BELGELERLE HÂMİDELİ (ŞARKÎ) KARA AĞAC'ı SALUR KÖYÜ TARİHİ
(1475’ten 1842’ye)
Hazırlayan: Bekir YALÇINKAYA
Araştırmacı Gazeteci Yazar Şair
Ankara Yerel Gazeteciler ve Yazarlar Derneği Genel Sekreteri
A-Şarkî Kara Ağac Hakkında
Hâmid Livâsı’nda Türkmen Soyumuz’un gelip yerleştiği ve barındığı bölgeler içinde vukuubulan Miryeokefalon Savaşı, kendine has ve hasletkâr bir özellik taşır. Yalvac, Eğirdir ve Kara Ağac ekseninde Malazgirt’ten sonra burada açılan 2. Kapı, Anadolu’da Bizans mallığının umudlarına tarihler boyunca ilelebet sed çekecektir.
Bölgedeki Beyşehir Gölü, İlhanlı Beğlerbeği Emir Çoban’ın oğlu Demirtaş’ın eliyle, Eşrefoğulları’nın Hâkimi Süleyman Bey’i boğmak suretiyle bu beyliğin hükmünü kaybettiren bir med-cezir merkezidir. (1)
Kubad-ı Âbâd, Yenişar’da Bademlü’nün ‘Dünya Cenneti’ sıfatıyla Selçuklu Sultanı Alâeddin Keykubad’ın kâh istirahat, kâh Karamanoğulları’nın belâlarından sığınma mekânı olan bir tahkimli saraydır.
Eğirdir akıllı, silâhşör ve iradeli bir Bey olan Hâmid’in açtığı Uluborlu Merkez yolundan, bir asır boyunca yol alıp Bizans Küffarı’na yol vermeyen bir Feleküddin neslin beylik vazifesi sürdürdüğü muazzam bir kaledir.
..Ve tarihini öncelikli ele alacağımız Doğu’nun Kutsal Kara’lı Ağac’ı olan Şarkî Kara Ağac, başına gelen ve gelecek olan musibetlerden kurtulmak adına Osmanlı Sultanı I. Murad Han’a satılışına Neşrî’nin: “Ben ol ahdun üzerin tururın didi. Pes Ak-Şehir’i ve Beğ-Şehri’ni ve Yalavac’ı ve Kara Ağac’ı ve Isparda’yı, bu altı pare şehri şer’i mekdupla satubazar itdiler” diyerek not düştüğü Söğüd gölgesinde huzur bulan bir nefsihaneler beldesidir. İşte bu çağların içinden gelen Neâpolis evvelli Kara Ağac; Anadolu şehirleri içinde, en evvel tarihi itibariyle ilk defa Büyük İskender’in M.Ö. 334 yıllarında gerçekleştirdiği Doğu Seferi’nin ardından ticaret şehri olarak kurulmuş bir şehirdir. Neâpolis, yani Yenişehir adıyla iskân olunan Zengibar Köyü’nün zirvesindeki 1181 rakımlı ilk dağ ve yamaç şehrini kuranlar ise (2) M.Ö. 3020 senesinde Asya’dan göç ederek Anamas Dağı’nın Gelendost tarafına nazır 2100 metre yüksekliğindeki (3) alanda Başkent Massalar şehrinin de kurucuları olan Massalar, yani Luviler’dir. Neâpolis’in önemli diğer antik emarelerinden birisi de Kızıldağ mevkîindeki Silindi şeklinde yanlış telâffuz ettiğimiz Selendi’dir. Selendi; Neâpolis devri itibariyle Sallı Massalar’ın şehri Salında demek olup Selendi adı ise Kara Ağac’a yerleşen Türkmenler tarafından XV. Asırdan itibaren kullanılan ve Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA) kaynaklarında Sollar ile birlikte yazılan bir karyedir.
M.Ö 4000 yılından itibaren bölgenin hâkim güçleri Hititlerdir. Hitit Kralı Anitta, anası Anapa’nın adını verdiği Anabora şehrini ise bugün Salur Sivrisi olarak bilinen Enevre’de kurmuş, zamanla Toroslar’ın başlangıç noktasındaki bu dağa da Maskot Anası manâsına gelen ‘Anamas’ adını vermiştir. (4) Anabura, Büyük İskender ile sağlanan merkezi otorite ve polisi aşan çok şehirli bir teşekkül olan Tetrapolis’in 4. üyesi olmuş, Strabun’da geçen on üç Pisidya şehrinden birisidir. Anabura’dan kalan harabeler, bugün ilçenin güneybatı tarafındaki Salur Köyü’nün batı istikâmetinde rakımı 800 metre olan Kızık kale Dağı’ndaki geniş bir alandadır. Bu antik Anabura’yı Hüseyin Şekercioğlu Anitta’ya dayandırırken, Isparta İl Turizm Müdürlüğü de Roma Devri eseri olarak değerlendirmişlerdir.
Hititler’in ardından Türk menşeinden olan Marmanatlı Sümerler, sonra Ağralı Aka Türkleri, M.Ö. 1530’dan itibaren Frigyalılar, M.Ö. 800’den itibaren İyonlar, M.Ö. 600’den itibaren Lidyalılar ve M.Ö. 546’dan itibaren de Persler bu bölgeye hâkim olan güçlerdir. 530 yılına kadar Göller Bölgesine hâkim bir diğer güç ise Pisidia Krallığı’dır ve Persler bu krallıktan sonra bölge hâkimiyetinde yer almışlardır. (5) Bölge, 334’ten itibaren Persler’in Balkanlar’daki İskitler’e kadar uzanan hâkimiyetine son veren Büyük İskender ile tanışır ve Makedonya Kralı Büyük İskender’in devrinde ticarî amaçla Neâpolis şehri kurulmuştur.
Bugünkü Şarkî Kara Ağac ilçe merkezi (Zengibar) civarında olduğu bilinen antik şehir Neâpolis’ten Naturalis Historia adlı eserinde (VI 47) ilk bahseden kişi Plinius’tur. Plinius, antik şehrin Galatia’da olduğuna işaret ederken, Hierosdes ise (672,3) Psidya’da bulunduğundan bahsetmektedir. Ptolomaios ise (V 49), şehri Pisidia’nın Galatia’ya yakın kısmında gösterir. Neâpolis, Beyşehir Gölü’nün kuzeyinde Antiokheia’dan (Yalvac) Likaonya ve Pamphilya’ya giden Roma yolu üzerindedir. Neâpolis’in Apollonia (Uluborlu) ile aynı tarihlerde Trakyalı Kolonistler tarafından kolonize edildiği anlaşılmaktadır. MS III. yüzyıla ait bir kitâbeden bölgede bir Tetrapolis’in olduğu bilinmektedir. Tetrapolis; Yunanca’da dört kent ya da ülkeden oluşan siyasî ve ticarî birliğe verilen bir ad olup Neâpolis de Roma İmparatorluk döneminde bölgede kurulan Tetrapolis’in bir üyesidir. Tetrapolis, Tetrapolis’in üyelerinden Altada (yeri bilinmiyor), Anabura (Enevre) ve Neâpolis (Şarkî Kara Ağac) bilinmekte; fakat dördüncü şehrin ismi bilinmemektedir. A.H.M. Jones, bu dörtlünün Cillanian Ovası Tetrapolisi olabileceğine işaret etmektedir. (6)
Anabura ise Strabon’da; Şarkî Kara Ağac Salur Köyü’nün güneyinde, Belceğiz Köyü’nün batısında yer alan antik şehrin adı olarak geçmektedir. MÖ. I. yüzyılın ilk çeyreği içinde Strabon’un Geographika isimli eserinde kent halkından Anabouralılar diye bahsedilmektedir. Halbuki Naturalis Historia (Doğa Tarihi) isimli eserini MS 75 yılları civarında yazan Plinius, aynı bölgeyi anlatırken sadece Neâpolis kentinden söz eder. Buradan da anlaşılıyor ki, MS. I. yüzyılda yeni kurulan Neâpolis bölgedeki Anabura’nın adının sönükleşmesine ve önemsiz bir kent durumuna düşmesine sebeb olmuştur. Şehir Roma İmparatorluk döneminde bölgede kurulan Tetrapolis’in bir üyesidir. J. R.Sterrett, Beyşehir Gölü’nün kuzeybatısında Enevre denilen yerde ortaya çıkan kitâbelerden Anabura ismini tesbit ederek şehrin yerini kesinleştirmiştir. Şehir kuzeye alçalan bir yamaç üzerinde kurulmuştur. Şehirde tiyatro ve tapınak kalıntısı ile konut temellerinin izleri görülür. Söz konusu şehirden yakın çevrede bir kalıntı gözükmemekle birlikte Şarkî Kara Ağac İlçe Halk Kütüphanesi’nin bahçesinden arsitrav blokları, sütunlar ve mezar stelleri Isparta Müzesi’ne nakledilmiştir. Enevre yakın tarih itibariyle bölge halkı tarafından daha ziyade su değirmenleriyle de tanınan bir bölgeydi. Buralarda Massalar’ın Salında’sını, Hititler’in Anabura’sını, Büyük İskender ve Trakyalı Kolonistler devrinin Neâpolis’ini bulmak, onların devirlerinden kalma Enevre, Yeniköy, Çeltik, Ördekçi-Kızıldağ Sivrisi ve Zengibar mahallerindeki MÖ’si antik eşyalarla karşılaşmak mümkündür. Dolayısıyla bölgenin bu konuda da derinliğine araştırılması için -elbette Böcüzâde Süleyman Sami’den beri- lokal tarihî sahaya inememiş aydınlarımızla oldukça geç kalınmıştır. Ki taa 15. asırdan beri Kara Ağac’ın Osmanlı arşivlerindeki gizli belgelerini tamamen gün yüzüne çıkarabilmiş değiliz.
KAYNAKLAR_____________________________________________________________________________________
1-Ekrem Memiş, Eski Çağ Türkiye Tarihi, S.Ü.Yayınları, Konya 1989, s. 136
2- Hüseyin Şekercioğlu, Gelendost Tarihi, Bayrak Yay. İst. 1989, s. 43-Ekrem Memiş, a.g.e, S.Ü. Yayınları Konya 1989, s. 19-22
4-H. Şekercioğlu, a.g.e, s. 55-58
5-Ramazan Tunç; Şarkikaraağaç Tarihi 1, İstanbul 2005, s. 12-162
6-Mehmet Özsait, Psidia II, İ.Ü. Edb. Fak. Yayınları, 1980, s. 53-55
7-TKK-KKA a.g.e, s. 172-190
B-Nefsî Kara Ağac ve Köyleri
Kara Ağac'ın köyden büyük kazâdan küçük nefsî (şehir) durumunda bulunduğu dönemlerde Hâmidoğulları'ndan mevzu’ubahis satışla Osmanlı İmparatorluğu'na geçişini takiben kısa süre sonra, o güne kadar yazılmayan nâhiye ve karyelerinin (köy) sâkinleri ve sâkinlerinin de üretimlerinden vergilerine kadar iştigâl sahaları defterlerde işlenmeye başlanmıştır. Çok iyi bir dereceye ve eğitime tâbi, aynı zamanda çok güzel el yazılarına hâkim Osmanlı il yazıcılarının mükemmel bir şekilde tutmaya başladıkları kayıdların Hâmid Sancağı'ndaki ilki Hicri 906 (1475-1481 yıllarına tekabül) tarihli ve TT 30 numaralı Mufassal Defter’dedir.
Her ne kadar -Rotih’in yaptırdığı bugünkü Câmi-i Kebir’in kapısındaki kitabeye göre- Nefsî Kara Ağac’ın 1266 yılında kurulduğu yazılı ise de bu tarihin bir asır sonrasında Kara Ağac’ın nâhiye olarak yazıldığı bu defter daha sonraki defterlere temel teşkil ettiğinden yazı karakteri ve işleniş açısından diğerlerine göre biraz farklıdır. Hâneye esas isimlerin ekseriyetinde mürekkebin dağılması sebebiyle okuma zorluğu ve hattâ bazılarını okuyamama gibi bir durum söz konusudur.
Buna rağmen işleyiş esasına göre 1475 Tarih ve 30 numaralı TT (Tapu Tahrir) Defteri'nde en başa söz konusu şehir ve köylerle hâsshâ-i padişah-ı (padişahlara has mülk) ve tımar işlenmiş, hemen devamında 6'şar sıra olmak üzere hane sahibleri ve onun veledi (oğlu) veya biraderleri; çift, nimçift, caba, bennak veya mücerred durumlarıyla Şeyh, Muhassıl, Yeniçeri, İmam, Fakih, Hoca, Ağa, Kâtib, Kadı gibi ünvanları işlenmiştir. Bu kayıdların sonunda verilen yekûnda bu ilk defterde Çift (75-150 dönüm arası arazi sahibi), Nimçid (çiftin yarısı arazi sahibi), Bennak (Evli vergiye tâbi) ve mücerred denilen bekâr nüfuslar kaydedilmiş, daha sonra da hasıllar hânesine o yerdeki bütün hayvancılık ve
|
1475’de Salur Köyü’nün Hane Nüfus Arazi ve Gelir Durumu
|
|
Salur
|
Nfr.
|
Hane
|
Nüf.
|
Çift
|
Nim
|
Ben.
|
İmam
|
Muhassıl
|
Müc.
|
Dönüm
|
|
550
|
48
|
42
|
210
|
4
|
31
|
6
|
3
|
2
|
2
|
180
|
ekimin resm ile öşür vergileri yazılmıştır.
1475 tarihi itibariyle kayda geçen Nefsî Kara Ağac'daki 4 mahalle; Yukarı, Vasatî, Câmii Kebir ve Alucuklar'dır. 40 adet Karyeler (köyler) de; Karye-i Salur ile Çöküler, Yaka-Eymür, Çavundur, Kullar ve İmecik, Armudlu (Nam-ı diğer Habillu), Ömercik, Tunâ-Şâh, Çaltı, Uşak-Eymür, İgdir, Süvari, Bey, Karkın, Sürtme, Fukahalar, Karlu, Sollar ve Selendi, Çeltik, Bilcüğez, Uludinek, Çarıksaray, Uluköy, Yakaköy, Bayat, Ömercik, Karlu, Kürtün, Nekid, Arak (Nekid), Saraycık, Orvasi, Arslandoğmuş, Nudra, Köprü, Zengibar, Ördekçi, Viran ve Karye-i Akça-Kala'dır.
Tek Cemâ'ât Karakuzulu Cem'â'atidir ve Bölükleri de Bozlu, Kara Yaka ve Bölük Şarvan'dır. 3 Mezra‘a ise; Mezra-i Selendi, Bağçe-Mezra‘a Karye-i Çeltik ve Mezra‘a Kullar İmecik'tir. Buna göre Kara Ağac'da bu tarihte 4 mahalle, 4 bölük, 40 köy ve 3 mezra'a olmak üzere 51 adet yerleşim yeri bulunmaktadır.
C-SALUR Köyü Hakkında
1-1475-1481 Fatih Sultan Mehmed Dönemi Salur Karyesi (Köyü)
Defter No: TT 00 30
Osmanlı’da ilk Mufassal (Tafsilatlı) Defter’lerin yazıldığı tarih 1475’tir. Fatih Sultan Mehmed Dönemi olan bu tarihlerdeki yazılımlar 1481’e kadar sürmüş, daha sonra II. Bayezîd-i Veli döneminde de (1501 Öncesi) tahrirler devam ettirilmiştir.
İlk kaydı TT 00 30 No’lu defterin 550. sayfasında tutulan Salur 42 hanede 4 çift (75 ile 150 dönüm arası arazi sahibi), 31 nimçift (75 dönüm ve altında arazi sahibi), 6 bennak (Evli vergiye tâbi), 3 imam, 2 muhassıl (vergi memuru) ve 2 mücerred (bekâr nüfus) ile 210 nüfusu ve 180 dönüm tarlası bulunan büyükçe bir yerdir.
Salur Köyü’nün İlk Sâkinleri
Hızır veled-i Nasuh bennak (Evli vergiye tâbi), İlyas mezbur (biraz önce bahsedilen) o.(onun) mücerred (bekâr), Mustafa veled-i Ali çift, İbrahim veled-i Mahmud nim, Yusuf veled-i Mahmud bennak, Musa veled-i Emir nim.
Muhammed mezbur o. nim, İbrahim veled-i Durmuş nim, İsmail veled-i Yahya bennak, … veled-i Halil nim, Ahmed veled-i Hüseyin nim, Mustafa veled-i Bektaş nim,
Paşa Yeğen mezbur Bektaş nim, Mahmud veled-i Hacı Usta .. Muhammed nim, Hızır Ahmed veled-i o. Muhammed nim, Ebu Ömer veled-i Hızır çift, Şeyh Halil veled-i Gündoğmuş nim.
İbrahim veled-i Mustafa çift, Receb veled-i Yahya nim, İsmail mezbur Hacı Bayezid, Yusuf veled-i Ramazan nim, Hasan mezbur o. nim, Muhammed veled-i Süleyman nim, Ya’kub Mezbur o. Muhassıl.
Hızır veled-i Yunus nim, Fakih Yusuf veled-i Duran Ahmed nim, Hamza veled-i Miran nim, Satılmış veled-i Saru İbrahim nim, Sündük Veled-i Bayezid nim, Hamza Fakih veled-i Yusuf imam.
Abdi veled-i Koca Fakih nim, İshak veled-i Abdi nim, Halil Fakih mezbur o. muhassıl, Hacı Ahmed veled-i Mehmed çift ortakçı, Mustafa veled-i Ali Fakih nim, Ramazan veled-i Resul nim Yeniçeri.
Ömer Fakih veled-i Hacı Mehmed imam, Hasib Fakih veled-i Mehmed Fakih imam, Hasan veled-i Halil nim, Mustafa veled-i Mehmed nim, Hacı Mahmud veled-i … mücerred, Umur Ahmed Hüseyin bennak.
Salur Köyü diğer köylere nazaran tarla, ürün, vergi ve öşir bakımından özellikle de hınta (buğday) ve şair (arpa) gibi tarım ürünleriyle dikkat çekici durumundadır.
2-1501 Öncesi II. Bayezîd-i Veli Dönemi SALUR Köyü
Defter No TT 0994 Sayfa No 331 Tımarı Hasan Mezkûr
II. Bayezîd-i Veli Dönemi olan 1501 ve öncesi TT 0121 Nolu defterin 550. sayfasında kayıdlı Salur isim isim ele alındığında 39 hanede 31 nefer görülüyor. Nüfus olarak ise köydeki mevcut 195 kişidir. Bu isimler şunlardır; Hızır veled-i Nasuh çift, İsmail mezbur o. çift, Mustafa veled-i Ali çift, İbrahim veled-i Mahmud çift, Musa veled-i Emir çift, Muhammed mezbur o. çift. İbrahim veled-i Durmuş çift.
|
1501’de Salur Köyü’nün Hane Nüfus Arazi ve Gelir Durumu
|
|
Salur
|
Nf.
|
Hane
|
Nüf.
|
Çift
|
Nim
|
Ben.
|
İmam
|
Muhassıl
|
Dönüm
|
|
550
|
39
|
39
|
195
|
32
|
2
|
3
|
1
|
1
|
180
|
Hacı Mahmud veled-i Seydi Mehmed çift, Sarular veled-i Mehmed çift, Mehmed veled-i o. çift, Ebu Ömer veled-i Hızır çift, Halil veled-i Gündoğmuş çift, İbrahim veled-i Resul? çift, Ahmed veled-i Ömer muhassıl.
Süleyman veled-i o. çift, Emin veled-i Yahya çift, İsmail mezbur Hacı Bayezid çift, Yusuf veled-i Ramazan çift, Hasan veled-i o çift, Hızır veled-i Musa çift, .. Şah veled-i Ahmed, Kulu Yusuf veled-i Molla Ahmed çift, Hamza veled-i Aydın çift, Hacı Mahmud mezbur o. çift, Satılmış veled-i İbrahim Fakih bennak, Hamza Fakih veled-i Yusuf İmam çift, Seydi veled-i Kerim Fakih çift, Mustafa veled-i Satılmış çift.
Hüseyin veled-i İshak çift, Halil Fakih veled-i İsa muhassıl, Hacı Ahmed veled-i Muhammed mücerred, Ömer mezbur o. çift, Hasan Fakih veled-i Mehmed nimçift, Hasan veled-i Halil nimçift, Pir Ömer mezbur Mustafa bennak.
Mustafa veled-i Mehmed çift, Üyük veled-i Kulu çift .., Mustafa veled-i Ali Fakih nimçift, Satılmış mezbur Bektaş nimçift.
Sayfanın en altındaki icmal bölümünde ise 39 hane 39 nefer yazılıdır. Buna göre nüfusunu 195 kişi hesabladığımız Salur’da 32 çift, 2 nimçift, 3 bennak, 1 imam, 1 muhassıl vardır. Bekâr nüfusun görünmediği Salur’un yine bu tarihte 180 dönüm arazisi ile 1475’te olduğu gibi hasılatları bulunmaktadır. Nüfusu ise artış yerine bir 3 hane 15 kişi azalmıştır. Köyde zira’at önemli ölçüde iyidir. Sayfanın sonunda her köyde olduğu gibi Salur’daki diğer gelir, vergi ve tımar durumunun rakamları verilmiştir. Bu gelirler buğday, arpa ile koyundandır.
3-1522 Kanunî Dönemi SALUR Köyü Defter No: TT 0121
Kanunî Dönemi 1522 Tarih ve TT 0121 No’lu defterin 501. sayfasında kayıdlı Salur yine isim isim ele alındığında 46 hane 41 nefer görülüyor. Buna göre 18 çift, 14 nimçift, 8 bennak, 3 imam, 3 muhassıl ve 2 mücerred kişi vardır ve nüfusu da 205 kişiden müteşekkildir. 8.555 guruş hasılı olan Salur’un tarla dönümü 180’dir.
|
1522’de Salur Köyü’nün Hane Nüfus Arazi ve Gelir Durumu
|
|
Salur
|
Nef.
|
Hn.
|
Nfs
|
Hasıl
|
Müc.
|
Nim
|
Ben.
|
İmam
|
Çift
|
Dönüm
|
|
|
46
|
41
|
205
|
8.555
|
4
|
14
|
8
|
3
|
18
|
180
|
1522 Kanuni Dönemi Mufassalı’nda Salur Köyü Sâkinleri
Hızır veled-i Nasuh çift, Ömer veled-i o. mücerred, Hacı veled-i İsmail çift, Mehmed veled-i Musa çift, Nasuh veled-i Mehmed çift, .. veled-i Hacı Mehmed çift,
Hüseyin veled-i Saru Ömer çift, Mustafa veled-i Mehmed çift, Yusuf veled-i İbrahim çift, İbrahim veled-i Mustafa çift, Emir veled-i Yahya çift, İskender veled-i Yusuf çift,
Nebi veled-i Hüseyin çift, Hızır veled-i Yusuf çift, Süleyman mezbur o. nimçift, Elvan veled-i o. bennak, Mehmed veled-i Koca Yusuf nimçift, Ahmed mezbur o. çift.
Mustafa veled-i Ahmed çift, Nebi veled-i Mustafa çift, Ahmed veled-i Hasan çift, Budak veled-i Hacı nimçift, Mahmud mezbur o. nimçift, Ali veled-i Ömerhan nimçift.
İbrahim mezbur o. bennak, Rasuh mezbur o. nimçift, Ahmed veled-i Hasan Fakih İmam Bayezid müezzin, Ahmed veled-i Mustafa çift, Şah Emirhan? veled-i Rasuh çift, Musa veled-i Hasan nimçift.
Hızır veled-i Kul Hasan nimçift, Musa veled-i Hızır nimçift, İbrahim Fakih veled-i Mustafa müezzin imam Bayezid, .. veled-i Halil nimçift, İbrahim veled-i Ahmed nimçift, Hızır Fakih veled-i Musa İmam çift, Nurullah Baba veled-i Musa bennak, Hızır Baba veled-i Veli bennak, Musa veled-i Hızır mücerred, Veli veled-i Ramazan bennak, Hızır veled-i Veli bennak.
Nefer 46 Hane 41 kaydının hemen altındaki bölümde şunlar kayıdlıdır; ‘Karye-iSalur hasılı 8555 guruş, Hınta (buğday) Keyl 48 guruş 3840, Şair (arpa) Keyl 41 guruş 2460.
Kiyah öşri (ot vergisi) 156 guru, bağ öşri 154 guruş, Çift resmi (Çift vergisi) 1096 guruş, bennak (evli vergiye tâbi) resmi 108 guruş, mücerred (bekâr) resmi 16 guruş, ağnam resmi (Hayvan vergisi) 290 guruş, Bad-ı heva 120 guruş”
Tımarı Mustafa, Hasan ve Erişdi olan Salur sayfasının sonunda “Vakf-ı Mescid-i köhnei defter mucebince yüz seksen dönüm yerdir imamın tasarruf etdiği mahsulata sipâhi dahletmeye” kaydı bulunmaktadır.
1522’de 1501’e göre 6 hane 30 nüfus artışı bulunan köyün hasılı (mahsul) 8.555 guruşdur. Köyde zira’atçilik oldukça ileri seviyededir.
4-TK-KKA 51 No’lu Tarihsiz Mufassal (Tafsilatlı) Defter’de 184-405 Sıra No’lu SALUR Köyü
Bu tarihte Kara Ağac’ın 10 köyünde zeameti vardır ki bunlar Karlı, Sollar ve Selendi, Fakihler, Sürtme, Akça-kal’a, Çeltik, Belceğiz ve Ördekçi ile Armudlu’dur. Fakihler’in Armudlu’nun da zeameti olan Mustafa’dır. Salur’da ise tımar bulunmaktadır ve bulunan üç tımar Mustafa, Hasan ve Erişdi’dir.
TK-KKA’da (Tapu Kadostra Kuyud-ı Kadime Arşivi) bulunan 51 nolu Tarihsiz Musfassal Defter’in Varak 185/186. Varak (sayfa) 410. Sırasında yer alan Karye-i Salur’un sâkinleri ise şu isimlerden teşekkül ediyor:
Musa Fakih veled-i Ahmed bennak, Ahmed veled-i o mücerred, Mahmud mezbur o. mücerred, Seydi veled-i Kulu Baba nimçift, Hüseyin mezbur o. nimçift, Cafer mezbur o. nimçift, İbrahim veled-i Hamza bennak.
Emrullah mezbur o. müçerred, Receb veled-i Hasan nimçift, Hüseyin veled-i o. mücerred, Mustafa veled-i Hüseyin bennak, Abdullah veled-i Mustafa bennak, Bali veled-i İbrahim nimçift. Cafer veled-i o. nimçift.
Receb veled-i Hasan nimçift, İsmail veled-i Hızır nimçift, Mehmed veled-i o mücerred, Mustafa veled-i Hüseyin nimçift, Yusuf veled-i Durmuş bennak, Yusuf veled-i o. mücerred, Abdulkerim veled-i Süleyman nimçift.
Nesimi veled-i o. mücerred, Ömer veled-i Süleyman bennak, Mahmud veled-i Hasib Mulu nimçift, Abdi veled-i Ömer nimçift, Hızır mezbur o. bennak, Alihan mezbur o. mücerred, Nasrullah veled-i Hızır nimçift.
Abdullah veled-i o. mücerred, .. Şah veled-i Yusuf nimçift, Kutluhan mezbur o. bennak, Sefer veled-i Ali nimçift, Abdi veled-i o. bennak, Ali mezbur o. bennak, Alemşâh veled-i İskender nimçift.
Ya’kub veled-i o. bennak, Mehmed veled-i İskender bennak, Sefer veled-i o. mücerred, Ramazan veled-i Hızır nimçift, Mustafa veled-i Cafer nimçift, İbrahim veled-i Memili bennak, Veliddin veled-i Ahmed nimçift.
|
1567’de Salur Köyü’nün Hane Nüfus Arazi ve Gelir Durumu
|
|
Salur
|
Nefer
|
Hane
|
Nüf.
|
Hasıl
|
Müc
|
Nim
|
Ben.
|
İmam
|
Çift
|
Dönüm
|
|
|
77
|
57
|
250
|
13.861
|
27
|
23
|
25
|
1
|
1
|
180
|
Mahmud mezbur o.bennak, Veli mezbur o.bennak, Sefer veled-i o. mücerred, Hacı İbrahim veled-i Alemşah nimçift, Emrullah veled-i Hasan nimçift, Ahmed veled-i Bali nimçift, Budak mezbur o. bennak.
Hüdaverdi veled-i Satılmış bennak, Ramazan veled-i Hüseyin bennak, Süleyman veled-i Ömer nimçift, Musa mezbur o. bennak, Ömer veled-i Mehmed bennak, İbrahim mezbur o. bennak, Ramazan veled-i İbrahim bennak.
Matufi mezbur o. bennak, Süleyman mezbur o.bennak, Süleyman mezbur o. bennak, Mehmed mezbur o. bennak, Şahsuvar veled-i o. mücerred, Hamza veled-i Emirhan mücerred, Ömerhan veled-i Ali nimçift, Abdullah veled-i Şah Elvan nimçift.
Şah Ali veled-i o. mücerred, Mehmed mezbur o.mcerred, Veli mezbur o. mücerred, Piri mezbur o. mücerred, Budak veled-i Hacı Ahmed bennak, Hızır Bali veled-i o. çift, Hacı veled-i o. mücerred.
Faik mezbur o. mücerred, Halil veled-i Süleyman nimçift, Emir veled-i o. mücerred, Receb veled-i Yusuf bennak, Musa mezbur o. mücerred, Emrullah veled-i Nasuh bennak, İbrahim veled-i Durmuş bennak, Aldulkerim veled-i Şehrihan nimçift, Abdullah Mesud .. bennak.
Buna göre Salur’da 1567’de 77 neferli 57 hanede 250 nüfus bulunmaktadır. Geliri ise bir evvelki tarih olan 1522’deki 8555 guruş artarak 13861 guruşa yükselmiştir.
|
1567’de Salur Köyü’nün Gelirleri ve Vergileri
|
|
Sr.
|
Cnbm
|
Hınta
|
Şa’ir
|
Bağ
|
Afy.
|
Zemist.
|
Bd. Hv.
|
Kovan
|
Zemin
|
Bostan
|
Dönüm
|
|
410
|
1.131
|
85-6800
|
46-2760
|
590
|
250
|
150
|
512
|
250
|
350
|
300
|
300
|
Salur hasıl olarak en çok buğday, sonra da arpa, afyon ve kovan (bal) ve bostan üretmektedir. Kiyah olarak bilinen ot koyunlar için temin edilirken, zemin, Bad-ı hava (eğlence vergisi) ve zemistani (kışlık giyecek) vergileri de buğday ve diğer mahsullerin öşri ile birlikte ödenmektedir.
Salur menşeî olarak Hâmidoğulları Beyliği’nin istiklalini ilân eden Kurucu Hâmid Bey’in mensub olduğu Salgur’lar (SALUR) boyundan bir Türkmen köyüdür ve Kara Ağac’a II. Kılıç Arslan dönemi 1203’te yerleştirilen Hâmid Bey’in Saçıkaralı aşiretindendir.
Salur’da diğer köylerden çok bariz farkı isminden de anlaşılacağı üzre Fâkih namında ve manâ itibariyle “Fıkıh ilmini bilen” kimselerin yoğun olduğu tek köy Fakihler gibi Fakih’leri olan bir köydür.
Kara Ağac geneli köylerin ürünlerine baktığımızda meselâ buğdayda Salur en başta gelirken onu takibeden köyler Karlı, Armudlu, Ömercik, Nekid (ma’a Arak) ve Bilcüğez’dir. En fazla arpa Yaka-Eymür’de, ardından Salur’dadır. Bağ ve bad-ı heva bakımından Ulu-dinek çok önlerde seyrediyor.
Kovanda (arıcılık) Salur ile Ulu-dinek, afyon’da Bilcüğez ve Viran, bostanda ise Salur ve Çeltik en fazla üreten ve öşür ödeyen yerlerdir. Zemistânide (kışlık giyecek) ise Yaka-Eymür, Salur ve Çöküler aynı miktar ile başı çekerken cebe nim bennak ve mücerred (CNBM) resminde Ömercik diğer köylere büyük fark atıyor. Bu durumda Salur, en fazla buğday, bal ve bostan üreten, aynı zamanda en çok zemistâni (kışlık giyecek için verilen para) alan köy durumundadır. Yaka-Eymür arpa, Bilcüğez afyon, Ulu-dinek de bağ ile rekor seviyede üretim gösteriyorlar. Nâhiyede Sürtme, Nevşirvan ve Kürtün olmak üzere sadece üç köyde bağ dikilmiyor. Afyon ekiminde ise köyler neredeyse yarı yarıya fire veriyor. Tam 14 köyde ekim yapılmıyor. Bizim dikkatimizi çeken en önemli husus, coğrafi açıdan rakım düşüklüğü olan ve özellikle Beyşehir Gölü seviyesine yakın köylerin daha verimsizlik göstermesidir.
Elbette Nâhiye Kara Ağac ovasında söz konusu olan verim, yalnızca tarıma dayalı değildir. Bu bölgede aşiretlerin gelir kaynaklarından en önemlisi olan hayvancılık da yapılmıştır.
Bütün bu bilgileri ihtiva eden defterler ise bizim esas aldığımız yıllara göre daha ileride, 1831’de yazılmıştır. 1831 Osmanlı Genel Nüfus Sayımı itibariyle gördüğümüz hatib, imam, müezzin, muhtar, çiftçi, rençber, çoban, oduncu, bakkal (bak’al), değirmenci, su kuyusu ustası, derzi, debbağ, helvacı ve berber gibi daha nice meslekî hususların analizinde rençber-çiftçi ifadesinin yoğunluğu hattâ neredeyse tamamı, bize Kara Ağac ve köylerinde daha ziyade ziraî faaliyetlerin revaçta olduğunu göstermektedir. Bugüne ışık tutacak ve ecdadın büyüklerine ulaşma imkânı sağlayacak hem nüfus, hem de vergi defterlerinde kayıdlı Salur Köyü’nün Osmanlı Devleti’nde gerçekleştirilen ilk sayımlara dair sâkinleri aşağıdaki iki ayrı, fakat aynı olan defterden verilmiştir.
1-Başbakanlık Osmanlı Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı Nüfus Defteri
No 3262 Tarihi H. 1256/M. 1831, Sayfa (Varak) 181, 183 ve 185
2-Hâmid Sancağı’nda Kâin Kara Ağac-ı Yalvac Kazâsı Kasaba ve Karyelerinde
Mütemekkin Ehl-i İslâm’ın Nüfus Defteri Karye-i Salur Halkı
Defter 85-468
Karye-i Salur tâbi Kara Ağac
Defter no: 85-468
DH1/1-İmam, uzun boylu, kumral sakallı çiftçi Mustafa veled-i Receb, 25
DH2/2-Uzun boylu, ter bıyıklı çiftçi Abdullah veled-i Receb, 22
DH3/3-Muhtar-ı evvel orta boylu, kara sakallı Bâki veled-i Süleyman, 46
DH4/4-Muhtar-ı sâni uzun boylu, kara sakallı Osman veled-i Mahmud, 55
5-Redif, orta boylu, ter bıyıklı Hasan, 25
6-Hafidi (Torun) oğlu Nebi, 5
7-Diğer hafidi oğlu Ahmed, 3
8-Oğlu Mahmud, 2
DH5/9-Orta boylu, kara sakallı çiftçi İbiş veled-i Hacı Hüseyin, 35
10-Oğlu Hüseyin, 4
DH6/11-Uzun boylu, kumral sakallı çiftçi Süleyman veled-i Hasan, 52
12-Oğlu orta boylu, kara bıyıklı Nasuh, 25
13-Hafidi oğlu Abdülkadir, 5
14-Diğer hafidi oğlu Ahmed, 1
15-Redif, diğer oğlu orta boylu, ter bıyıklı Ali, 22
DH7/16-Orta boylu, kır sakallı çiftçi Mustafa veled-i İbrahim, 70
17-Orta boylu, kara sakallı Hasan Hüseyin, 40
18-Hafidi oğlu şab-ı emred İbrahim, 12
19-Diğer hafidi Ahmed, 5
DH8/20-Orta boylu, kara sakallı çiftçi Veli veled-i Hasan, 40
21-Oğlu şab-ı emred İbrahim, 10
22-Diğer oğlu İsmail, 3
DH9/23-Orta boylu, kır sakallı çiftçi Osman veled-i Hasan, 70
24-Oğlu, orta boylu, ter bıyıklı çiftçi Osman, 20
25-Diğer oğlu şab-ı emred Mustafa, 12
DH10/26-Orta boylu, ak sakall ıçiftçi Ali veled-i Ali, 60
27-Oğlu orta boylu, ter bıyıklı çiftçi Ali, 25
28-Oğlu Veli, 5
29-Hafidi Mahmud, 5
30-Diğer oğlu Süleyman, 2
DH11/31-Orta boylu, ak sakallı çiftçi
32-Oğlu orta boylu, ter bıyıklı Ömer, 20
DH12/33-Orta boylu, kır sakall ıçiftçi Hüseyin veled-i Ömer, 59
34-Oğlu Ali, 8
35-Diğer oğlu Hasan, 2
DH13/36-Uzun boylu, ter bıyıklı çiftçi Halil veled-i Hasan, 30
DH14/37-Redif, orta boylu, ter bıyıklı çiftçi Ömer veled-i Mehmed, 22
38-Oğlu Veli, 2
39-Karındaşı şab-ı emred çiftçi Mehmed veled-i Mehmed, 15
DH15/40-Orta boylu, ter bıyıklı çiftçi Süleyman veled-i Mehmed, 20
DH16/41-Kısa boylu, köse sakallı çiftçi Ahmed veled-i Ali, 55
42-Oğlu orta boylu, ter bıyıklı Ali, 25
43-Redif, diğer oğlu orta boylu, ter bıyıklı Osman, 20
DH17/44-Orta boylu, kır sakallı çiftçi Hasan veled-i Hüseyin, 50
45-Oğlu Hüseyin, 10
46-Diğer oğlu Ali, 1
DH18/47-Orta boylu, kumral sakallı çiftçi Mustafa veled-i Ali, 40
DH19/48-Redif, karındaşı orta boylu, ter bıyıklı Halil veled-i Mustafa, 20
DH20/49-Uzun boylu, kır sakallı çiftçi İbiş veled-i Ahmed, 55
50-Redif, oğlu orta boylu, ter bıyıklı Süleyman, 25
51-Diğer oğlu şab-ı emred İbrahim, 15
DH21/52-Orta boylu, kumral sakallı çiftçi Osman veled-i İsmail, 55
53-Oğlu orta boylu, ter bıyıklı Ali, 25
54-Diğer oğlu Feyzullah, 11
55-Diğer oğlu Ramazan, 8
DH22/56-Uzun boylu, kara bıyıklı çiftçi Hasan veled-i Salih, 25
DH23/57-Orta boylu, sarı sakallı çiftçi Ali veled-i İsmail, 55
58-Oğlu Ali, 5
DH24/59-Orta boylu, kara sakallı çiftçi İbiş veled-i İsmail, 35
DH25/60-Orta boylu, kumral sakallı çiftçi Ömer veled-i İsmail, 30
61-Oğlu Hasan, 1
DH26/62-Orta boylu, ter bıyıklı çiftçi Hasan veled-i Osman, 23
DH27/63-Orta boylu, ter bıyıklı çiftçi İbiş veled-i Osman, 20
DH28/64-Nasuhoğlu İbiş veled-i İbiş, 3
DH29/65-Uzun boylu, kara sakallu çiftçi Ömer veled-i Hüseyin, 36
DH30/66-Nasuhoğlu Osman veled-i İbiş, 4
DH31/67-Orta boylu, kara bıyıklı çiftçi Ali veled-i Ali, 25
68-Oğlu Süleyman, 1
69-Mansureden, karındaşı orta boylu, kara bıyıklı Yusuf veled-i Ali, 20
70-Diğer karındaşı orta boylu, ter bıyıklı Mustafa veled-i Ali, 18
DH32/71-Orta boylu, kumral sakallı çiftçi İbrahim veled-i Ali, 35
72-Oğlu Ömer, 10
73-Diğer oğlu Mehmed, 5
DH33/74-Gökalioğlu Ahmed veled-i Mustafa, 10
DH34/75-Orta boylu, ak sakallı rençber Abdülkadir veled-i Mustafa, 70
DH35/76-Orta boylu, kara sakallı çiftçi Hasan veled-i Mustafa, 30
77-Oğlu Abdullah, 1
DH36/78-Orta boylu, kumral sakallı çiftçi Hasarı veled-i Hüseyin, 50
79-Oğlu Haşan, 3
DH37/80-Orta boylu, kumral sakallı rençber İsmail veled-i Hüseyin, 50
DH38/81-Redif, orta boylu, ter bıyıklı Süleyman veled-i Abdullah, 25
82-Oğlu Abdullah, 3
83-Oğlu Mevlüd, 1
DH39/84-Orta boylu, sarı sakallı çoban Ramazan veled-i İsmail, 40
85-Oğlu İsmail, 1
DH40/86-Orta boylu, kumral sakallı rençber Mehmed veled-i Ali, 25
DH41/87-Orta boylu, şab-ı emred çiftçi Ahmed veled-i Ahmed, 15
DH42/88-Mansureden, orta boylu, şab-ı emred Mustafa veled-i Kasım, 23
DH43/89-Kocaoğlan Gulam rençber Hurşid veled-i Abdullah, 20
DH44/90-Körlüoğlu şab-ı emred rençber Süleyman veled-i Mustafa, 15
91-Karındaşı Ahmed, 12
92-Diğer karındaşı Ali, 5
DH45/93-Mınsureden, orta boylu, kara bıyıklı Ali veled-i Ya’kub, 25
94-Redif, karındaşı orta boylu kara bıyıklı Hasan veled-i Ya’kub, 20
95-Diğer karındaşı şab-ı emred Ahmed veled-i Ya’kub, 16
DH46/96-Mansureden, orta boylu, ter bıyıklı Süleyman veled-i Halil, 21
97-Karındaşı orta boylu, ter bıyıklı rençber İsmail veled-i Halil, 10
DH47/98-Orta boylu, ter bıyıklı rençber Mehmed veled-i Hasan, 23
99-Mansureden, karındaşı orta boylu, ter bıyıklı Hasan Hüseyin veled-i Hasan, 28
DH48/100-Orta boylu, ter bıyıklı rençber Ali veled-i Hasan, 18
101-Karındaşı Mustafa, 10
DH49/102-Orta boylu, kara sakallı rençber Osman veled-i Ahmed, 35
103-Oğlu Osman, 5
DH50/104-Orta boylu, şab-ı emred rençber Hüseyin veled-i Mustafa, 10
105-İkiz karındaşı Hasan, 10
106-Diğer karındaşı Mevlüd, 5
DH51/107-Orta boylu, ak sakallı rençber İsmail veled-i Mustafa, 90
108-Oğlu orta boylu, kara bıyıklı Mehmed, 25
DH52/109-Orta boylu, ak sakallı çoban İbrahim veled-i Abdullah, 70
110-Oğlu orta boylu, kara bıyıklı Hüseyin, 2,5
DH53/111-Kırcıoğlu şab-ı emred Şatır Hüseyin veled-i Hasarı, 8
DH54/112-Orta boylu, kara sakallı rençber Ali veled-i Abdullah, 30
DH55/113-Çobanoğlu Halil veled-i Hasan, 6
DH56/114-Diğer oğlu Sâdık veled-i Mustafa, 12
NOT
Yukarıdaki nüfus hareketleri itibariyle Salur’da nüfus genellikle genç kuşakları temsil ediyor. Köy Nüfus hareketlerine bakıldığında sadece üç kişi 70 yaşında görünüyorlar. Bunlar Defter7/16’da kayıdlı; “Orta boylu, kır sakallı çiftçi Mustafa veled-i İbrahim”, Defter 9/23’de kayıdlı; “Orta boylu, kır sakallı çiftçi Osman veled-i Hasan” ve defter 52/109’da kayıdlı “Orta boylu, ak sakallı çoban İbrahim veled-i Abdullah”’tır.
Diğerleri ise 50 yaş üst birkaç kişinin dışında çok genç nüfustan ibarettir.
SALUR Köyü’nün 1831 İCMAL NÜFUSU
1831 Tarih ve 3237/272 No’lu Defter
Hâmid Sancağı, Ağlasun, İncir, Kara Ağac-ı Yalvac, Afşar Kazâsı Hicri 1246 (M.1831) Tarih ve 3237 No’lu Müslim Defteri’nin 272, 273 ve 274. sayfalarında yer alan Salur Köyü sâkinleri 1831’deki Osmanlı Genel Nüfus Sayımı’nda kayıd altına alınmıştır. Buna göre köyün halkı aşağıda görüldüğü üzre; 27 Kişi Kara ve Ter Bıyıklı, 18 kişi Kara ve Sarı Sakallı, 60 kişi Bir Yaşından 16 Yaşına Kadar Varınca, 21 kişi Ak ve Kara Sakallı ve Alil ve Asakir-i Mansurede Olanlar da 3 kişidir. Salur’da böylece nüfus yekûn 129 kişiden ibarettir.
Bu kişiler akrabalık bağları, mesleği, doğum ve ölümü ile yaşları itibariyle aşağıda gösterilmiştir.
SALUR Köyü Sâkinleri
Mustafa müzellef (yeni tüylenen, çember) sakallı İmam ve Hatib Yaşı 20
Abdullah Terbıyıklı İmam ve Hatib Yaşı 17
Kabalakoğlu Mustafa Yaşı 50 Ölümü 1254
Oğlu Ali Terbıyıklı Yaşı 22, -Oğlu Mehmed Terbıyıklı Yaşı 20, -Oğlu Halil İkiz Yaşı 3, -Oğlu Hüseyin İkiz Yaşı 3
Kethüdaoğlu İbiş Terbıyıklı Yaşı 20, Oğlu Ahmed Doğumu 1249
Nasuhoğlu Süleyman Karasakallı Yaşı 40, -Oğlu Nasuh Yaşı 17 -Oğlu Ali Yaşı 11, -Oğlu Ahmed Y. 2
Topuzoğlu Hasan Karasakallı Yaşı 35, -Oğlu Ali Yaşı 7 Ölümü 1252, -Oğlu Hasan Ali Doğumu 1254,
-Oğlu Hüseyin Yaşı 4, -Oğlu Süleyman Yaşı 2 Ölümü 1250
Pankuduzoğlu Osman Yaşı 50, -Oğlu Abdullah Karasakallı Yaşı 30 Ölümü 1249, Oğlu Osman Yaşı 4, Oğlu Mustafa Yaşı 3, -Oğlu Mehmed Yaşı 2 Ölümü 1249
Osman’ın üvey oğlu Süleyman Yaşı 15
Mahmudoğlu Ömer Sarıbıyıklı Yaşı 23, -Oğlu Hasan Doğumu 1249
Emiroğlu Mustafa Y. 55 Ölümü 1247, -Oğlu Hasan Terbıyıklı Y. 18, -Üveyoğlu Mustafa Terbıyıklı Y. 17
Kocabaşoğlu Ömer Yaşı 14
Kardeşi Süleyman Yaşı 12, -Kardeşi Mehmed Yaşı 9
Mahmudoğlu Ali Yaşı 50
Hasan’ın oğlu Emin Doğumu 1254
Kethüdaoğlu Koca Mustafa Yaşı 60 Ölümü 1252; -Üvey oğlu Mehmed Alil Yaşı 30 Ölümü 1252
Kölesi Hurşid Terbıyıklı Rum asıllı Yaşı 17
Hacı Mahmudoğlu Osman Yaşı 50, -Oğlu Hasan Terbıyıklı Yaşı 17
Hasan’ın oğlu Nebi Doğumu 1250, -Hasan’ın oğlu Emin Doğumu 1254
Osman’ın oğlu Süleyman Yaşı 6, -Osman’ın oğlu Mahmud Yaşı 3 Ölümü 1252, -Osman’ın manevî evlâdı Ramazan Terbıyıklı Kimsesiz Yaşı 17
Ramazan’ın kardeşi İsmail Kimsesiz Yaşı 5
Güllüoğlu Mustafa Karasakallı Yaşı 35 Ölümü 1254, -Oğlu İbrahim Doğumu 1250, -Oğlu Süleyman Yaşı 5, -Oğlu Ahmed Yaşı 3
Gökalioğlu Mehmed Yaşı 80 Ölümü 1250, -Oğlu Mustafa Yaşı 22 Ölümü 1252, -Oğlu Ahmed Yaşı 3
Defter No: 3237/273
Oğlu Ali Âma Yaşı 15
Kocalioğlu Durali Karasakallı Yaşı 40, -Oğlu Ali Yaşı 15
Çakaloğlu Ali Terbıyıklı Askere gitti (Mansure) 1247 Yaşı 17
Kardeşi Hasan Yaşı 11, -Kardeşi Ahmed Yaşı 9
Ummualisioğlu Ahmed Yaşı 75 Ölümü 1247, -Oğlu Ahmed Yaşı 8
Abdioğlu Mustafa Yaşı 50, -Oğlu Hasan Hüseyin Karabıyıklı Yaşı 25
Hasan Hüseyin’in oğlu İbrahim Yaşı 3
Emiroğlu Osman Yaşı 30,-Oğlu Osman Doğumu 1251
Emineoğlu Ramazan Kara Kösesakallı Yaşı 32, -Oğlu İsmail Yaşı 2 Ölümü 1250
Çoban İbrahim Yaşı 55, -Oğlu Hüseyin Terbıyıklı Askere gitti (Mansure) Yaşı 18
Eskicioğlu Ahmed Karasakallı Yaşı 40, -Oğlu Seyyid Ali Yaşı 11, -Oğlu Osman Yaşı 9
Yenişarlı Osman Yaşı 47 Ölümü 1247, -Oğlu Hüseyin Yaşı 10, -Oğlu Ömer Yaşı 7
Tetioğlu İbiş Karasakallı Yaşı 30, -Oğlu Hasan Doğumu 1251, -Oğlu Ahmed Askerde (Mansure) Yaşı ..
-Oğlu Süleyman Yaşı 11, Oğlu Musa Yaşı 9 Ölümü 1254, -Oğlu İbrahim Yaşı 3, -Oğlu Halil Yaşı 5,
-Oğlu Ramazan Yaşı 1
Molla Ömeroğlu Hüseyin Yaşı 60, -Oğlu Ömer Yaşı 10
Karıkalioğlu İbrahim Karabıyıklı Yaşı 27, -Oğlu Mahmud Doğumu 1251,-Oğlu Ömer Yaşı 3, -Oğlu Mehmed Yaşı 1
Kardeşi Ali Askerde (Mansure) Yaşı ..
Ali’nin oğlu Veli Doğumu 1251
İbrahim’in kardeşi Yusuf Terbıyıklı Yaşı 20
İbrahim’in kardeşi Mustafa Terbıyıklı Yaşı 18
Cırıkoğlu Hasan Yaşı 50 Ölümü 1252, -Oğlu Veli Karasakallı Yaşı 30
Veli’nin oğlu Halil İbrahim Yaşı 2
Hasan’ın manevî evlâdı Ali Kimsesiz Yaşı 4
Delialioğlu Osman Karasakallı Yaşı 35, -Oğlu Ali Yaşı 11, -Oğlu Ömer Yaşı 4 Ölümü 1250, -Oğlu Feyzullah Yaşı 2
Ömer oğlu Hüseyin Karasakallı Yaşı 40 Ölümü 1250, -Oğlu Ömer Terbıyıklı Yaşı 20
Ömer’in oğlu Ali Doğumu 1250
Mahmudoğlu Hasan Yaşı 60 Ölümü 1250,-Oğlu Mahmud Yaşı 15, -Oğlu Ali Yaşı 10, -Oğlu Mustafa Yaşı 5, -Oğlu Hasan Hüseyin Askerde (Mansure) Yaşı ..
Nasuhoğlu Hüseyin Yaşı 75 Ölümü 1250, -Oğlu İbiş Karasakallı Yaşı 30 Ölümü 1252
İbiş’in oğlu Haşim Yaşı 3 Ölümü 1248, -İbiş’in oğlu Hüseyin Yaşı 1
Hüseyin’in oğlu Mehmed Karabıyıklı Yaşı 25
Abdulbâkioğlu Ali Karasakallı Y. 30, -Oğlu Süleyman Doğumu 1248, -Oğlu Mustafa Y. 5 Ölümü 1248
Kardeşi Ramazan Karabıyıklı Yaşı 22
Celeboğlu Abdulkadir Yaşı 60
Harooğlu Hasan Terbıyıklı Askere gitti (Masure) 1250 Yaşı 20, -Oğlu Mustafa Doğumu 1249
Kardeşi Süleyman Yaşı 12, -Kardeşi İsmail Yaşı 3
Ümmialisioğlu Mehmed Alil Yaşı 38, -Oğlu Ali Yaşı 7
Kardeşi Halil Terbıyıklı Yaşı 20
Dankıroğlu Hasan Terbıyıklı Yaşı 20
Kardeşi Hüseyin Terbıyıklı Yaşı 17 Ölümü 1250
Mahmudoğlu İbiş Karasakallı Yaşı 32, -Oğlu İbrahim Yaşı 5
Topuzoğlu İsmail Karasakallı Yaşı 30, -Oğlu Şaban Doğumu 1250
Konyalı Mehmedoğlu Ali Yaşı 55, -Oğlu Mehmed Terbıyıklı Yaşı 17, -Oğlu Mehmed Doğumu 1250,
-Oğlu Ramazan Doğumu 1254, -Oğlu Hasan Askere gitti (Mansure) 1250 Yaşı 15, -Oğlu Abdurrahman Yaşı 3, -Oğlu Ali Yaşı 1
Tığnacoğlu Hasan Yaşı 3
Çoban Hasan Yaşı 60 Ölümü 1250, -Oğlu Veli Yaşı 3
Gemenli Süleyman Karasakallı Yaşı 30 Ölümü 1247, -Süleyman’ın oğlu Ali Yaşı 2 Ölümü 1249
Receboğlu Mustafa Hin-i Tahrirde Sehv olmağın müceddiden kayıd şüd 1247 Yaşı 21
Kardeşi Abdullah Yaşı 17
Defter No: 3237/274
Halimoğlu Osman Uzunboylu şabb-ı emred Geldi 1249 Yaşı 20, -Oğlu Halim Yaşı 3
Abidin oğlu İsmail Doğumu 1251
__________________________________
Kara ve Terbıyıklı 27
Kara ve Sarısakallı 18
Bir Yaşından Onaltı Yaşına Varınca 60
Ak ve Kırsakallı ve Alil 21
Asakir-i Mansurede Olanlar 3
Yekûn 129
Kazâ-i Kara Ağac-ı Yalvac 11 Şubat 1842 Tarihli Vergi Defterindeki Salur Sülâlesi
Bizim bu köy tarihleri içinde ele aldığımız Salur Köyü’ne ait defterler; 1475’ten itibaren 4 mufassal, 1 icmal, ve 1 aded de vergi defterleridir. Ayrıca bu seriye girebilecek 1 de Temettü’at defteri vardır ki böylece 7 defterde Salur kaydı bulunmaktadır. Vergi defterleri 1842’de ele alınan ve Temettü’ât defterlerinden önceki son defterlerdir. Osmanlı’da esasen bir hayli defter daha vardır. Bunları incelesek de burada ele almadık. Son defter olar Vergi Defteri sâkinleri aşağıya alınmıştır.
Defter No: 21
21/1-İmam Molla Mustafa veledi Receb
21/2-Abdulbâki oğlu muhtar-ı evvel Ali veledi Osman
21/3-Muhtar-ı sani hacı Mahmud oğlu Osman veledi Mahmud
21/4-Çiftçi Katırcıoğlu ibiş veledi Hacı Hüseyin
21/5-Çiftçi Nasuhoğlu Süleyman veledi Nasuh
22/1-Çiftçi Abdi oğlu mustafa veledi Mehmed
22/2-Çiftçi Pankzozoğlu osman veledi Osman
22/3-Çiftçi Delü Hasan oğlu veledi Hasan
22/4-Çiftçi Mahmud oğlu Durali veledi Mahmud
22/5-Çiftçi Molla Ömer oğlu Hüseyin veledi Ömer
22/6-Çiftçi Kocabaşoğlu Ömer veledi Mehmet
22/7-Çiftçi Karabaş oğlu İbiş veledi Ali
22/8-Çiftçi Eskicioğlu Ahmed veledi said ali
22/9-Çiftçi Akı Alisioğlu Mehmed veledi ali
22/10-Çiftçi Osmanoğlu Ömer veledi Osman
22/11-Çiftçi Akı Alisioğlu Halil veledi Ali
22/12-Çiftçi Lafali oğlu Hacı Memiş veledi İbiş
22/13-Çiftçi Mahmudoğlu Ali veledi İsmail
22/14-Çiftçi Topuzoğlu Hasan veledi Hüseyin
22/15-Çiftçi Katıoğlu ibiş veledi Hasan
22/16-Çiftçi Celboğlu Abdülkadir veledi Mehmed
22/17-Çiftçi Delleloğlu Osman veledi Osman
22/18-Çiftçi Dangıroğlu Hasan veledi Salih
22/19-Çiftçi Abdioğlu İbiş veledi Mehmed
22/20-Çiftçi Abdioğlu Ömer veledi İsmail
22/21-Çiftçi Karıkalioğlu Ali veledi Ali
22/22-Çiftçi Nasuhoğlu Osman veledi Nasuh
22/23-Çiftçi Muştanoğlu Hasan veledi Mustan
22/24-Çiftçi Arap Süleyman veledi Abdullah
22/25-Çiftçi Akı Alisioğlu Ahmed veledi Ali
22/26-Çiftçi Kahvecioğlu Ali veledi Mustafa
22/27-Çiftçi Kasımoğlu Mustafa veledi Kasım
22/28-Çiftçi Bektaşoğlu Sadık veledi Mustafa
22/29-Çiftçi Kablakoğlu Mustafa veledi Mustafa
22/30-Çiftçi Kör İbrahim veledi Ali
22/31-Çiftçi Çakaloğlu Ya’kub veledi Ahmed
22/32-Çiftçi Gök alioğlu Ahmed veledi Mustafa
22/33-Çiftçi Abbanoğlu Hasan veledi ali
22/34-Çiftçi Yenişarlı Mustafa veledi Mustafa
22/35-Çiftçi Hurşit veledi mustafa
22/36-Çiftçi Haliloğlu Ipıl veledi Halil
22/37-Çiftçi İbrahim veledi Ahmed
22/38-Çiftçi Tığ Tacoğlu Hasan veledi Hüseyin
22/39-Çiftçi Hasanoğlu Mehmed veledi Hasan
22/40-Çiftçi Hasanoğlu Ali veledi haşan
22/41-Çiftçi Topuzoğlu İsmail veledi Hüseyin
22/42-Çiftçi Ramazan veledi İsmail
22/43-Çiftçi Kaplakoğlu Halil veledi Mustafa
22/44-Çiftçi Güllüoğlu Süleyman veledi ali
22/45-Çiftçi Kaplakoğlu Mehmed veledi mustafa
22/46-Çiftçi Kör İsmail veledi Ahmed
22/47-Çiftçi Emiroğlu Osman veledi Mehmed
22/48-Çiftçi Kaplakoğlu Hasan veledi mMstafa
22/49-Çiftçi Topal Ali veledi Ali
NETİCE
Şarkî Kara Ağac’ı ilgilendiren Nüfus Sayımı Defterleri yanı sıra ayrıca kişilerin meslekleri ile sahib oldukları tarla ve hayvanat, bunları ilgilendiren 1840 ve 1841 yıllarındaki iki senelik hasılaları ve bunlar için ödedikleri vergilerin yekûnlarını gösteren ve Temettü’ât denilen Kazanç ve Gider Defterleri de Osmanlı Devleti’nde tutulmuştur.
Temettü’âtlar ekseri köy veya şehirlerin varlıklı simalarını ilgilendirdiği gibi amele, çoban, oduncu, değirmenci, zira’at erbabı, imam, hatib vs. kimseleri de ilgilendirmekteydi. Bu defterlerde kişiler 1831’den 10 yıl sonra yazıldıklarından yakın tarihe ait sülâlelerin aranmasında da bir kolaylık sağlaması bakımından önemli sayılırlar.
Osmanlı Devleti’nde ayrıca 1893 öncesi ve bu tarihte de sayımlar yapılmışsa da başarı sağlanamadığından Hicrî 1320 (1904-1905) tarihindeki sayım, Kadın ve Erkek’lerin ilk defa bir arada sayılması hususiyetiyle çok öneme sahibdir.
Osmanlı Arşivleri’nde bulunmayıp il ve ilçelerin nüfus müdürlüklerinde muhafaza edilen 1904 Nüfus Sayımı Defterleri bugüne göre Sülâle araştırmaları için de çok faydalı bir durum arzeder.
Bu itibarla Armudlu Köyü’ne ait 1904 Yılı Nüfus Defterleri bilgilerini, elimizde mevcut olmadığından değerlendiremiyoruz. Buna rağmen Salur Köyü’nün Genel Nüfus Hareketleri hakkında kendi vatandaşlarına fayda sağladığımızı umuyoruz.
