi Mahmud Reşad Efendi
Vergu Kâtibi Ahmed Efendi
Tapu Kâtibi Ahmed Efendi
Nüfus Memuru Mustafa Efendi
249. sayfa
M.1900
Nüfus Kâtibi Asım Efendi
Mektebi Rüşdi Muallimi Hâcı Raşid Efendi
Muallimi sâni Hâcı Muhammed Habib Efendi
Telgraf Müdiri Mustafa Efendi
Kazâ-i İdadi Muallimi Avni Efendi
Müteferik İdadi Muallimi Mustafa Efendi
MA‘A MEMURİN HARCINAD VE TABİASI OLAN ZEVAT
Hâcı Said Efendi Müderis 314/1898 Salih Efendi Müderris 315/1899
KARA AĞAC KAZÂSI’NA DAİR MALÛMAT
Kara Ağac Isparta’ya 65 kilometre ve mesafede 27:55 tul şark ve 7: 38 arazi şimalinde ve doku hava ve suyu latif kasabadır Kasabaya yarım saat mesafede Kızıldağ namında bir mesire ve bu mesire ilerisinde ve on kilometre tulunda Katran ağaçlarıyla mestur bir ormanı vardır
Esas ve takrir etmiş olan bazı itikat mahallisayesinde bu ormandan katiyet ayrı vâki olduktan şu suretle itikat bazı ormanlar gibi tahribatından mazmun kalmışdır
Kazânın zirâ’at ve mahsûlatı da Yalvac Kazâsı’nın aynıdır
Kasabaya beş kilometre mesafede neblan .. eden bir maden suyu üç dört metre ve bir mesafe-i cüziyede cereyan hattını mütakib tahcir etmektedir
NÜFUS-I UMUMİYYE
Kazânın nüfus umumisi 14067 neferden ibaret olub hepsi İslâm’dır.
İMKÂN-I UMUMİYYE
1 Hükümet Dairesi 41 Câmi ve Mescid 8 Medrese 27 Mekteb 1 Kütübhane 2762 Hâne 200 Dükkân ve Mağaza 8 Destigâh 10 Fırın, 21 Değirmen 13 Kahve Hane
250. sayfa
Asul cedide ve cebri 2 mekteb 75 talebe ve asul atike dairesinde 25 mekteb 660 talebe 368 talebat devam etmektedir
HAYVANAT
556 Öküz 485 Manda 6421 Koyun 4159 Adi Keçi 60Tiftik Keçisi 70 Bârgir 1322 Merkeb Nâhiye 1 Kura mevcudu 27
AVŞAR NAHİYESİ
Müdir Asım Efendi
Nâ’ib vekili İrfan Efendi
Kâtib Hüseyin Efendi
Vergu Kâtibi Muhammed Efendi
NÜFUS-I UMUMİYYE
Nahiyenin nüfus umumisi 7016 neferden ibaret olub cümlesi İslâm’dır
İMKÂN-I UMUMİYYE
1 Hükümet dairesi, 13 Câmi ve Mescid,1 Tekye, 9 Mekteb, 1608 Hane, 37 Dükkân ve Mağaza, 1 Fırın, 14 Değirmen
MUİ’SEDESAT İLMİYYE
Asul atike üzere 9 mekteb 280 talebe 179 talebat devam etmekdedir
HAYVANAT
20 Deve 482 Öküz 146 Manda 10739 Koyun 19032 Adi Keçi 51 Tiftik Keçisi 167 Bârgir 756 Merkeb 10 Ester
Kura mevcudu 22
(1906’dan 1913’e kadarki Sâl-NâmeninKapak Sayfası2 CC
Sayfanın sağ üst tarafında 882 yazılmış ve üstü sehven yazıldığından olmalı çizilmiştir. Çizilen bu rakamın hemen altına 484 rakamı büyükçe yazılmıştır.)
Konya Vilâyeti Sâl-Nâmesi
Vilâyeti ahval umumisi dairei han ve 1322
Sanai maliyesine ait mahsulat
Müşmalat
4-h
Vilâyeti 29 hicrî Sâl-Nâmesi
S. 199. Sayfa
Vilâyeti Hicri 1329/M.1912 Sâl-Nâmesi
Konya Vilâyeti Sâl-Nâmesi
KARA AĞAC KAZÂSI
MEMURİN KAZÂ
Kâim-makâm Ali Rıza Efendi
Naib Muhammed Rağıb Efendi
Müfti Hâcı Muhammed Said Efendi İzmir .. mucirdi
RABİA
Mal Müdiri Mustafa Rıfat Efendi
Tahrirat Kâtibi Ali Şerif Efendi
MECLİS-İ İDARE KAZÂ
Re’is Kâim-makâm Efendi
Azâ-i Tabi’iyye Müfti Efendi
Mal Müdiri Efendi
Tahrirat Kâtibi Efendi
AZÂ MÜNTEHABİ (SEÇİLMİŞLER)
Hâcı Ahmed Efendi
Hâcı Muhammed Efendi
Hâcı Hasan Efendi
Süleymân Efendi
MAHKEME-İ BİDAYET
Reis Naib Efendi
A’zâ Ramazan Efendi
Azâ Sâdık Efendi
Başkatib Abdulbaki Efendi
Müstandık Muavini Osmân Efendi
Mukulat Tahriri Hidayet Efendi
Katib-i Sâni İsmâ’îl Efendi
MAL KALEMİ
Mal Müdiri Mustafa Rıfat Efendi
Muavin Ali Rıza Efendi
Sandık Emîni Sadık Efendi
NÜFUS İDARESİ
Nüfus Memuru Mustafa Efendi
Kâtib Ata Efendi
KARA AĞAC KAZÂSI SANAİ İMKÂN MEVCUDESİ
Hükümet Konağı Hâne Dükkân Han Hamam Ceâmi
1 896 180 2 2 5
Mescid Mekteb Medrese
10 8 7
Sayfa 201
KONYA VİLÂYETİ SÂL-NÂMESİ
KARA AĞAC KAZÂSI’NIN VARİDAT UMUMİ’YYESİ
ĞURUŞ
366673 Amelenin vergusi
32680 Temettû‘â vergusi
3985 Vergi memurini
8952 Tezkere eane
175014 Ağnam
961285 Maktua ile olunan A’şar bedeli
5576 Maktua çenaye
127584 Emaneten idare olunan Afyon A’şarı
KARA AĞAC KAZÂSI’NIN NÜFUS UMUMİYYESİ
Yekûn Zekûr İnas Mal
24544 12347 12197 İslâm
11 8 3 Her setine
24555 12355 12200 Yekûn
KARA AĞAC KAZÂSI’NIN HUBUBAT İHALİYYESİ
Re’s Re’s
989 At ve Kısrak 14450 Nakil Yekûn
10597 Eynak Öküzü 5 Ester
2645 Manda 3195 Merkeb
219 Deve -- --
14450 Yekûn 17650 Yekûn
Sayfa 20 (Sâl-Nâmelerin Sonuncu Sayfası
HAMİDABAD SANCAĞI KARA AĞAC KAZÂSI’NIN
MAHSULAT MUTUASI
Kiyle Estani
200000 Hınta
150000 Şa‘ir
3000 Yulaf
100000 Çavdar
700 Kumdaru
12000 Burçak
1800 Nohud
Kyle Estani
6000 Fasulye
Kıyye
3000 Patates
6000 Afyon
144000 Haşhaş
150 Balmumu
4000 Bal
AFŞAR NÂHİYESİ
Müdir Muhammed Hacin Efendi
Kâtib Hüseyin Efendi
Kura Nâhiye
31 0 Nefsî Kara Ağac
15 1 Afşar Nâhiyesi
____________
46 1 Yekûn
ANALİZ/1
Konya Vilâyeti Sâl-Nâmeleri belgelerinden elde ettiğimiz bilgiler itibariyle Kara Ağac Kazâsı’nın hem Belediye Teşkilâtı, hem de Kâim-makâmlık (Kaymakamlık) İdarî birimleri yukarıda da görüldüğü üzre sağlıklı bir biçimde ele alınmıştır. Belgelere dayalı bu liste Kara Ağac üzerine bugüne kadar ortaya konulan eksik ve yanlış bilgileri de izale etmesi bakımından oldukça ehemmiyetlidir.
Dolayısıyla yapılan ve yazılan eksik listelere itibar etmemek, Kara Ağac’ın İdarî ve Beledî Teşkilâtları’nı düzgün ve doğru öğrenmek manâsını taşıyacaktır.
ANALİZ/2
Hamidabad Sancağı Kazâ ve Nâhiyelerinde Eğitim
1871 Konya Vilâyeti Sâl-Nâmesi kayıdları itibariyle Hamid Sancağı dâhilindeki Isparta Merkez Kazâ’sında; 6 Medrese’de 146, 1 Rüşdiye’de 204 ve 20 Sıbyan Okulu’nda da 6440 öğrenci eğitim görürken, bu durum diğer kazâlarda şöyledir:
Eğirdir: Medrese 3, Öğrencisi 47, Öğrencisiz Rüşdiye 1, Sıbyan Okulu 27, Öğrencisi 499.
Yalvac: Medrese 8, Öğrencisi 300, Rüsdiye 1, Öğrencisi 20, Sıbyan Dkulu 40, öğrencisi 1040.
Kara Ağac: Medrese 6, Öğrencisi 400, Rüsdiye 1, öğrencisi 30, Sıbyan Okulu 35, öğrencisi 1386. Uluborlu: Medrese 7, Rüşdiye yok. Sıbyan Okulu 35, öğrencisi 870.
Keçiborlu: Medrese 1, öğrencisi 67, Rüşdiye yok ve Sıbyan Okulu 35, öğrencisi 724.
Barla ve Ağros Nâhiyeleri: Medrese 3, öğrenci 51, Rüşdiye yok, Sıbyan Okulu 15, öğrenci 787.
Pavlu Nâhiyesi: Medrese 1, öğrenci 14, Rüşdiye yok, Sıbyan Okulu 14, öğrencisi 325.
1892 Konya Vilâyeti Sâl-Nâmesi’ne göre Isparta Sancağı’nda toplam 109 Müslüman ve 3 Rûm Okulu bulunmaktadır. .. Cuinnet’e göreyse aynı tarihte Hamidabad Sancağı’nda 31 Müslüman, 6 Rûm ve 1 aded de Ermeni okulu mevcuttur.
Dinler mevkîindeki bu okullardan Müslümanlar’a ait olan İptidaiye 30, Rüşdiye 1, öğrenci sayısı da 800 iken Rûm Ortodoks okulları 130 öğrencili İlkokul 4, 375 öğrencili Ortaokul (E) ve 63 öğrencili Ortaokul (K)’da 1’er adettir. 30 öğrencili 1 adet Ermeni Gregoryan ilkokulunun bulunduğu sancakta buna göre toplam okul sayısı 38 ve öğrenci sayısı da 1398 dolayındadır.
1903 Maarif Sâl-Nâmesi itibariyle 6 kütüphanede 2817 kitab vardır.
Toplam 2421 öğrencili 60 medrese ile 245 öğrencili 4 rüştiyenin yer aldığı Isparta Merkez ve diğer 4 kazâsının genel durumu şöyledir:
Isparta Merkez 8 medresede, toplam öğrenci 143.
Yalvac 15 medresede toplam öğrenci 645 ve 1 aded Rüştiye okulunda toplam öğrenci 54.
Kara Ağac 6 medresede toplam öğenci 436 ve 1 rüştiye’de toplam öğrenci 56.
Eğirdir 5 medresede toplam öğrenci 273 ve 1 rüştişede toplam öğrenci 61’dir.
Uluborlu, 26 aded medreseyle en fazla medresenin bulunduğu yer olub medrese öğrenci sayısı 924 ve 1 rüşdiye mektebi öğrenci sayısı da 74’tür.
Buna göre Isparta merkez ve kazâlarındaki Ayrıca Eğirdir’de 60, Uluborlu’da da 109 Hristiyan öğrencinin eğitim gördüğü birer aded Rûm-Ortodoks Okulu vardır.
Kara Ağac’ın Kazâ’lığına Dair Görüşümüz
Başbakanlığın Defteri Hâkânî Dizisi: 1’in 8 ve 9. sayfalarında yer alan ve Yer Dizinleri’nde yararlanılan defterler itibariyle Hamid Livâsı bölümünde ilk mufassal 1475 Tarih ve TT 30 numaralı defter ile ikinci defter 1501 tarihli TT 0994’te Kara Ağac Nâhiye, üçüncü defter TT 121’de ise kâza gibi görünse de hem Metnin Fihristi, hem de 319’dan 323. sayfalarına kadar devam eden 1522 tarihli kayıdlara göre; ‘Nâhiye-i Kara Ağac der Kazâ-i Yalvac ve Evkâf-i Kazâ-i Yalvaç ma‘a Nâhiye-i Kara Ağac’ olarak geçiyor. TT 121 numaralı defter Kanuni’nin ilk yıllarıdır ki burada dizinlerde Kazâ, detaylarda Nâhiye (esası budur) görünen Kara Ağac’a; Eğirdür, Akşehir ve Beyşehir gibi kazâların kadılarına yazılan Kanunî fermanlarından bir fermanın da ‘Der-ru’ûs-ı Hasan Beğ tarafından Eğirdir kadısına Târîh fî 12 Sevvâl, sene: 972’ olan takribi 1556 yılında yazılmış olması bizde Kara Ağac’ın bu tarihte Nâhiye’den Kazâ’lığa geçtiği kanaatı uyandırsa da sene sene verdiğimiz EKLER'deki 1'den 4'e kadar 1475-1567 arası 4 mufassalda da nâheya statüsünde görünüyor.
Bu mufassalların 438 numaralı ve 1530 Tarihli olan 3. mufassalında; Anadolu Eyaleti'nin Hâmid Sancağı'na bağlı Yalvac Kazâsı'nın Nâhiyesi olarak kayıd altındadır.
Kara Ağac, 51 Nolu Tarihsiz Mufassal’ın başındaki H. 1181 tarihli Gurre’de ise Nefsî olarak geçiyor. Ki nefsî ibaresi şehir meâlini verdiğinden Kara Ağac 1567lerde dahi halâ Nâhiye nitelikli şehirdir.
1669 sicillerindeki kayıtlara göreyse; Hâmid Eli bu târihte ve daha sonraları Gölhisar, Siroz (Tefenni), Kemer Hâmid, Ağlasun, İncirpazarı, Burdur, Irla, Eğridir, Agros (Atabey), Barla, Afşar, Pavlu (Sütçüler), Yalvaç, Karaağaç, Uluborlu, Isparta, Gönen, Keçiborlu, Hoyran, Gölhisar Karağacı, Yaviçe kazâlarıdan ibaret 21 kazâya sahibtir. Buna bir iki asır kâh Aydın Beylerbeyliği’ne, kâh Anadolu Beylerbeyliği merkezi olan Kütahya'ya bağlı kaymakamların idâresine verilen Hâmid Eli’nin Şarkî Kara Ağac’ı iki dönem kazâlık yaşar ki ilk kazâlığı Mukaddeme’ye göre 1567’lerde gerçekleşirki bu husus Siciller’e 1669’larda işlenir. Osmanlı yönetiminde Isparta Anadolu Eyâleti’nin Hâmid Sancağı’nın merkeziydi.
Tanzîmat’tan sonra bu kazâların kimi bucak, kimi köy hâline getirildiğinden Burdur Sancağı kuruldu ve bundan dolayı da 1867’de yeniden Sancak yapılan Isparta, Konya Vilâyeti’ne bağlandı. Daha sonrasında Isparta’nın müstakil vilâyet oluşu 1924’tedir. (Mecmûa-yı Tevârih-i Osmânî)
1831 esaslı Osmanlı Genel Nüfus Sayımı’nda Kara Ağac; ‘Hamid Sancağı’nda Kain Nefsi Kara Ağac-ı Kazâ-i Yalvac’ın Kasaba ve Karyelerinde Mütemekkin Ehl-i İslâm’ın Nüfus Defteri’ başlığı altında kayda geçtiğine göre halâ Yalvac’a bağlı bir nâhiyedir. 1868’e gelindiğinde Kara Ağac ikinci defa Kazâ statüsüne alınmıştır. Böylece Kara Ağac; 1475, 1501 ve 1522 tarihlerinde Nâhiye, 1556’larda Kazâ, 1567’lerde ise Nefsî ve nihayet 1864’den karar mucibi, 1868’den itibaren de reel idare bakımından günümüze tekrar Kazâ olarak İdari Birim yapısını sürdürür.
Kara Ağac’da Kaymakam olarak hizmet verenler ise ne yazık ki bir takım sıkıntılar, özellikle de arşivlerin çıkan yangında yanması sebebiyle tam olarak Kara Ağac makamlarınca bilinmemektedir. Halbuki taze kazânın ilk kaymakamı ‘Kâim-makâm Süleymân Rüşdi Efendi’ olarak Konya Vilâyet Sâl-Nâmeleri’nin ilkinde kayıdlı bulunmaktadır.
Ayrıca, Câmi-i Kebir Sülâlesi içinde 1842 tarihindeki vergi mükellefleri arasında ilk sırada ‘Müdür-i Kazâ Hâcı Şaban Ağa’ namıyla bir kazâ müdürü görünse de o tarihte Kara Ağac kazâ değil, bilâkis Yalvac’a bağlı bir nâhiyedir.
Kara Ağac’ın ilk Kaymakamı Süleymân Rüşdi Efendi’den sonraki kaymakamlar ise 1968’den 1877’e kadar ekseri bir veya birkaç yıllığına kazâda mülkî idarede görev alıyorlar.
1877’de Kaymakam gelen Hüseyin Hüsnî Efendi 1880’e kadar 3 yıl, yine 1884’teki kaymakam gelen Mehmed Faik Efendi de 1887’e kadar 3 yıl Kara Ağac’lıların hizmetinde bulunuyorlar. Vekil Kaymakam Şefik Efendi için de 3-4 yıllık bir hizmetten bahsedebiliriz. Şefik Efendi’nin görev süresi 1888’den 1892’ye kadar 4 yıl olarak görünüyor. Daha sonraki kaymakamlarımız Mehmed Tahir Efendi 1893-1899, Abdullah Nâzım Efendi 1900-1911 arası görevli iken Ali Rıza Efendi 1912’de göreve geliyor.
Bu tarihten 12 yıl sonra 1924’te kazânın Konya’dan ayrılışını ve aynı zamanda çıkan bir yangın ile arşiv kaybını gözönüne aldığımızda sâl-nâmelerdeki gibi sağlıklı bir kayıd bulma imkânımız kalmıyor. Fakat yine de hâtıralardan gelen ve merhum Hâcı Muhiddin Yaman’ın o fekalâde güzel el yazılı fotoğraflarından Şükrü Bey’in 1927, Topal Kaymakam namlı Tevfik (Noyan) Bey’in de 1928’lerde Kaymakam olarak kazâ Şarkî Kara Ağac’da bulunduklarını söyleyebiliriz. Şarkî Kara Ağac Kaymakamlığı uhdesindeki listeye baktığımızda ise orada ancak 1954’ten itibaren yer verilen kaymakamları görebilmekteyiz. İşte o liste:
|
Sıra
|
Adı Soyadı
|
Görev Tarihleri
|
|
01
|
M. Tahir TORTOP
|
1954-1957
|
|
02
|
Remzi ATAMAN
|
10.03.1958-15.12.1959
|
|
03
|
Mustafa AYKUT
|
31.07.1960--03.09.1961
|
|
04
|
Turan SARICA
|
05.01.1962-30.07.1962
|
|
05
|
Güner ORBAY
|
01.09.1962-02.10.1962
|
|
06
|
A.Suavi ERDEMTOP
|
02.10.1962-15.08.1963
|
|
07
|
A.Hami ARITÜRK
|
15.09.1963-28.03.1965
|
|
08
|
Muhsin AKAR
|
28.03.1965-28.05.1966
|
|
10
|
A.Nuri KADIKÖYLÜ
|
28.05.1966-02.12.1969
|
|
11
|
Yüksel ÇAVUŞOĞLU
|
26.12.1969-13.07.1971
|
|
12
|
Hikmet ÖZBAĞCI
|
15.10.1971-26.07.1974
|
|
13
|
İlhan ATIŞ
|
26.07.1974-07.02.1978
|
|
14
|
Süleyman OĞUZ
|
07.08.1978-29.07.1980
|
|
15
|
Fevzi GÜNEŞ
|
19.11.1980-02.01.1984
|
|
16
|
Sefa ÖZMEN
|
30.12.1983-00.00.1987
|
|
17
|
İbrahim DURAK
|
00.00.1991-10.01.1991
|
|
18
|
Orhan DÜZGÜN
|
29.07.1991-03.01.1992
|
|
19
|
Mehmet TEKİNASLAN
|
03.03.1992-27.08.1992
|
|
20
|
N. Çetin AKDER
|
31.08.1992-14.04.1994
|
|
21
|
Elif ARSLAN
|
06.06.1994-05.01.1995
|
|
22
|
İ. Halil ÇOMAKTEKİN
|
17.01.1995-14.04.1995
|
|
23
|
Engin DURMAZ
|
12.09.1995-27.08.1998
|
|
24
|
Yavuz Selim KÖŞGER
|
07.09.1998-20.08.1999
|
|
25
|
Dr. Said Vakkas GÖZLÜGÖL
|
10.09.1999-17.03.2003
|
|
26
|
Tülay BAYDAR
|
03.06.2003 -28.06.2003
|
|
27
|
Azmi ÇELİK
|
06.10.2003-18.06.2004
|
|
28
|
Atay USLU
|
19.06.2004-14.07.2004
|
|
29
|
Rıza DALAN
|
15.07.2004-07.10.2005
|
|
30
|
Salih IŞIK
|
10.10.2005-26.08.2008
|
|
31
|
Halil KARBUZ
|
01.09.2008-29.05.2009
|
|
32
|
Mehmet AKÇAY
|
04.06.2009-07.09.2011
|
|
33
|
Okan LEBLEBİCİER
|
01.10.2011-23.07.2013
|
|
34
|
Abdullah AKDAŞ
|
31.08.2013- 07.08.2015
|
|
35
|
Yaşar ÇARKANAT
|
08.08.2015-…
|
Tarihi Boyunca Şarkî Kara Ağac'da
Hizmet Veren Belediye Başkanları
Belediyeler tarihine baktığımızda Osmanlı İmparatorluğu’nda ilkinin 1855’te kurulduğunu görüyoruz. Bir Re’is ve maiyetindeki 12 kişilik Şehir Meclisi’nden teşekkül ettirilen belediyeler, resmî hizmet faaliyetleri yanında sağlık alanında da yeni bir teşkilâtlanmada yer alır. 1861’de yayınlanan Nizamnâme’deki bir maddeyle belediyelerin hekim istihdamı konusu da hükme bağlanır. 1864’te Vilâyet Nizamnamesi’yle Eyalet Teşkilâtı’nın yerini Vilâyet Teşkilâtı alır. 1876’ya gelindiğinde Vilâyet Belediye Kanunu’yla ülkedeki bütün şehir ve kasabalarda belediye teşkilâtları kurulmasına karar verilir. Yerel İnternet’te Vikipedi Özgür Ansiklopedi’nin; Yerelnet: Zafer Onar, Şarkî Karaağaç Belediyesi 1995 Yıllığı ve Türkiye İstatistik Kurumu’nu kaynak (138) göstererek internette yayına verdiği Ocak 2012 tarihli sayfada “ilk Belediye Reisi 1280 (1865) Manioğlu Hacı Ömer’dir” deniyor. Halbuki ilk Re’islik Kâim-makâm Süleymân Rüşdi Efendi’ye verilmiş ve Kâim-makâmlık dönemi 1875’te seçilmiş ilk Re’is olarak görev alan Hâcı Ömer Ağa’ya kadar da devam etmiştir. (F.Küpçü de kendisine nakledilenler itibariyle H. Ömer’in 1865’te ilk re’is olduğundan bahsediyor. s.118)
Buna rağmen 1896 Tarihli Osmanlı Devleti Genel Nüfus Sayımı’nda bu defa 1. Belediye Re’isi 7 Haziran 1893 tarihi itibariyle Kara Ali görünmektedir. Fakat bu da mümkün değildir. Zira ilk re’isin görev tarihi 1868’dir ve Şarkî Kara Ağac’ın, Konya’ya bağlandığı 1864’ten ayrıldığı 1919 yılına kadarki dönemde hizmetteki belediye re’islerine ait kişilik ve hizmet açısından 55 yıllık tam teferruatlı bilgiler Konya Vilâyet Sâl-Nâmeleri kayıdlıdırlar.
_________________________________________________
138-Yerelnet: Şarkikaraağaç, Onar Zafer, Şarkikaraağaç 1973, Şarkî Karaağaç Yıllığı Şarkî Karaağaç Belediyesi Yayını, 1995, Türkiye İstatistik Kurumu
Peki Hatalı Listelerde Kimler Var?
Zaman zaman çeşitli kişiler ve dahi kurumlarda Kara Ağac’a matuf Teşkilât Mensubları geçmişleri itibariyle yanlış verilmiş ve buna göre de bazı kesimler bunları kaynak olarak değerlendirince bu yanlışlar mutebermiş gibi birçok kişiye kaynak teşkil etmişlerdir. Fakat belgeler itibariyle esasen sahih bir liste vardır ve bu kişiler bu listelere ulaşma zahmetinde bulunmamışlardır. Dolayısıyla Kara Ağac’a münhasır bu durumun düzelmesi açısından bir kaç hususiyetle Vikipedi’nin Sâl-Nâmeler dışı kaynaklardan faydalandığı ‘1893 (H. 1309)'ten günümüze Şarkî Kara Ağac'da Hizmet Veren Belediye Başkanları Listesi’ni mukayese açısından buraya alıyoruz:
07 Haziran 1309 .. (1893) (seçimle) Kara Ali
05 Kânunısânî 1328 (1904) .. (seçimle) İrfan Efendizade Himmet Efendi (Hatalı: 1328=1912’ye tekabül)
09 Mart 1329 (1905) .. (seçimle) Ramazan Ağazade Ramazan Efendi (1329=1913’e tekabül eder)
31 Mart 1333 (1909) .. (seçimle) Şatıroğlu Sâdık (Hatalı: 1333=1917’ye tekabül eder)
03 Aralık 1338 (1914) .. (seçimle) Gümüşoğlu Hacı Ömer (*) (Hatalı: 1338=1922’ye tekabül eder)
05 Nisan 1339 (1915) .. (seçimle) Şatıroğlu Sadık (Hatalı: 1339=1923’e tekabül eder)
01 Ağustos 1339 (1923) .. (seçimle) Hacı Ramazanoğlu Etem
27 Mayıs 1340 (1916).(seçimle) Şakir Efendioğlu Reşat (Hatalı: 1340=1923-24’e tekabül eder)
10 Kasım 1340 .. (seçimle) Gümüşoğlu Hacı Ömer
Bu listenin devamında yine dikkate alındığında kısmî kafa karıştıracak şu listeyi görüyoruz:
06 Mart 1927 .. (seçimle) Molla Ahmedoğlu Vahid
20 Ekim 1930 .. (seçimle) Hocaoğlu Sadık
29 Nisan 1933 .. (seçimle) Kapcıoğlu İzzet
26 Haziran 1939 (seçimle) Ahmet Ateş
10 Haziran 1946 (seçimle) Tevfik Çiftçi
08 Eylül 1950 (seçimle) Abdurrahman Çağırıcı
H. Selim Özkan Listesi’nde de Farklılıklar Var
Şarkikaraağaclim’a Ispartam Gazetesi’nde ‘Şarkikaraağaç’a Bakış’ isimli eserinden nakille Yrd. Doç. Dr. H.Selim Özkan meslekdaşımız da yukarıda zikrettiğimiz listeye benzer bir liste ile karşımıza çıkıyor. Öyle ki başlarda önce Vikpedi’yle aynen benzerlik gösteren isimlere yer veriyor. Ki bu durumda Kara Ağac Belediye Re’isleri’ne eser veya yayın babında nerede bakarsanız, orada eksiklikler ve yanlışlıklar görüyorsunuz.
Peki bunun sebebi nedir?
Sebebi; en sağlam kaynak olan Konya Vilâyeti Sâl-Nâmeleri’ni gözardı ederek farklı yerlerden faydalanma cihetine gitmektir.
1896 Nüfus Sayımı İtibariyle de Sağlıksız Kayıdlardaki
Cumhuriyet Öncesi Re’isler
1896 Nüfus Sayımı listelerinde de ne kadar doğru olduğunu bilemediğimiz bir kısım Belediye Başkanı isimlerine rastlıyoruz. Fakat burada yer alan isimler ile re’islik tarihlerinde büyük bir tutarsızık sözkonusudur. Bu listeyide ileride bir ihtimal dikkate alacaklara misâl teşkil etmesi bakımından burada değerlerdirmeye tâbi tuttuk.
Şarkî Kara Ağac Kazâsı’nın Belediye teşekkülünü 1896 Nüfus sayımlarına göre incelediğimizde Cumhuriyet öncesi bazı Belediye Re’isleri şöyle geçiyor;
1. Belediye Re’isi Kara Ali (7 Haziran 1893) (Halbuki 1. Seçilmiş Belediye Re’isiHâcı Ömer Ağa’dır)
2. Belediye Re’isi Mabeyncioğlu Mehmed Efendi (Halbuki 2. Re’is Mustafa Efendi’dir)
3. Belediye Re’isi Veliefendizâde Hâfız Hüseyin görünüyor (Halbuki 3. Re’is Ramazan Ağa’dır)
Görünmeyen 4. Belediye Re’isi Hâcı Hâfız Mehmed Efendi’dir.
5. Belediye Re’isi Hâcı Abdurrahman Efendi görünüyor. 5. Belediye Reis’i de Hâcı Hüseyin Efendi’dir.
________________________________________________
(*)-Hâcı Ömer Ağa’nın Nâm-ı diğer Hâcı Kâtib (Fahri Küpçü, Karaağaç, s. 119)
Yine kayıdlarda yer almayan 6. Belediye Reisi Hâcı Hüseyin Efendi,
7. Belediye Reisi Hâcı Veli Ağa ve 8. Belediye Reisi de Ramazan Efendi’dir.
9. Belediye Re’isi olarak gördüğümüz Hâcı Osman Efendi ile 10. Belediye Re’isi olarak Baççızâde Hâcı Eminoğlu Mustafa Efendi’ye ait belgelerde bir kayıd yoktur. Buna karşılıkı tabloda da görüldüğü üzre 3. Belediye Re’isi ise Mustafa Efendi’dir.
Dahası, faydalanabileceğimiz kaynakları olmadığı hâlde İrfan Efendizâde Himmed Efendi 5 Ocak 1912, Ramazan Ağazâde Ramazan Efendi 9 Mart 1913, 12. Belediye Re’isi Şatırzâde Sâdık Efendi 31 Mart 1917, Gümüşoğlu Hâcı Ömer’e de 3 Aralık 1922 itibariyle belediye re’islikleri vermişiz.
1896 Nüfus Sayımı neticelerine göre 11. Belediye Re’isi Hâcı Hazım Eriştirenoğlu 1921-1923 arası, Şatıroğlu Sâdık da 5 Nisan 1923 tarihli olarak listede yer alıyorlar.
Yine 1923’lü yıllarda arka arkaya ve kısa süreli Hâcı Ramazanoğlu Etem 1 Ağustos 1923, Şakir Efendioğlu Reşad 27 Mayıs 1923, Gümüşoğlu Hâcı Ömer 10 Kasım 1923 tarihlerinde belediye
re’isliklerinde bulunuyor görünüyorlar.
Ki acaba hangi tarihlerde hangi re’islerle idare edilmiş bu şehir? Niçin Nüfus Sayımı listelerinde 4, 6, 7, 8 ve 11. re’isleri görememekteyiz?
Birçok kişinin Sâl-Nâmelerden habersizce hazırladığı karmakarışık listeleri daha da karmaşık vaziyete düşürecek, belgesi-bilgisi olmayan yorumlarla daha hangi zâtlara Belediye Re’isi olarak yer vereceğiz?
Keşke işin aslına vukuf olmadan hiçbir yazar-çizer kalem oynatmasaydı ve milletin aklını karıştırmasaydı.
Hele ki rivayetlerle doldurulan eser içi sayfaların bulunduğu kütükleri nasıl temizleyeceğiz?
Deyorlar, yazıyorlar, dinleyoruz ve anleyoruz gibi bir sürü belge dışı sözleri ne zaman duymaz olacağız da resmî sıfatlara ehemmiyet vererek Kara Ağac’ın hem manâ hem de mevhumunu kavrayacağız?
Evet.. Kara Ağacı okumak ve anlamak işi öylesine zor hâldedir ki tam belgesi var olan 540 yılın bir yılı bir yana bir ayını dahi şeceremizin aydınlığına ayıramamanın sancısını içimizde hissediyoruz..
Fahri Küpçü’nün Hâtıralarındaki Re’isler
Yaşadığı devir itibariyle takdire şayan bir eser için çevrenin önemli simalarından dinlediklerini kendine has şivesiyle günübirlik yazan merhum Fahri Küpçü ise Kara Ağac’lı re’isler hakkında, ‘Hâcı Ömer Ağa’nın 1281 tarihinde Belediye reisi olduğuna; Şıheminzade Şükrü Efendi, Kunduracı Kara Mehmet Usta ve Hacı Azim Efendinin Rüştü Efendiler ittifak etmişlerdir. Fakat bu zatın 1300’lerde (*1) de Belediye Reisi olduğu rivayet (*2) edilmektedir’ diyerek şöyle bir not daha düşüyor: “Bize Kunduracı Kara Mehmet Usta’nın anlattığına ve Ağazâde Ahmet Rüştü ve Zühtü Efendilerle, Kalkırzâde Hasan Ağa’nın teyit (*3) ettiklerine göre Ömer Ağa’dan sonraki Belediye reisleri şunlardır: Mabeyincizade Hacı Mehmet Ağa (Bu zata Hacıtelli de denirmiş), Veliefendizade Hacı Veli Ağa, Kara Ali Ağa, Mollaahmetzade Hacı Abdurrahman Ağa (Togay), Hacıyakubzade Hacı Yakup Ağa, Çerçici Hacı Mustafa Ağa, Çopurzade Hacı Çopur Ağa, Alcıklarlı Hacı Osman Ağa (İnan), Batçızade Hacı Mustafa Ağa, Müftüzade Hacı Azim Efendi, İrfanefendizade Hikmet Efendi (Atalı), Ağazade Ramazan Efendi, Şatırzade Sadık Efendi, Hacıramazanzade Ethem Efendi, Gümüşzade Hâcı Ömer Efendi (Bu zata Hacı Kâtib derlerdi.) (1923-27), Şatırzade Reşat Efendi (Özbey), Mollaahmetzade Vahit Efendi (Vahit Togay: 1927-30), Hocazade Sadık Efendi (Sadık Bilgiç: 1930-33), Kapçızade Ahmet İzzet Bey (İzzet Kapçı: 1933-38), Ateşzade Ahmet Bey (Ahmet Ateş: 1938-46), Çiftçizade Tevfik Bey (Tevfik Çiftçi: 1946-50), (*1) 1300’de (M.1884) Re’is Hâcı Hâfız Mehmed’dir (*2) Ekseri rivaletler doğru değildir (*3) Rivayetleri teyid de doğru değildir
_________________________________________________
Müezzinzade Abdurrahim Efendi (Abdurrahman (*) Çağırıcı: 1950-60), Şehzade Tevfik Bey (Tevfik Şatıroğlu: 1963-68), Gazimahmutzade Sadık Bey (Sadık Akman: 1967-77). (139)
Küpçü’nün yaşadığı tarihte aktardığı bilgilere göre Belediye Başkanları Sâdık Akman’la son buluyor. Sâl-Nâmelere göre ise Ömer Ağa’nın (ilk re’is) belediye re’isliği yaptığı tarihler 1876-77 yıllarıdır. Halbuki bu tarihten 9 yıl öncesine tekabül eden 1868’de Kara Ağac’da ilk Belediye re’isi Süleymân Rüşdi Efendi’dir ki; Kâim-makâm kaydıyla görünüyor. Elbette Fahri Küpcü o zamanlar henüz tanzime tâbi tutulmamış Osmanlı Arşivleri hasebiyle sadece nakilleri dikkate almış ve böyle bir yorum getirmiştir.
Şarkî Kara Ağac Kazâsı’nın 1921’li tarihlerde Belediye Re’isi olan Şatırzâde Sâdık Efendi ile igili bir hâtırat var ki o güne göre ilçenin hem gördüğü hizmet, hem de devrin re’islerinin gayretleri bakımından okunması ve bilinmesi çok hoş. Isparta Tarihi müellifi Böcüzâde Süleyman Sami, bir devire ışık tutan meşakkâtli eserinde, Re’is Şatırzâde Sâdık Efendi hakkında da şu notları düşüyor: “Mutasarrıf Ahmet Müfid Bey’in (1921-1923) zamanında, Eski Mutasarrıf Faik Bey zamanında, Şarkikaraağaç’ta, halkın yegâne içme ve kullanma suyu olan Yahya Çelebi çeşmeleri, Kaza Belediye Başkanı ve Sancak Meclisi Umumî'si toplantısından dönüşte onarılarak, halkın susuzluktan kurtarıldığı haber alındı. Adı geçen zat (Şatırzâde) doğma büyüme Karaağaçlı, hayırsever ve namuskâr bir ailenin evlâdı olması nedeniyle, bu hayırlı başarısından dolayı takdirle karşılandı. “Belediye reisleri içinde böyleleri de varmış” denilerek örnek gösterildi.” (140)
NETİCE
1381’de Osmanlı Devleti’ne satıldıktan sonra da Hâmid Sancağı’na bağlı olarak yerleşim özelliğini koruyan ve 1864’te ilçelik statüsüne alınan, ancak 1868’de atama usûlü Kâim-mâkam Re’is ve Meclis-i İdare’ye kavuşturulan Kara Ağac’da seçilmiş ilk belediye teşkilâtının; ‘1876’ya gelindiğinde Vilâyet Belediye Kanunu’yla ülkedeki bütün şehir ve kasabalarda belediye teşkilâtları kurulmasına karar verilmiş olması’ hükmüne istinaden Hâcı Ömer Ağa ilk re’is olarak hizmete başlıyor. Bu gerçeği destekleyici hiçbir mahiyeti olmayan ve hep “ilk Belediye Reisi (1865) Manioğlu Hacı Ömer’dir” denilmesi hiç doğru değildir.
Osmanlı Devleti Genel Nüfus Sayımı’nda yer alan; ‘1. (ilk) Belediye Reisi Kara Ali (7 Haziran 1893)’ notu da gerçeği yansıtmıyor. Zira aynı tarihte re’is ise Hâcı Hüseyin Efendi’dir.
1864’te Kazâlığı söz konusu olan, ancak 1868’de tâyin edilen Kaymakam (Kâim-mâkam) aynı zamanda Belediye Re’isliğini yürütürken Seçilmiş Meclis Üyeleri yerine de bugünkü İl Özel İdare Meclisi Üyeleri’ne görev veriliyor. İlk Atanmış Belediye Re’isi ise Kâim-makâm Süleymân Rüşdi Efendi olub Kâim-makâmlar Dönemi dediğimiz sürede de alttaki listede gösterdiğimiz isimler, 3’er meclis üyeleriyle birlikte, 1875 seçilmişlerine kadar Kara Ağac’ın yerel hizmetinde bulunuyorlar. İşte o isimler:
Kâim-makâm Süleymân Rüşdi Efendi 1868 A’zâlar Yusuf Ağa, Hâcı Ahmed, Hâcı Halil
Kâim-makâm Mustafa Hamdi Efendi 1869 A’zâlar Yusuf Ağa, Hâcı Ahmed, Hâcı Halil
Kâim-makâm Mustafa Hamdi Efendi 1870 A’zâlar Yusuf Ağa, Ahmed Ağa, Ali Efendi
Kâim-makâm Mehmed Na’im Efendi 1871 A’zâlar Yusuf Ağa, Ahmed Ağa, Ali Efendi
Kâim-makâm Mustafa Efendi 1872-1875 A’zâlar Molla Ahmedzâde Hâcı Hâfız, Hâcı Ramazan Ağa ve Rüşdi Efendi
Kaymakam Mustafa Efendi ile 1875’te son bulan Kâim-mâkamlar Dönemi’nin ardından gerçekleşen ilk seçimlerde ilk seçilmiş Belediye Re’isi olan Hâcı Ömer Ağa göreve iki â’za ile başlıyor ve iki a’zâlı dönem de 1888 yılına kadar devam ediyor. 1888’de Re’is olan Hâcı Hâfız Mehmed Efendi’yle de belediye meclis üyeleri sayısı 5’e çıkıyor. Seçilmiş Re’is ve Meclis Üyeleri de aşağıdaki gibidir.
1975-76: Re’is Hâcı Ömer Ağa, A’zâlar Ahmed Ağa, Mustafa Ağa, Mustafa Efendi
1877-79: Re’is Mustafa Efendi, A’zâlar İsmâ’îl Efendi, Ahmed Efendi
1881: Re’is Ramazan Ağa, A’zâlar Hâcı Mehmed Efendi, Hâcı Abdurrahman Efendi, Osmân Efendi
1882-87 Re’is Hâcı Hâfız Mehmed Efendi, A’zâlar Hâcı Abdurrahman Efendi, Hâfız Mehmed Efendi,
Hâcı Osmân Efendi
1888 Re’is Hâcı Veli Ağa, A’zâlar Hâcı Ahmed Efendi, Hâcı İbrahim Efendi, Hâcı Salih Ağa,
Hâcı Ömer Ağa
1893 Re’is Hâcı Hüseyin Efendi , A’zâlar İrfan Efendi, Hâcı Veli Ağa, Hâcı Abdurrahman Efendi,
Abdulaziz Efendi, Hâcı Mehmed Efendi, Hâcı Ecir Efendi
1896 Re’is Hâcı Veli Ağa, A’zâlar İrfan Efendi, Hâcı Mustafa Ağa, Hâcı Abdurrahman Efendi
Hâcı Ömer Efendi, Hâfız Ahmed Efendi
1900 Re’is Ramazan Efendi, Ahmed Efendi, Hâfız Ahmed Efendi, Hâcı Ya’kub Ağa, Tabib
Konaklı Nus Efendi
1905 Re’is Hâcı Hazım Efendi, 1900 Mehmed Efendi, Hâcı Ahmed Efendi, Hâşim Efendi,
Osmân Efendi
Sonrası malûm.. Cumhuriyet Dönemi farklı bilinenlerin adeta tashihlerinin yapıldığı bir tarih olarak karşımıza çıkıyor. Yakın tarih olduğundan ve dolayısıyla hatırlamada pek fazla zorlanmadığımız bu dönemin devamında belediye başkanlarını çoğu kimse biliyor. Bu bilinmeye imkân tanıyan dönemin başkanları da yine aşağıya alınmış ve Belediye Teşkilâtı bölümüne son verilmiştir.
____________________________________
(*1) Abdurrahim: Abdurrahman’dır
139-Fahri Küpçü, Karaağaç, s. 119-120
140-Böcüzade Süleyman Sami, a.g.e,
Cumhuriyet Dönemi Belediye Başkanları
Hâcı Kâtib Efendi: 1923-1927
Mollaahmedoğlu Vâhid: 6.31927-1930 seçimle
Hocaoğlu Sâdık: 20 Ekim 1930-1933 seçimle
Kapcıoğlu İzzet: 29 Nisan 1933-1938 seçimle
Kaymakam Bediî Güven: 13 Ekim 1938 vekalet
Ahmet Ateş: 26 Haziran 1939-1950 seçimle
Tevfik Çiftçi: 10 Haziran 1946-1950 seçimle
Abdurrahman Çağırıcı: 8.9.1950-1960 seçimle
27 Mayıs İhtilâli Dönemi Vekâleten Belediye Başkanları
Yarbay Nazif Esin: 27 Mayıs 1960, Kaymakam Mustafa Aykut: 1 Ağustos 1960, Kaymakam Orhan Tütüncü: 5 Eylül 1961, Kaymakam Turan Sarıca: 22 Ocak 1962, Kaymakam Güner Orbay: 24 Ağustos 1962, Ali Suavi Erdemtok: 02 Kasım 1962.
27 Mayıs Dönemi Sonrası Seçimle Belediye Başkanları
Tevfik Şatıroğlu: 21 Kasım 1963-1968, Sâdık Akman: 06 Haziran 1968-1977, Fikri Togay: 11 Aralık 1977-1978 Vedat Gürakan: 1978-1980.
12 Eylül Sonrası (1980-1983) Atamayla Gelen Başkanlar
Mehmet Yılmaz: 1980, Rüstem Kılıçaslan, Mehmet Eroğlu, Ahmed Yaman, Kaymakam Fevzi Güneş
1984’ten 2014’e Seçilmiş Başkanlar
Mevlüt Özdemir: 26 Mart 1984-17 Nisan 1999, Mehmet Güven: 18 Nisan 1999/27 Mart 2004, Mevlüt Özdemir: 28 Mart 2004/07 Haziran 2009, Şafak Ufacık: 2013-2014, İsa Çarkacı: 2014/..
1839’a Göre Kara Ağac’ın Din Adamları ve Önemli Şahsiyetleri
Bu sayım itibariyle Kazâ Müdürü’nün (?) (Müdür-i Kazâ) Hâcı Şaban Ağa olarak göründüğü Kara Ağac’ın mahallelerinden Câmi-i Kebir’de 17, Ulvî’de 19, Vasatî’de 6 ve Alucuklar’da da 2 adet din adamı mevcuttur. Müftüler Mehmed Naim Efendi ve Sâbık Müftü Ahmed Rüşdüefendi’dir. Kethüda Hasan’dır.
23 Molla’nın bulunduğu kazânın müderrisleri Mustafa Efendi, Veli Efendi, Mehmed Emîn Efendi ve Hâfız Ahmed Efendi’dir. Askerleri ise Körhâfızoğlu Mehmed veledi Binbaşı Süleyman ve Mensure Binbaşısı Muhammed Ağa’dır. Hâcıhâfızoğlu Molla Mustafa’nın Hatib’lik görevini yürüttüğü Kara Ağac’ın Kazâ Müdürü Câmi-i Kebir’de, Kazâ Müftüsü Vasatî’de, iki müderris Câmi-i Kebir’de, iki müderris de Ulvî’de oturmaktadır. Yine kazânın tek hekimi Mustafa da Ulvî’dedir. Kazâ ve kazâya tâbi diğer yerleşim yerlerindeki din adamları şöyledir:
Câmi-i Kebir’de; Talebeden Hâfız İsmail, Müderris Mustafa Efendi, Müderris Veli Efendi, Kethüda Molla Hasan, Hatib Molla Mehmed, Mekteb hevacesi Molla Mehmed, Hâcı Osman veledi Molla Mustafa, Hasan veledi Molla Murad, Donarşalı Molla Mahmud, Büyük Molla Ali, Kalelioğlu Gedik Ali veledi Molla Osman, Silleli Hâcı İsmail veledi Molla Mustafa, Canbuloğlu Molla Hüseyin, Arıkoğlu Molla Memiş, Körhâfızoğlu Mehmed veledi Binbaşı Süleyman, Silleli Hâcı İsmail veledi Molla Mustafa, Talebeden Manarğalı Molla Hüseyin.
Mahalle-i Ulvî’de; Müftü Mehmed Na’im Efendi, Molla Osman, Sâbık Müftü Ahmed Rüşdüefendi, Hatib Mehmed Efendi, Müftüzâde Mehmed Emîn Efendi veled-i Ahmed Rüşdi Efendi, Hatib-i Sâni Mustafa, Hekim Mustafa, Hutabadan Yahya, Hatıb-ı Kebir Ahmed, Molla Veli, Mescid İmamı Hasan Hüseyin, Molla Memiş, Sâbık Müftü Ahmed Rüştüefendioğlu Müderris Mehmed Emîn Efendi, İmam güruhundan Büyük Molla Ali, İmam gürûhundan Büyük Molla Ali oğlu Molla Mehmed, Hâcıhâfızoğlu Hatib Molla Mustafa, Hâcıhâfızoğlu Hatib Molla Mustafa veledi Molla Ali, Hâfız Ahmed veledi Müderris Hâfız Ahmed Efendi, Molla gürûhundan Yörük Osman Efendi.
Mahalle-i Vasatî’de; Hatib Mehmed Efendi, Molla Mevlud, Mensure Binbaşısı Muhammed Ağa, Okkaoğlu Molla Ramazan, Mescid İmamı Molla Mevlüd, Cedidoğlu Molla Hüseyin, Talebe İmam Çolak Molla Mahmud.
Alucuklar Mahallesi’nde de Molla İsmail, Talebe İmam Çolak Molla Mahmud’dur.
Çarık Saray Çukur’da; Kethüda Mustafa, Çarık Saray Bölükler’de de Müderrisden İmam Süleymanefendi, Güzel veledi Hâcı Molla Abdurrahman, Hâcı Molla Abdurrahman, Molla Mehmed, Molla Halil, Koca Mehmed veledi Molla Süleyman, Ali Molla Süleyman, Ahmed veledi, Molla Süleyman.
Fahri Küpçü ise Karaağaç kitabında bu konuda “Bize Hacı Azimzâde Rüştü Efendi’nin naklettiğine göre şu zatlar Kara Ağaç’ta müftülük yapmışlardır” diyerek şöyle bir listeye işaret ediyor:
Hacı Mehmet Efendi: (Muhammed-ül Emin-Vefatı-1321 Kabri Kale’de. Bu zat Konya’nın Sille Köyü’nden olduğu için kendisine Silleli Hacı Mehmet Efendi de derlermiş.
Koca Rüştü Efendi: Bu zat Hacı Mehmet Efendi’nin oğludur.
Hacı Ragıp Efendi: Bu zat Koca Rüştü Efendi’nin oğludur. (Kabri Kale’de)
Naim Efendi: Bu zat da Koca Rüştü’nün oğludur. (Kabri Kale’de)
Hacı Mehmet Takiyyüttin Efendi: Bu zat Sait Köksal’ın dedesidir.
Hacı Sait Efendi: Bu zat Sait Bey’in babasıdır.
Hacı Ahmet Efendi: Bu zat Hacı Emin Efendi’nin oğludur.
Sadık Efendi: Bu zat Sayın Sadettin Bilgiç’in babasıdır.
Zühtü Efendi: Bu zat Müezzinzâdelerden Kadir Efendi’nin oğludur.
|
|
|
|
|
|
| |
Bugün 9 ziyaretçikişi burdaydı! |
|
|
|
|
|
|
|
